Στις 24 Απριλίου 2024 εκδόθηκε από το Γενικό Δικαστήριο η απόφαση με αριθ. Τ-157/23 στην υπόθεση Kneipp v. EUIPO-Patou η οποία επιβεβαίωσε την απόφαση του τμήματος προσφυγών για την απόρριψη καταχώρησης του σήματος JOYFULL BY NATURE λόγω της ύπαρξης του προγενέστερου σήματος JOY της εταιρείας Jean Patou. Η απόρριψη της καταχώρησης του σήματος βασίστηκε στο αρθ. 8(5) του Κανονισμού 2017/1001, δηλαδή την ύπαρξη προγενέστερου σήματος φήμης. Αντικείμενο της απόφασης είναι οι προϋποθέσεις για την απόδειξη φήμης βάσει της εν λόγω διάταξης.
Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση δέχθηκε την ύπαρξη ισχυρής φήμης του προγενέστερου σήματος, τουλάχιστον στην Γαλλία η οποία αποτελεί σημαντικό μέρος της αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προκειμένου να φτάσει στην κρίση αυτή το Δικαστήριο βασίστηκε σε διάφορα αποδεικτικά μέσα, μεταξύ των οποίων ήταν διάφορα αποσπάσματα από ιστοσελίδες του δικαιούχου του σήματος και τρίτων, μεγάλο αριθμό άρθρων και αποκομμάτων τύπου, αποσπάσματα από βιβλία, διαφημίσεις, πολυάριθμα τιμολόγια και αποσπάσματα από “tweets”, πολυάριθμα άρθρα στο διαδίκτυο που δείχνουν ότι το άρωμα JOY ψηφίστηκε, το 2000, ως “Άρωμα του Αιώνα” από τα βρετανικά βραβεία FiFi Awards, τα οποία περιγράφονται ως “η απόλυτη διάκριση του αρώματος” και ένα στιγμιότυπο οθόνης από την ιστοσελίδα του Fragrance Foundation που αναφέρεται στην καταχώριση του αρώματος JOY στο “Hall of Fame” του εν λόγω ιδρύματος το 1990. Όπως σημείωσε το τμήμα προσφυγών του EUIPO, οι εν λόγω βραβεύσεις είναι υψηλού κύρους, οι οποίες συνεπάγονται τόσο τη μακροχρόνια χρήση του προγενέστερου σήματος όσο και την αναγνώρισή του από το οικείο κοινό.
Η φήμη ενός σήματος αποκτάται, κατά κανόνα, προοδευτικά
Στην εν λόγω απόφαση, το Δικαστήριο επιβεβαιώνει την πάγια θέση του αναφορικά με δύο σημεία: το Δικαστήριο αφενός τόνισε – άλλη μία φορά – ότι η φήμη ενός σήματος αποκτάται αλλά και χάνεται σταδιακά, αφετέρου ότι ένα έγγραφο που φέρει ημερομηνία πριν ή μετά την ημερομηνία κατάθεσης του προσβαλλόμενου σήματος μπορεί να συνεισφέρει στην υπόθεση στο μέτρο που δίνει την δυνατότητα να ληφθούν συμπεράσματα αναφορικά με την ύπαρξη φήμης του προγενέστερου σήματος. Η αξία ενός τέτοιου αποδεικτικού στοιχείου, εξαρτάται στην περίπτωση αυτή, από το εάν η περίοδος που αφορά είναι κοντινή ή πιο μακρινή σε σχέση με την ημερομηνία κατάθεσης του προσβαλλόμενου σήματος.
Σε ότι αφορά την πρώτη διαπίστωση του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο έχει και στο παρελθόν επαναλάβει την κρίση ότι η φήμη ενός σήματος ούτε δημιουργείται αλλά ούτε και εξαφανίζεται από την μία στιγμή στην άλλη. Μάλιστα αναφορικά με την κρίση για την προοδευτική όχι μόνο απόκτηση – που είναι ευκολότερα κατανοητό – αλλά και απώλεια της φήμης ενός σήματος, το Δικαστήριο ήδη στην απόφαση SIMCA EUROPE v. OHMI-PSA PEUGEOT CITROEN με αριθ. Τ-327/12, είχε δεχθεί την ιδιαιτέρως ευρεία ύπαρξη φήμης του εν λόγω σήματος στο παρελθόν, η οποία, είχε ενδεχομένως μειωθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά εξακολουθούσε να υφίσταται κατά την ημερομηνία εκδόσεως της προσβαλλόμενης αποφάσεως, ιδίως αναφορικά με πρόσωπα που είχαν έλθει σε επαφή με αυτοκίνητα που είχαν διατεθεί στο εμπόριο με το σήμα “SIMCA”. Επομένως, το Δικαστήριο είχε ρητά δεχθεί ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει ένα κατάλοιπο φήμης αναφορικά με ένα μέρος του καταναλωτικού κοινού καθώς και για το ενδιαφερόμενο κοινό που αποτελείται από πρόσωπα που γνώριζαν ότι στο παρελθόν διετίθεντο στο εμπόριο αυτοκίνητα με το σήμα αυτό.
Σε ότι αφορά την κρίση του Δικαστηρίου αναφορικά με έγγραφο που φέρει ημερομηνία πριν ή μετά την ημερομηνία κατάθεσης του προσβαλλόμενου σήματος και την αποδεικτική αξία αυτού, το Δικαστήριο επανέλαβε την θέση που είχε πάρει στην απόφαση C-259/02 La Mer Technology όπου αναφέρεται ότι η Οδηγία 2015/2436 (για την προσέγγιση των εθνικών νομοθεσιών για το σήμα) δεν αποκλείει ρητώς το ενδεχόμενο να λαμβάνονται υπόψη κατά την εκτίμηση του ουσιαστικού χαρακτήρα της χρήσεως στη διάρκεια της κρίσιμης για την υπόθεση περιόδου ενδεχόμενες περιστάσεις μεταγενέστερες της υποβολής αιτήσεως οι οποίες είναι δυνατόν να συμβάλλουν στην επιβεβαίωση ή στην καλύτερη εκτίμηση της εκτάσεως της χρήσεως του σήματος κατά την κρίσιμη για την υπόθεση περίοδο, καθώς και στις πραγματικές προθέσεις του δικαιούχου κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Επιπλέον και η μεταγενέστερη απόφαση Τ-548/17 ΑΝΟΚΗΙ, ήταν προς την ίδια κατεύθυνση αναφέροντας ότι τα έγγραφα που φέρουν ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας κατάθεσης του προσβαλλόμενου σήματος δεν μπορούν να στερηθούν την αποδεικτική τους αξία εάν επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση που επικρατούσε κατά την ημερομηνία αυτή. Δεν μπορεί να αποκλειστεί αυτομάτως ότι ένα έγγραφο που συντάχθηκε πριν ή μετά την ημερομηνία αυτή μπορεί να περιέχει χρήσιμες πληροφορίες, δεδομένου ότι η φήμη ενός σήματος αποκτάται, κατά κανόνα, προοδευτικά. Η αποδεικτική αξία ενός τέτοιου εγγράφου ενδέχεται να ποικίλλει ανάλογα με το αν η περίοδος που καλύπτει είναι κοντά ή μακριά από την ημερομηνία κατάθεσης.
Η απόφαση συνεισφέρει σημαντικά στο θέμα της απόδειξη φήμης βάσει του αριθ. 8(5) του Κανονισμού 2017/1001 και μπορεί να εφαρμοστεί σε αντίστοιχες περιπτώσεις του άρθ. 5 παρ. 1 γ Ν 4679/2020.
* Η κ. Άννα Ρούσσου είναι Δικηγόρος – LLM.