Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) αναμένεται να εκδώσει σήμερα συμβουλευτική γνωμοδότηση για το αν οι χώρες είναι υπεύθυνες για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής – μια γνωμοδότηση που θα μπορούσε να δημιουργήσει προηγούμενο για μελλοντικές υποθέσεις που αφορούν το κλίμα.
Στην πρώτη γνωμοδότησή του που συνδέεται με το κλίμα, το ITLOS, το οποίο εδρεύει στο Αμβούργο της Γερμανίας, θα αποφασίσει συγκεκριμένα αν το διοξείδιο του άνθρακα που απορροφάται από τους ωκεανούς θα πρέπει να θεωρηθεί θαλάσσια μόλυνση και αν τα κράτη είναι υποχρεωμένα να προστατεύουν το θαλάσσιο περιβάλλον.
Η γνωμοδότηση του δικαστηρίου ζητήθηκε από την επιτροπή Μικρών Νησιωτικών Κρατών για την Κλιματική Αλλαγή και το Διεθνές Δίκαιο (COSIS), που αποτελεί μια συλλογικότητα χωρών με χαμηλές εκπομπές ρύπων, αλλά ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
«Αυτός είναι στ΄ αλήθεια ένας επικός αγώνας Δαβίδ με Γολιάθ, μιλάμε για τα μικρότερα έθνη επί της Γης που επικαλούνται την εξουσία του διεθνούς δικαίου ενάντια τους μεγάλους ρυπαντές», δήλωσε ο Παγιάμ Ακαβάν, επικεφαλής συνήγορος της ομάδας.
Ενώ η γνωμοδότηση του δικαστηρίου στην υπόθεση δεν θα είναι νομικά δεσμευτική, θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί ως δεδικασμένο σε άλλες υποθέσεις. Μια νομική ερμηνεία απο το Δικαστήριο ότι το Δίκαιο της Θάλασσας απαιτεί από τα κράτη σε όλο τον κόσμο να μετριάσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για να αποτρέψουν τη βλάβη του θαλάσσιου περιβάλλοντος ανοίγει τον δρόμο ώστε οι δεσμεύσεις για το κλίμα, όπως αυτές που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού, να εφαρμοστούν για την προστασία των ωκεανών του κόσμου.
Κατά την ακροαματική διαδικασία της υπόθεσης τον Σεπτέμβριο η Κίνα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως, είχε αμφισβητήσει το αίτημα των νησιωτικών χωρών υποστηρίζοντας ότι το δικαστήριο δεν έχει γενικώς εξουσία να εκδίδει γνωμοδοτήσεις . «Αν το ITLOS αποφαινόταν ότι υφίσταται μια τέτοιου είδους υποχρέωση, η απάντηση του Πεκίνου το πιθανότερο θα ήταν να την χαρακτηρίσει εκτός της δικαιοδοσίας του», δήλωσε στο Reuters ο καθηγητής δικαίου του Κινεζικού Πανεπιστημίου στο Χονγκ Κονγκ.
Ορισμένοι ακτιβιστές και δικηγόροι για περιβαλλοντικά θέματα εξέφρασαν ελπίδα να υπάρξει γνωμοδότηση που θα ωθεί τις χώρες στην επερχόμενη σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα COP29, στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν να θέσουν πιο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους.
Η απόφαση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει δύο αναμενόμενες νομικές γνωμοδοτήσεις από το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Διεθνές Δικαστήριο, τα οποία αμφότερα εξετάζουν υποθέσεις για τις κλιματικές υποχρεώσεις των κρατών. Ήδη τον περασμένο μήνα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε ιστορική απόφαση υπέρ των εναγόντων που υποστήριξαν ότι η Ελβετία παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους μη κάνοντας αρκετά για να καταπολεμήσει την υπερθέρμανση που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Διεθνές Δίκαιο Περιβάλλοντος