Η Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη 12 Ιουνίου το κοινό σχέδιο εφαρμογής για το Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα θα είναι έτοιμα έως τον Ιούνιο του 2026, ώστε οι νομοθετικές πράξεις να γίνουν πραγματικότητα.
Η ΕΕ ενέκρινε ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα για τη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 11 Ιουνίου 2024. Η Επιτροπή ηγείται τώρα των συλλογικών εργασιών για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων κανόνων. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να σχεδιάσουν τα εθνικά τους σχέδια εφαρμογής μέχρι το τέλος του 2024, όπου θα παρουσιάσουν συγκεκριμένα βήματα και θα εξηγήσουν πώς θα μεταφράσουν τη νομοθεσία σε πράξη.
Το Κοινό Σχέδιο Εφαρμογής αποτελείται από 10 δομικά στοιχεία:
- Ένα κοινό σύστημα πληροφοριών για τη μετανάστευση και το άσυλο (Eurodac): για να υποστηρίξει και να δώσει τη δυνατότητα στις χώρες της ΕΕ να εφαρμόσουν τους νέους κανόνες αλληλεγγύης και ευθύνης.
- Ένα νέο σύστημα για τη διαχείριση της μετανάστευσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ: διαχείριση της παράτυπης άφιξης υπηκόων τρίτων χωρών και καθιέρωση γρήγορων και αποτελεσματικών διαδικασιών ασύλου και επιστροφής, καθώς και ισχυρών εγγυήσεων.
- Επαρκές βιοτικό επίπεδο υποδοχής: για τους αιτούντες ανάλογα με τις ανάγκες τους. Για παράδειγμα, ταχύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, σωματική και ψυχική περίθαλψη για όσους έχουν λάβει διεθνή προστασία και μεγαλύτερη προστασία για οικογένειες, παιδιά και ευάλωτους αιτούντες.
- Δίκαιες, αποτελεσματικές και συγκλίνουσες διαδικασίες ασύλου: εξορθολογισμός της διαδικασίας αξιολόγησης και λήψης αποφάσεων για τις ατομικές αιτήσεις ασύλου σε όλη την Ευρώπη και ενίσχυση των εγγυήσεων και των δικαιωμάτων για τους αιτούντες και όσους έχουν λάβει διεθνή προστασία.
- Αποτελεσματικές και δίκαιες διαδικασίες επιστροφής: η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ μπορεί να είναι βιώσιμη μόνο εάν επιστρέφονται αποτελεσματικά όσοι δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ.
- Ένα δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα: καθιέρωση αποτελεσματικού και σταθερού καταμερισμού της ευθύνης σε ολόκληρη την Ένωση και μείωση των κινήτρων για δευτερεύουσες μετακινήσεις.
- Να λειτουργήσει η αλληλεγγύη: για πρώτη φορά, η ΕΕ διαθέτει έναν μόνιμο, νομικά δεσμευτικό, αλλά ευέλικτο μηχανισμό αλληλεγγύης που διασφαλίζει ότι καμία χώρα της ΕΕ δεν μένει μόνη της όταν δέχεται πιέσεις.
- Ετοιμότητα, σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης και αντιμετώπιση κρίσεων: οικοδόμηση μεγαλύτερης ανθεκτικότητας στην πορεία των μεταναστευτικών καταστάσεων και μείωση των κινδύνων από καταστάσεις κρίσης.
- Νέες εγγυήσεις για τους αιτούντες άσυλο και τα ευάλωτα άτομα: αυξημένη παρακολούθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εξασφάλιση αποτελεσματικών διαδικασιών και προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο αποτελεί μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στη μετανάστευση. Επιτρέπει στην ΕΕ να διαχειρίζεται τη μετανάστευση με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο, διασφαλίζοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της ΕΕ, ενώ παράλληλα παρέχει ασφάλεια και σαφήνεια για τους ανθρώπους που φθάνουν στην ΕΕ και προστατεύει τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Το Σύμφωνο προτάθηκε από την Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2020 και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 2024 και από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2024. Οι νομικές πράξεις του Συμφώνου τέθηκαν σε ισχύ στις 11 Ιουνίου 2024 και θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τον Ιούνιο του 2026.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Μεικτές μεταναστευτικές ροές και προστασία αιτούντων άσυλο και προσφύγων