Ο νέος δικαστικός χάρτης σε λίγες μέρες θα είναι εδώ, επιδιώκοντας τον εξορθολογισμό των ρυθμών απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας. Από 16 Σεπτεμβρίου, όπως είναι γνωστό, η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης θα λάβει «σάρκα και οστά» με την κατάργηση των ειρηνοδικείων ως θεσμού του δικαστικού μας συστήματος. Συνεπώς, η επιμόρφωση των ειρηνοδικών αποδεικνύεται κομβικό «γρανάζι» στις επιδιώξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης, κάτι που έχει δρομολογήσει από μεριάς του σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση των ειρηνοδικών προκειμένου αυτοί να ανταποκριθούν με επιτυχία στα νέα τους καθήκοντα.
Ειδικότερα, με πρόσφατη υπουργική απόφαση αποσαφηνίστηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ζητήματα σχετικά με την επιμόρφωση των ειρηνοδικών όπως -μεταξύ άλλων- το πρόγραμμα, ο τόπος διεξαγωγής, η διάρκεια και το περιεχόμενο των προγραμμάτων επιμόρφωσης.
Πρόγραμμα και τόπος διεξαγωγής των επιμορφωτικών προγραμμάτων
Πιο συγκεκριμένα, όπως σημειώνεται, οι υπηρετούντες, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου για το νέο δικαστικό χάρτη, ειρηνοδίκες παρακολουθούν υποχρεωτικά προγράμματα επιμόρφωσης στον τομέα του ποινικού δικαίου, του ποινικού δικονομικού δικαίου, του αστικού και του αστικού δικονομικού δικαίου, τα οποία ολοκληρώνονται έως τις 28-5-2025.
Τα συγκεκριμένα προγράμματα διαρθρώνονται σε δύο κύκλους. Ο πρώτος κύκλος υλοποιείται με ευθύνη της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔι) και αφορά στη διοργάνωση σεμιναρίων σχετικών με τις παραπάνω θεματικές ενότητες. Ο δεύτερος κύκλος υλοποιείται με ευθύνη των Προϊσταμένων της έδρας των Πρωτοδικείων στα οποία υπηρετούν οι επιμορφούμενοι ειρηνοδίκες και υπό την εποπτεία της ΕΣΔι και αφορά στην τακτική παρακολούθηση δικαστικών διαδικασιών, όπως συνεδριάσεις Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, Δικαστικών Συμβουλίων, Προέδρων Υπηρεσίας κ.λπ. και στη σύνταξη σχεδίων δικαστικών ποινικών αποφάσεων επί υποθέσεων αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου και βουλευμάτων.
Ο πρώτος κύκλος των προγραμμάτων επιμόρφωσης θα υλοποιηθεί, από την ΕΣΔι, με τη διοργάνωση σεμιναρίων στην έδρα των κατά τόπους Εφετείων της χώρας ως εξής:
Α. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Αθηνών, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ειρηνοδίκες που υπηρετούν στις Εφετειακές Περιφέρειες Αθηνών, Αιγαίου, Εύβοιας, Δωδεκανήσου, Καλαμάτας, Ναυπλίου και Βορείου Αιγαίου.
Β. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Ανατολικής Κρήτης, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ειρηνοδίκες που υπηρετούν στις Εφετειακές Περιφέρειες Ανατολικής Κρήτης και Κρήτης.
Γ. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Θεσσαλονίκης, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ειρηνοδίκες που υπηρετούν στις Εφετειακές Περιφέρειες Θεσσαλονίκης, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης, Ιωαννίνων και Κέρκυρας.
Δ. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Πατρών, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ειρηνοδίκες που υπηρετούν στις Εφετειακές Περιφέρειες Πατρών και Δυτικής Στερεάς.
Ε. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Λάρισας, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ειρηνοδίκες που υπηρετούν στις Εφετειακές Περιφέρειες Λάρισας και Λαμίας και
ΣΤ. Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου Πειραιά, στο οποίο θα συμμετέχουν οι Ειρηνοδίκες που υπηρετούν στην Εφετειακή Περιφέρεια Πειραιά.
Τα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν στη Θεσσαλονίκη στους χώρους της ΕΣΔι και του Κέντρου Διεθνούς Ευρωπαϊκού και Οικονομικού Δικαίου, καθώς και σε κατάλληλους χώρους που θα επιλεγούν από τον Προϊστάμενο του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, στις δε κατά τόπο Εφετειακές Περιφέρειες σε κατάλληλους χώρους που θα επιλεγούν από τους Προϊσταμένους της έδρας των αντίστοιχων Πρωτοδικείων.
Οι ειρηνοδίκες οι οποίοι θα παρακολουθήσουν τα σεμινάρια επιλέγουν το Περιφερειακό Πρόγραμμα επιμόρφωσής τους με βάση τον τόπο της υπηρεσίας τους ή τον τόπο της κατοικίας τους.
Κατά το διάστημα που παρακολουθούν τον πρώτο κύκλο επιμόρφωσης οι ειρηνοδίκες δεν θα χρεώνονται υποθέσεις και δεν θα εκτελούν άλλου είδους υπηρεσίες στις δικαστικές υπηρεσίες όπου υπηρετούν.
Ο δεύτερος κύκλος των προγραμμάτων επιμόρφωσης θα υλοποιηθεί στην έδρα του Πρωτοδικείου καθώς και στην Παράλληλη έδρα του Πρωτοδικείου, όπου ο κάθε ειρηνοδίκης υπηρετεί.
Διάρκεια των προγραμμάτων επιμόρφωσης
Ο πρώτος κύκλος των προγραμμάτων επιμόρφωσης θα ολοκληρωθεί, σε τέσσερις περιόδους επιμόρφωσης, σε κάθε μία από τις οποίες θα αντιστοιχούν είκοσι τέσσερις εργάσιμες ημέρες και έξι ώρες παρακολούθησης ημερησίως, ήτοι:
α) Πρώτη Περίοδος Επιμόρφωσης, από 1-10-2024 έως 5-11-2024,
β) Δεύτερη Περίοδος Επιμόρφωσης, από 6-11-2024 έως 9-12-2024,
γ) Τρίτη Περίοδος Επιμόρφωσης, από 10-12-2024 έως 23-12-2024 και από 7-1-2025 έως 24-1-2025,
δ) Τέταρτη Περίοδος Επιμόρφωσης, από 27-1-2025 έως 27-2-2025.
Σε περίπτωση συνδρομής σπουδαίου λόγου δύναται να καθοριστούν διαφορετικά οι περίοδοι επιμόρφωσης, με απόφαση της Γενικής Διευθύντριας της ΕΣΔι.
Ανάλογα με τον αριθμό των επιμορφούμενων ανά περίοδο και ανά Περιφερειακό Πρόγραμμα θα συγκροτηθούν και θα λειτουργήσουν σε κάθε Περιφερειακό Πρόγραμμα ένα ή περισσότερα Επιμέρους Προγράμματα Επιμόρφωσης. Ο αριθμός των Επιμέρους Προγραμμάτων που θα λειτουργήσουν ανά Περιφερειακό Πρόγραμμα Εφετείου θα καθοριστεί με απόφαση της Γενικής Διευθύντριας της ΕΣΔι. Η κατανομή των επιμορφούμενων στα Περιφερειακά Προγράμματα των Εφετείων και στα αντίστοιχα Επιμέρους Προγράμματά τους και η συγκρότηση αυτών καθορίζεται με απόφαση της Γενικής Διευθύντριας της ΕΣΔι, μετά από εισήγηση των Προϊσταμένων των εδρών των αντίστοιχων Πρωτοδικείων, στην περιφέρεια των οποίων λειτουργούν τα επιμορφωτικά τμήματα, στους οποίους θα μεταβιβαστούν οι σχετικές αιτήσεις προτίμησης των επιμορφούμενων ειρηνοδικών, από τις έδρες των Πρωτοδικείων στα οποία υπηρετούν οι επιμορφούμενοι και στα οποία θα υποβληθούν οι αιτήσεις προτίμησης αναφορικά με την επιλογή του τόπου επιμόρφωσης ανάλογα με την έδρα της υπηρεσίας τους ή την κατοικία τους.
Ο δεύτερος κύκλος των προγραμμάτων επιμόρφωσης θα υλοποιείται αμέσως μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου ανά Περίοδο Επιμόρφωσης, σε τέσσερα Επιμέρους Προγράμματα, ήτοι:
α) από 6-11-2024 έως 6-2-2025,
β) από 10-12-2024 έως 10-3-2025,
γ) από 25-1-2025 έως 25-4-2025 και
δ) από 28-2-2025 έως 28-5-2025
Ο δεύτερος αυτός κύκλος θα διενεργηθεί σύμφωνα με το αναλυτικό σχέδιο που θα καθοριστεί από τους Προϊσταμένους της έδρας του Πρωτοδικείου στο οποίο οι επιμορφούμενοι υπηρετούν.
Μετά την διεξαγωγή και του δεύτερου κύκλου ανά Περίοδο Επιμόρφωσης, οι ειρηνοδίκες που θα έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα επιμόρφωσης στο οποίο έχουν κατανεμηθεί, εκδικάζουν το σύνολο των αστικών υποθέσεων.
Περιεχόμενο των προγραμμάτων επιμόρφωσης
Το ειδικότερο περιεχόμενο των προγραμμάτων του πρώτου κύκλου επιμόρφωσης και οι συγκεκριμένες θεματικές του δικαίου που θα αποτελέσουν αντικείμενο των σεμιναρίων θα καθοριστούν με απόφαση της Γενικής Διευθύντριας της ΕΣΔι, μετά από εισήγηση της Διευθύντριας Κατάρτισης και Επιμόρφωσης της Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης της Σχολής για τον τομέα του ποινικού δικαίου, του αστικού και του αστικού δικονομικού δικαίου και του Διευθυντή Κατάρτισης και Επιμόρφωσης των Εισαγγελέων για τον τομέα του ποινικού δικονομικού δικαίου. Τα προγράμματα αυτά θα υλοποιηθούν αποκλειστικά με φυσική παρουσία των επιμορφούμενων.
Το περιεχόμενο των Επιμέρους Προγραμμάτων του δεύτερου κύκλου επιμόρφωσης θα καθοριστεί από τους Προϊσταμένους της έδρας του Πρωτοδικείου στο οποίο οι επιμορφούμενοι υπηρετούν, με τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Διευθύντριας της ΕΣΔι. Ο δεύτερος αυτός κύκλος θα περιλαμβάνει την παρακολούθηση τουλάχιστον τεσσάρων (4) κατά μήνα δικαστικών διαδικασιών, όπως συνεδριάσεις Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, αυτοφώρων, Δικαστικών Συμβουλίων, Προέδρων Υπηρεσίας, κ.λπ. καθώς και την υποχρέωση σύνταξης συνολικά για όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα των τριών μηνών τουλάχιστον τριών σχεδίων δικαστικών ποινικών αποφάσεων επί υποθέσεων αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, και δύο σχεδίων βουλευμάτων.
Πριν από την έναρξη κάθε Επιμέρους Προγράμματος επιμόρφωσης του πρώτου κύκλου, οι συμμετέχοντες υποβάλλουν στην ΕΣΔι απογραφικά δελτία εισόδου τους στο Πρόγραμμα. Μετά την περάτωση του πρώτου κύκλου επιμόρφωσης, ανά Περίοδο Επιμόρφωσης, παρέχεται, στους συμμετέχοντες που ολοκλήρωσαν το εκάστοτε πρόγραμμα, πιστοποιητικό επιτυχούς παρακολούθησης, μετά από προηγούμενη σχετική βεβαίωση του κάθε εισηγητή – επιμορφωτή. Ομοίως, για την πιστοποίηση της παρακολούθησης εκ μέρους των επιμορφούμενων των απαιτούμενων δικαστικών διαδικασιών και της σύνταξης των σχετικών σχεδίων δικαστικών αποφάσεων και βουλευμάτων του δεύτερου κύκλου παρέχεται σχετική βεβαίωση από τον Προϊστάμενο της έδρας του Πρωτοδικείου στο οποίο ο κάθε ειρηνοδίκης υπηρετεί.
Υπεύθυνη για την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου της επιμόρφωσης ανά Περιφερειακό και Επιμέρους Πρόγραμμα και των δύο κύκλων είναι η Γενική Διευθύντρια της Σχολής. Εποπτεύοντες της ορθής εφαρμογής των Περιφερειακών και Επιμέρους Προγραμμάτων του πρώτου κύκλου οι Διευθυντές Κατάρτισης και Επιμόρφωσης της Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης και των Εισαγγελέων. Επόπτης κάθε Επιμέρους Προγράμματος του δεύτερου κύκλου ανά Πρωτοδικείο ορίζεται ο Προϊστάμενος της έδρας του Πρωτοδικείου, ο οποίος, όταν ο αριθμός των επιμορφούμενων ειρηνοδικών υπερβαίνει τους εβδομήντα μπορεί να αναθέτει την επιτήρηση της υλοποίησης των Προγραμμάτων σε Προέδρους Πρωτοδικών ή Πρωτοδίκες του Δικαστηρίου, ως εισηγητές-επιμορφωτές και εισηγητές workshops.