Ο Ζήσης Κωνσταντίνου, γεννημένος το 1937 με καταγωγή από τη Σαμαρίνα Γρεβενών (περήφανος βλάχος κατά δήλωσή του), έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, τα ξημερώματα της Τρίτης, 3 Σεπτεμβρίου 2024.
Κατά κοινή ομολογία, υπήρξε ένας από τους κορυφαίους και πιο επιδραστικούς δικηγόρους της χώρας. Οι παραστάσεις του στα ακροατήρια της ουσίας και ενώπιον του Αρείου Πάγου θα μνημονεύονται για πολλά, ακόμη, χρόνια.
Έζησε και δικηγόρησε, από το έτος 1963 μέχρι το θάνατό του, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αφού, όπως συνήθιζε να υποστηρίζει, η προβολή κάνει καλό μόνο στον δικηγόρο, σχεδόν ποτέ όμως στον εντολέα του. Πράγματι, η μορφή δικηγορίας που ασκούσε ο Ζήσης Κωνσταντίνου αποτελούσε μια δύναμη αντίστασης στον σύγχρονο φαινότυπο της ούτω καλουμένης τηλεδικηγορίας.
Υπήρξε δάσκαλος και μέντορας δεκάδων νομομαθών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και σπουδαίοι Δικαστές και Εισαγγελείς. Οι υπογραφόμενοι είχαμε τύχει της τιμής να διατελέσουμε μαθητές του.
Άνθρωπος σπάνιας ευφυΐας, πειθαρχημένος, με απαράμιλλο μνημονικό, και με διάφορες γοητευτικές ιδιαιτερότητες (υπαγόρευε π.χ. πολυσέλιδα δικόγραφα σε ένα μαγνητοφωνάκι Philips, το οποίο είχε, εδώ και δεκαετίες, αποσυρθεί από το εμπόριο), έδειχνε αγάπη για τη λεπτομέρεια στο δικόγραφο και ήταν αδιαλείπτως ενήμερος για τις νομολογιακές εξελίξεις.
Εισήγαγε στην ποινική δικηγορία το γραπτό κείμενο, πράγμα που υπήρξε εξαιρετικά πρωτοποριακό για την εποχή του. Η εξωτερική μορφή των γραπτών του σημειωμάτων καθιστούσε μακροσκοπικά σαφή τον συντάκτη των κειμένων.
Άνθρωπος σπάνιας ευφυΐας, πειθαρχημένος, με απαράμιλλο μνημονικό, και με διάφορες γοητευτικές ιδιαιτερότητες (υπαγόρευε π.χ. πολυσέλιδα δικόγραφα σε ένα μαγνητοφωνάκι Philips, το οποίο είχε, εδώ και δεκαετίες, αποσυρθεί από το εμπόριο), έδειχνε αγάπη για τη λεπτομέρεια στο δικόγραφο και ήταν αδιαλείπτως ενήμερος για τις νομολογιακές εξελίξεις.
Το πάθος του για τη δικηγορία ξεπερνούσε μόνον η αγάπη για τους συνεργάτες του, τους οποίους αντιμετώπιζε ως ίσους από την πρώτη μέρα της άσκησης.
Ο τρόπος με τον οποίον μελετούσε τη δικογραφία και προσέγγιζε την υπεράσπιση (διότι, όπως διαλαλούσε, ήταν φύσει υπερασπιστής) αποτελεί παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές. Άλλωστε, υπήρξε χωρίς αμφιβολία ο πρύτανης των ποινικολόγων της χώρας, στην προετοιμασία της αναιρετικής δίκης.
Μοναδική υπήρξε η ικανότητά του να συλλαμβάνει την εριστική άκανθα κάθε ποινικής διαφοράς σε πολύ μικρό χρόνο και να περιορίζει την υπεράσπιση επί των νομικώς σημαντικών ζητημάτων, αποφεύγοντας κάθε μορφή βερμπαλισμού.
Διετέλεσε μέλος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του ν. 4855/2021, υπό την προεδρία του, επίσης αειμνήστου, Λάμπρου Μαργαρίτη, ενώ τα τελευταία δύο έτη της ζωής του, υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Ολομέλειας των Πειθαρχικών Τμημάτων του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου της Περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών.
Ο εκλιπών ήταν δικηγόρος μέχρι και την τελευταία ημέρα της ζωής του, όπου κατέληξε πλήρης ημερών και κοντά στους οικείους του. Τον αποχαιρετούμε με ανυπόκριτη συγκίνηση. Η χαρισματική προσωπικότητα και απλός χαρακτήρας του ανθρώπου αυτού, που δεν αλλοιώθηκε από τις αναρίθμητες δικηγορικές επιτυχίες, δε θα σταματήσει να μάς εμπνέει, σε κάθε στάδιο του επαγγελματικού, και όχι μόνο, βίου μας.
Ο θάνατός του σηματοδοτεί το τέλος μιας ολόκληρης εποχής της ποινικής δικηγορίας.
* Ο κ. Νίκος Εμμανουηλίδης είναι Δικηγόρος.
* Ο κ. Στέλιος Γ. Παναγιωτάκης είναι Δικηγόρος – Συνεργάτης στο Δικηγορικό Γραφείο «Ζήσης Κωνσταντίνου & Συνεργάτες».