Με πολλά και διαφορετικά πορίσματα έπεσε αυλαία στις εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη. Η τελευταία συνεδρίαση χθες, Δευτέρα 11 Μαρτίου, έλαβε χώρα σε κλίμα που μόνο κοινοβουλευτική διαδικασία δε θύμιζε, με «πρωταγωνίστρια» τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας. Τελικά, εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία το πόρισμα της Νέας Δημοκρατίας, και πάντως χωρίς συμφωνία των κομμάτων σε κοινό κείμενο. Επτά κόμματα κατέθεσαν τα πορίσματά τους, όπως ξεχωριστό είναι και το πόρισμα του ανεξάρτητου βουλευτή Κ. Φλώρου. Το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και η Πλεύση Ελευθερίας, διαφωνώντας με τη διαδικασία, δεν κατέθεσαν πόρισμα. Το ΠΑΣΟΚ επαναδιατύπωσε τη θέση του, εκτιμώντας ότι η κατάλληλη Επιτροπή για τα Τέμπη είναι η Προανακριτική, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ποινικών ευθυνών για πολιτικά πρόσωπα.
Το πόρισμα της Επιτροπής θα υποβληθεί στην Ολομέλεια της Βουλής, ενώ – σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής – έπειτα από πρόταση 60 βουλευτών, θα εγγραφεί στην ημερήσια διάταξη προς συζήτηση.
Σήμερα, Τρίτη, στις 13.00, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετείχαν στην Επιτροπή αναμένεται να καταθέσουν το πόρισμα του δικού τους κόμματος στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου – ο Βασίλης Κόκκαλης, εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξανδρος Αυλωνίτης, τομεάρχης Δικαιοσύνης, Διονύσης Καλαματιανός, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και τομεάρχης Παιδείας και Γιάννης Σαρακιώτης, συντονιστής ΕΠΕΚΕ.
Η θέση της πλειοψηφίας
Ο εισηγητής της πλειοψηφίας. Λ. Τσαβδαρίδης τόνισε ότι το πόρισμα των βουλευτών της ΝΔ δεν φέρνει πίσω τους 57 νεκρούς, ούτε θα σβήσει το πένθος στους γονείς και στους οικείους τους, «ελπίζουμε όμως ότι θα προσφέρουν μία ακτίδα παρηγοριάς, σε όλους αυτούς, και μία αίσθηση κάθαρσης στη συλλογική μνήμη της κοινωνίας μας, βοηθώντας την ελληνική δικαιοσύνη να πράξει κατά τον βέλτιστο τρόπο το καθήκον της».
«Γιατί οι συγγνώμες όσο ειλικρινείς και αν είναι, δεν αρκούν», ανέφερε ο κ. Τσαβδαρίδης, επισημαίνοντας ότι η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή του τραγικού δυστυχήματος ανέλαβε σειρά πρωτοβουλιών, για τη διαλεύκανση των συνθηκών της: συνέστησε ταχύτατα διοικητική επιτροπή για τη σύνταξη πραγματογνωμοσύνης, έλαβε άμεσα μέτρα για την στήριξη των οικογενειών των θυμάτων και διευκόλυνε με τις άμεσες ενέργειες της την ανεξάρτητη δικαιοσύνη, και μάλιστα στον ανώτατο βαθμό, προκειμένου να εκκινήσει τον έλεγχο των ποινικών ευθυνών.
Κυρίως, όμως – συμπλήρωσε ο βουλευτής – συναίνεσε χωρίς χρονοτριβή στην πρόταση που έκανε η αντιπολίτευση, και συγκεκριμένα το ΚΚΕ, για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, δυνατότητα που η ίδια, ως Κυβέρνηση, πρότεινε να έχει η κοινοβουλευτική μειοψηφία, κατά την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση.
Και εμπράκτως, συνέχισε ο κ. Τσαβδαρίδης, «επιτάχυνε τις διαδικασίες, προκειμένου η συσταθείσα Εξεταστική Επιτροπή να καλέσει και να εξετάσει δεκάδες μάρτυρες, αλλά και να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό εγγράφων, προκειμένου να συνταχτεί εν συνεχεία το πόρισμα [..] το οποίο ευελπιστούμε να βοηθήσει σημαντικά το έργο της δικαιοσύνης».
«Ως μέλη της ΝΔ, κάναμε αγώνα για να συνδράμουμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην αναζήτηση σαφών απαντήσεων. Υπήρξε ζήτημα τιμής. Όχι μόνο διότι πρέπει να διαλευκανθεί υπόθεση με αμέριστο σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων, αλλά διότι έπρεπε η όλη διαδικασία να διεξαχθεί με τρόπο και σε χρόνο που δεν θα άφηνε καμιά υπόνοια για συγκάλυψη», υπογράμμισε ο κ. Τσαβδαρίδης.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το πόρισμα της ΝΔ «εάν είχαν τηρηθεί απαρέγκλιτα οι κανόνες του Γενικού Κανονισμού Κινήσεως το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί».
Ο ΣΥΡΙΖΑ και τα πολιτικά πρόσωπα
«Περιμέναμε τη θεωρία του ανθρώπινου λάθους από πλευράς ΝΔ, αλλά είναι λυπηρό να κλείνουν τα μάτια, σε ευθύνες πολιτικών προσώπων», αντέτεινε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Β. Κόκκαλης. «Είναι λυπηρό να κλείνουν τα μάτια και να μην έχουν το σθένος να αρθρώσουν δύο κουβέντες για τα διπλά εγκλήματα, δηλαδή για το πρώτο έγκλημα που στοίχισε τη ζωή στους 57 συνανθρώπους μας και το δεύτερο έγκλημα, αμέσως μετά, αυτό της αλλοίωσης του τόπου του εγκλήματος».
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε την πρόταση του κόμματός του: «η Εξεταστική Επιτροπή, με ερμηνευτική δήλωση της, να διευκρινίσει τη θέση της ότι για τα εγκλήματα παραλείψεως κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη, καθώς σε ό,τι αφορά το άρθρο 86 Συντάγματος και το προστατευτικό πλέγμα για τις πράξεις που εκτελούνται κατά την ενάσκηση των υπουργικών καθηκόντων δεν προκύπτει ότι συμπεριλαμβάνεται και η παράλειψη εκτέλεσης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας».
Μιλένα Αποστολάκη : «Η Εξεταστική Επιτροπή θα καταγραφεί ως οργανωμένη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών»
«Η απόφαση και η εντολή για την υλοποίηση της συγκάλυψης δόθηκε από τον Πρωθυπουργό και το Μέγαρο Μαξίμου, που συνειδητά επέλεξε να αποκλείσει τη σε βάθος διερεύνηση και να προστατέψει συνδεδεμένα με αυτόν πολιτικά πρόσωπα», δήλωσε χαρακτηριστικά η βουλευτής Βορείου Τομέα και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ Μιλένα Αποστολάκη. «Η πολιτική ευθύνη του είναι διπλή. Αφορά το περίφημο επιτελικό κράτος που κατά τη διάρκεια της τετραετούς πρώτης θητείας του δεν διασφάλισε την ύπαρξη ολοκληρωμένου σύστηματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, λόγω μη ολοκλήρωσης της σύμβασης 717/2014, γεγονός το οποίο τελεί σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με την τραγωδία των Τεμπών. Αφορά όμως και τη μετέπειτα μεθόδευση της συγκάλυψης: την εντολή για το μπάζωμα και την εντολή για το μπάζωμα και την ενορχήστρωση της συγκάλυψης των υπευθύνων κατά τη διάρκεια τω εργασιών της Εξεταστικής».
Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ απαρίθμησε τις αποφάσεις της κυβερνητικής πλειοψηφίας που αποσκοπούσαν στη συγκάλυψη των αιτίων και των υπευθύνων:
1) ο αποκλεισμός κρίσιμων μαρτύρων,
2) η προστασία που προσφέρθηκε στον πρώην Υπουργό Κ. Καραμανλή με την απόρριψη της πρότασης σύσσωμης της αντιπολίτευσης να διαβιβαστεί η κατάθεσή του στην αρμόδια Εισαγγελία με το ερώτημα της τέλεσης ψευδορκίας,
3) ο αποκλεισμός στοιχείων και μαρτύρων γύρω από την υπόθεση του μπαζώματος στον τόπο του εγκλήματος, προκειμένου να προστατευθεί ο Υφυπουργός Χ. Τριαντόπουλος ή εκείνος ο κυβερνητικός αξιωματούχος ο οποίος εκτελώντας άνωθεν οδηγίες έδωσε την εντολή να μπαζωθεί ο τόπος,
4) η άρνηση της Επιτροπής να ζητήσει από το Συμβούλιο Εφετών Λάρισας το σύνολο της δικογραφίας,
5) η ίδια η ίδια η αιφνίδια λήξη των εργασιών της Επιτροπής στις 20/2.
Η συμβολή του ΚΚΕ
«Η πρωτοβουλία του ΚΚΕ για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής, συνέβαλε αφενός στο να μην ξεχαστεί το έγκλημα, και αφετέρου έφερε στο φως πολλά και ουσιαστικά στοιχεία, όχι μόνο πολιτικών αλλά και ποινικών ευθυνών», τόνισε ο βουλευτής του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος. «Αν δεν υπήρχε αυτή η πρωτοβουλία του ΚΚΕ, το πιθανότερο είναι πως τα εγκλήματα θα είχαν θαφτεί, καθώς όλα τα αστικά κόμματα που κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες, γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχουν σοβαρές ευθύνες για το τραγικό αυτό συμβάν». Ο κ. Καραθανασόπουλος υπενθύμισε πως «παρότι οι προτάσεις για σύσταση Προανακριτικής (τις κατέθεσαν ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ) στηρίζονταν στη δικογραφία της Ευρωπαίας Εισαγγελέως για οικονομική ζημιά της ΕΕ από την υλοποίηση της 717, και όχι για αυτό καθαυτό το εγκληματικό συμβάν στα Τέμπη, το ΚΚΕ στήριξε κι αυτές τις δύο προτάσεις».
Όπως σημείωσε ο κ. Καραθανασόπουλος, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Εξεταστικής επιβεβαιώθηκαν οι τεράστιες πολιτικές ευθύνες για την κατάσταση στο σιδηρόδρομο και την ασφάλεια του, αλλά προέκυψαν και ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων, δηλαδή όλων των Υπουργών Μεταφορών καθώς και άλλων, είτε μέσα από τις ενέργειές τους, είτε μέσα από σημαντικές παραλείψεις.
Ελληνική Λύση
Για προσπάθεια αναχαίτισης της πορείας της Εξεταστικής Επιτροπής από την πλειοψηφία, έκανε λόγο ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Π. Σαράκης, προσθέτοντας ότι, δυστυχώς, πολλά μέλη της λειτούργησαν με αμιγώς κομματικά κριτήρια. Σημείωσε επίσης ότι με ευθύνη της πλειοψηφίας η Επιτροπή στερήθηκε την πρόσβαση σε κρίσιμα έγγραφα των υπό διαμόρφωση δικογραφιών, καθώς και ότι δεν της επετράπη να εξετάσει ουσιώδεις μάρτυρες όπως τους Καραγιάννη, Παναγιώτου και τον διευθύνοντα σύμβουλο του ‘Ακτωρα. Ο κ. Σαράκης εκτίμησε ότι οι πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Μεταφορών, από το 2012 και μετά, μαζί με τους παράγοντες των σιδηροδρομικών εταιρειών και τους εμπλεκόμενους εργολάβους «φέρουν την ανάλογη ποινική ευθύνη και θα πρέπει να αχθούν ενώπιον της Τακτικής Δικαιοσύνης».
Νέα Αριστερά
Δεν θα συμμετάσχουμε στην ιεροτελεστία σας, είπε εκ μέρους της Νέας Αριστεράς, ο Ν. Ηλιόπουλος. Εάν η Επιτροπή ολοκληρώσει σήμερα το έργο της, θα είναι η καλύτερη απόδειξη ότι μιλάμε για μία Επιτροπή που από την πρώτη στιγμή είχε φτιαχτεί για ένα και μοναδικό λόγο, τη συγκάλυψη, είπε ο κ. Ηλιόπουλος. Παράλληλα, μίλησε για «θράσος» από την πλευρά της πλειοψηφίας, που θεωρεί – όπως είπε – ότι κανένα σύστημα ασφαλείας δεν θα μπορούσε να αποτρέψει το δυστύχημα, καθώς ο Πρωθυπουργός είχε δηλώσει στις 5/3/2023, ότι εάν η τηλεδιοίκηση είχε ολοκληρωθεί, αυτό το δυστύχημα θα είχε πρακτικά αποφευχθεί. Ο κ. Ηλιόπουλος αναφέρθηκε επίσης σε μέτρηση κοινής γνώμης, σύμφωνα με την οποία, οκτώ στους δέκα πολίτες δεν εμπιστεύονται τη Βουλή και ότι αυτό είναι κάτι που έχει «πετύχει» η πλειοψηφία.
Οι Σπαρτιάτες, η Νίκη και ο ανεξάρτητος βουλευτής Κ. Φλώρος
Οι βουλευτές (Σπαρτιάτες) Π. Δημητριάδης, (Νίκη) Ν. Βρεττός και ο ανεξάρτητος Κ. Φλώρος ζήτησαν από την Εξεταστική Επιτροπή να διευκρινίσει ότι «για τα εγκλήματα που τελέστηκαν από πολιτικά πρόσωπα, δια παραλείψεως κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων, αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη». Πρόσθεσαν, μάλιστα, εάν η θέση αυτή δεν γίνει δεκτή από την πλειοψηφία, να εξεταστεί η πρόταση ομόφωνης εισήγησης για τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής ως προς το σύνολο των αδικημάτων, που προαναφέρθηκαν, σε ό,τι αφορά τους εμπλεκόμενους υπουργούς.
Πλεύση Ελευθερίας
Η βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας Ελ. Καραγεωργοπούλου κατηγόρησε τους βουλευτές της πλειοψηφίας ότι επεδίωξαν τη φίμωση τόσο του κόμματος, όσο και της επικεφαλής του Ζωής Κωνσταντοπούλου. «Ενώπιον του ελληνικού λαού δολοφονήσατε εκ νέου τους νεκρούς, μεταξύ αυτών τους αληθινούς ανθούς της ελληνικής κοινωνίας. Τραυματίσατε σήμερα και πάλι τους τραυματίες του τραγικού και πρωτοφανούς εγκλήματος των Τεμπών. Είναι βέβαιο ότι οπλίσατε τους συγγενείς όλων στην ενδυνάμωση του αγώνα ζωής για τη δικαίωση όσων αδόκητα, άδικα και βίαια στερήθηκαν του δικαιώματος της ζωής. Με το γνωστό αδίστακτο τρόπο σας, εκβιάζετε την έκδοση πορίσματος, προσπαθείτε να το επιβάλλετε, μεθοδεύοντας από την έναρξη των σημερινών εργασιών της επιτροπής, με κατάφωρα καταχρηστικό, αντιδεοντολογικό και ποινικά κολάσιμο κραυγαλέο τρόπο, τη φίμωση της Πλεύσης Ελευθερίας, είπε η κ. Καραγεωργοπούλου.
Η ψηφοφορία και η «παράσταση»
Στην ψηφοφορία που ακολούθησε, ένας έκαστος εκ των βουλευτών τάχθηκαν υπέρ του πορίσματος του κόμματός του, ενώ οι βουλευτές του ΚΚΕ, της ΚΟ Σπαρτιάτες και ο ανεξάρτητος Κ. Φλώρος δήλωσαν ότι ζητούν τη συνέχιση της εξεταστικής επιτροπής. Η Πλεύση Ελευθερίας τάχθηκε εναντίον της ολοκλήρωσης της διαδικασίας.
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δ. Μαρκόπουλος ευχαρίστησε τους βουλευτές για τη συνεισφορά τους στο έργο της εξεταστικής, το οποίο διήρκησε 4 μήνες, με περισσότερες από 180 ώρες συνεδριάσεων, πολλές εξ αυτών διάρκειας 11 – 12 ωρών ημερησίως.
Ο κ. Μαρκόπουλος χαρακτήρισε ως εξαίρεση στο έργο των βουλευτών «τις εκτός κοινοβουλευτικής δεοντολογίας και πρακτικής καταστάσεις, παραφωνίες, οχλαγωγίες, και όλα αυτά τα οποία αποτελούν ντροπή για τον κοινοβουλευτισμό, τα οποία βιώσαμε σήμερα, από μία πρώην Πρόεδρο του Ελληνικού Κοινοβουλίου, νυν Πρόεδρο κοινοβουλευτικού κόμματος [..] Όλοι καταλαβαίνουμε το εμπόριο θλίψης, την τυμβωρυχία και την «πολιτική ευκαιρία» που είδε η κ. Κωνσταντοπούλου» είπε ο κ. Μαρκόπουλος. Έκανε μάλιστα λόγο για απειλές και τραμπουκισμούς της Ζωής Κωνσταντοπούλου σε ηλεκτρολόγο της Βουλής και στη Γραμματεία της Επιτροπής. Σε σχέση με την αναφορά της Προέδρου της Πλεύσης Ελευθερίας σε αξιόποινες πράξεις του Προεδρείου της Επιτροπής, ο κ. Μαρκόπουλος πέρασε στην αντεπίθεση, «κι εμείς έχουμε κάθε δικαίωμα για να προβούμε σε κάθε περαιτέρω νομική ενέργεια», είπε.
Η κ. Κωνσταντοπούλου δεν μπορούσε να πάρει τον λόγο από τη στιγμή που δεν ήταν μέλος της Εξεταστικής.
H συνεδρίαση της Εξεταστικής Επιτροπής για τα Τέμπη είχε ξεκινήσει σε συνθήκες έντασης, καθώς στην αίθουσα εισήλθε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, η οποία ήταν – αρχικώς μόνο – μέλος της Επιτροπής.
Αποκλείσθηκε από τις εργασίες, καθώς υπήρξε σχετική γνωμοδότηση του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής – «όποιος άσκησε καθήκοντα συνηγόρου υπεράσπισης ή υποστήριξης της κατηγορίας ή κατέθεσε ως μάρτυρας, δεν μπορεί να ασκήσει καθήκοντα δικαστικού ή εισαγγελικού λειτουργού στην αυτή υπόθεση και, επομένως δεν μπορεί να είναι μέλος της».
Έπειτα από αναζήτηση στον Κανονισμό της Βουλής, διαπιστώθηκε ότι η κ. Κωνσταντοπούλου έχει δικαίωμα να παρίσταται στην αίθουσα ως βουλευτής, αλλά δεν μπορεί να πάρει τον λόγο από τη στιγμή που δεν είναι μέλος της Εξεταστικής. Η κ. Κωνσταντοπούλου πήρε ωστόσο μόνη της τον λόγο και έκανε γνωστό ότι έχει υποβάλει αίτηση εξαίρεσης του Προέδρου της Επιτροπής, Δημήτρη Μαρκόπουλου.
Η συνεδρίαση ξεκίνησε με καθυστέρηση, με την κ. Κωνσταντοπούλου να διακόπτει διαρκώς με παρεμβάσεις. Απαντώντας στον Πρόεδρο της Εξεταστικής, η επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας είπε ότι δεν προτίθεται να αποχωρήσει από την αίθουσα. «Το Θέατρο της Δευτέρας παιζόταν τη δεκαετία του 1980», αντέτεινε σκωπτικά ο Δ. Μαρκόπουλος.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου επαναλάμβανε ξανά και ξανά ότι έχει κατατεθεί αίτηση εξαίρεσης του Προεδρείου. Ο κ. Μαρκόπουλος είχε πάρει θέση: «Για να ισχύει το αίτημα αυτό πρέπει να έχει τις υπογραφές 50 βουλευτών». «Έχετε χάσει τη λογική και την ψυχραιμία σας, δεν θα το κάνουμε πεζοδρόμιο εδώ. Είστε εκτεθειμένη κι αντικοινοβουλευτική. Δεν απαντάμε στην κ. Κωνσταντοπούλου, είναι σαν να μην υπάρχει», είπε ο Πρόεδρος της Επιτροπής.
Ύστερα από 15 λεπτά αντεγκλήσεων, η Επιτροπή διέκοψε τη συνεδρίασή της που διεξαγόταν στην αίθουσα 223 της Βουλής.
«Καταγγέλλουμε τη Ζωή Κωνσταντοπούλου»
«Καταγγέλλουμε την Ζωή Κωνσταντοπούλου για την παρεμπόδιση των εργασιών της σημερινής συνεδρίασης της Εξεταστικής Επιτροπής για την τραγωδία των Τεμπών, κατά παράβαση του Κανονισμού της Βουλής», δήλωσε ο βουλευτής της Ν.Δ. Λάζαρος Τσαβδαρίδης. «Επέδειξε αυταρχικότητα, αντιδημοκρατική και αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά. Εκτόξευσε απειλές εναντίον βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας. Η δε πρακτική της να λαμβάνει αυθαίρετα και παράνομα τον λόγο, επιχειρώντας να φιμώσει τους συναδέλφους βουλευτές, όταν έχει εξαιρεθεί από μέλος της, ξεπέρασε κάθε όριο», πρόσθεσε.
«Η αντιδημοκρατική συμπεριφορά, η τυμβωρυχία και ο ευτελισμός των κοινοβουλευτικών διαδικασιών, έχει ονοματεπώνυμο: Ζωή Κωνσταντοπούλου. Τόσο καιρό με αποκορύφωση τη σημερινή της συμπεριφορά διεκδικούσε το μονοπώλιο του να είναι συγκλονισμένη, ενώ το μόνο που κάνει είναι να εκμεταλλεύεται απάνθρωπα μια ανείπωτη τραγωδία. Η ακραία αυτή συμπεριφορά της δεν θα περάσει».