Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, πρωταθλητές, αθλητικοί σύλλογοι, έθνη, χορηγοί, MME, προσδοκούν μετάλλια και κέρδη εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Συνεπώς, όταν απειλούνται μεγάλα διακυβεύματα, οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες και η ταχεία επίλυση τους επιτακτική. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο το Διεθνές Συμβούλιο Αθλητικής Διαιτησίας (ICAS) δημιούργησε Tμήμα Ad hoc του Αθλητικού Διαιτητικού Δικαστηρίου (CAS), ειδικά για την επίλυση νομικών διαφορών που σχετίζονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η διαιτησία του CAS ταιριάζει απόλυτα με την ένταση των αγώνων: Η εμπειρογνωμοσύνη των διαιτητών και η απίστευτα γρήγορη επίλυση των διαφορών ικανοποιούν την επιθυμία των αθλητών για μία δίκαιη και ελεύθερη ευκαιρία να ακουστούν, με την επείγουσα ανάγκη να προχωρήσουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, όπως έχουν προγραμματιστεί.
Το τμήμα Ad hoc διενήργησε για πρώτη φορά διαιτησία στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996. Τα επόμενα χρόνια, προστέθηκε επίσης ένα τμήμα αντιντόπινγκ για την αντιμετώπιση ειδικά των σχετικών διαφορών.
CAS Ad Hoc Division
Το Ad Hoc Division του CAS αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, προσωρινό δικαστήριο που συγκαλείται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αποτελούμενο από έμπειρους διαιτητές, με βαθιά πείρα στο αθλητικό δίκαιο και την επίλυση διαφορών, το Ad Hoc Division έχει ως αποστολή την ταχεία εκδίκαση των διαφορών που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτών των διοργανώσεων, διασφαλίζοντας ότι οι αθλητές και οι ομάδες τυγχάνουν δίκαιης και αμερόληπτης μεταχείρισης.
Δεδομένης της περιορισμένης διάρκειας των Ολυμπιακών Αγώνων, οι διαιτητές εργάζονται σε προθεσμίες μόλις 24 ωρών για την έκδοση απόφασης μετά την ακρόαση ενός θέματος. Μπορούν να χορηγηθούν προσωρινά μέτρα για τον μετριασμό της ανεπανόρθωτης βλάβης, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη δέσμευση του CAS για δικαιοσύνη και συμμετοχή. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε περιπτώσεις «εξαιρετικά επείγουσας ανάγκης», η ειδική ομάδα μπορεί να αποφανθεί επί της αίτησης αναστολής χωρίς καν να ακούσει τον αντίδικο, λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο ανεπανόρθωτης βλάβης, την πιθανότητα επιτυχίας επί της ουσίας και την ισορροπία των συμφερόντων του αιτούντος, του αντιδίκου και άλλων μελών της Ολυμπιακής Κοινότητας.
Τμήμα Αντιντόπινγκ CAS
Από τους Ολυμπιακούς του Ρίο το 2016, το CAS λειτουργεί ένα πρόσθετο ad hoc υποκατάστημα του Τμήματος Αντιντόπινγκ για κάθε Ολυμπιακούς Αγώνες (το CAS ADD), το οποίο έχει δικαιοδοσία για εικαζόμενες παραβιάσεις των κανόνων αντιντόπινγκ που σχετίζονται με τους Αγώνες και παραπέμφθηκαν από τον Διεθνή Οργανισμό Ελέγχου (ITA), σύμφωνα με τους σχετικούς κανονισμούς της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ)
Σε ποιες περιπτώσεις διενέξεων μπορεί να παρέμβει η διαιτησία του CAS;
Αρχικά για το πεδίο του παιχνιδιού: Αν και οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τους διαιτητές κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, αποκλείονται γενικά από την επανεξέταση, σύμφωνα με το λεγόμενο «δόγμα του αγωνιστικού χώρου», επιτρέπονται οι εξαιρέσεις για ακραίες περιπτώσεις. Δεύτερον, για τις διαφορές σχετικά με τα προσόντα και την επιλογή των αθλητών που πρόκειται να συμμετέχουν, καθώς συχνά προκύπτουν πολύπλοκα ζητήματα σχετικά με την ποικιλομορφία των περιπτώσεων και του κινδύνου διακρίσεων. Επίσης, το δικαστήριο γνωμοδοτεί για τις πειθαρχικές διαδικασίες λόγω ντόπινγκ, και τέλος εμπορικές διαφορές (όπως δικαιώματα μετάδοσης, τη χρήση του ολυμπιακού σήματος και την αποκλειστικότητα των χορηγιών).
Οι πιο ενδιαφέρουσες υποθέσεις στους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι
Το CAS δημιούργησε δύο προσωρινά γραφεία στο Παρίσι, τα οποία λειτούργησαν από τις 16 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου 2024, εφαρμόζοντας και τα δύο τους διαδικαστικούς κανόνες του τμήματος Ad Hoc του CAS.
Η υπόθεση Jordan Chiles
Η Αμερικανίδα αθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής είχε αρχικά λάβει το χάλκινο μετάλλιο, μετά τον διαγωνισμό στις 5 Αυγούστου, καταγράφοντας βαθμολογία 13,766. Η προπονήτριά της Σεσίλ Λαντί είχε προηγουμένως καταθέσει με επιτυχία ένσταση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της βαθμολογίας δυσκολίας κατά 0,1, ανεβάζοντας την αθλήτρια των ΗΠΑ από την πέμπτη στην τρίτη θέση, πάνω από τις Ρουμάνες Σαμπρίνα Βοϊνέα και Άνα Μπαρμπόσου. Έπειτα από ακρόαση που ζήτησαν οι Ρουμάνοι εκπρόσωποι, η έφεση της Landi για τις ασκήσεις εδάφους ακυρώθηκε από το CAS, το οποίο δήλωσε ότι η έφεση της προπονήτριας ήρθε τέσσερα δευτερόλεπτα μετά το χρονικό όριο των 60 δευτερολέπτων για έρευνες βαθμολόγησης. Αυτό επανέφερε τη βαθμολογία της Chiles στο 13,666 και την έριξε πίσω στην πέμπτη θέση, με το χάλκινο μετάλλιο να απονέμεται στην Μπαρμπόσου. Πριν από λίγες ημέρες, η Τσάιλς προσέφυγε στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Ελβετίας (ως την αρμόδια δικαστική αρχή που αποφαίνεται επί των σχετικών εφέσεων), κατά της παραπάνω απόφασης, ισχυριζόμενη ότι το CAS παραβίασε το «δικαίωμα ακρόασης» της «αρνούμενο να εξετάσει τα αποδεικτικά βίντεο που έδειχναν ότι η ένστασή της υποβλήθηκε εγκαίρως» και πως η ίδια δεν ενημερώθηκε σωστά ότι ο Πρόεδρος της επιτροπής CAS είχε πιθανόν αντικρουόμενα συμφέροντα.
Σκάνδαλο κατασκοπείας με drones της ομάδας ποδοσφαίρου του Καναδά
Μια άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση αφορούσε την καναδική γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου και ένα σκάνδαλο κατασκοπείας με drone. Δύο βοηθοί- προπονητές πιάστηκαν να χρησιμοποιούν drones για να κατασκοπεύσουν τις προπονήσεις του αντιπάλου της Νέας Ζηλανδίας πριν από τον εναρκτήριο αγώνα τους. Η διεθνής ομοσπονδία τιμώρησε τον Καναδά με αφαίρεση έξι βαθμών από την κατάταξη του Ολυμπιακού τουρνουά, αποκλεισμό του προπονητή και πρόστιμο 200.000 CHF. Η Καναδική Ολυμπιακή Επιτροπή και η ομοσπονδία Canada Soccer υπέβαλαν προσφυγή στο CAS. Ωστόσο, στις 31 Ιουλίου 2024, το CAS απέρριψε την προσφυγή του Καναδά και επικύρωσε την απόφαση της FIFA.
Η Vinesh Phogat υπόθεση
Η Ινδή παλαιστής Vinesh Phogat αποκλείστηκε από τον αγώνα για το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των 50 κιλών ελεύθερου στυλ γυναικών. Το ζήτημα προέκυψε όταν ξεπέρασε το προβλεπόμενο όριο βάρους κατά 100 γραμμάρια, κατά τη διάρκεια του καθιερωμένου πρωινού ζυγίσματος. Η νομική ομάδα της κ. Phogat υπέβαλε έφεση στο Ad Hoc Division του CAS, υποστηρίζοντας ότι η υπέρβαση των 100 γραμμαρίων ήταν αμελητέα, ενώ παράλληλα επεσήμανε ότι αυτό θα μπορούσε να οφείλεται και σε αύξηση της μυϊκής μάζας, καθώς η Phogat αγωνίστηκε τρεις φορές κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας. Το CAS ανέβαλε την απόφασή του τρεις φορές προτού απορρίψει την έφεση της Phogat στις 14 Αυγούστου 2024, προκαλώντας σοκ της Ινδικής Ολυμπιακής Ένωσης.
Η υπόθεση της ομάδας ποδοσφαίρου της Βραζιλίας
Η “αργυρή” ομάδα ποδοσφαίρου γυναικών της Βραζιλίας δέχθηκε σημαντικό πλήγμα, όταν η Marta (Marta Vieira da Silva) έλαβε βαρύτατη ποινή. Μετά την κόκκινη κάρτα που δέχτηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα της Βραζιλίας με την Ισπανία για την πρώτη φάση, η πειθαρχική επιτροπή της FIFA της επέβαλε ποινή αποκλεισμού δύο αγώνων που πρακτικά σήμαινε ότι δεν θα συμμετείχε στους προημιτελικούς και ημιτελικούς αγώνες. Η ποδοσφαιρική συνομοσπονδία της Βραζιλίας άσκησε έφεση στο CAS σχετικά με την αποβολή της Μάρτα, με στόχο να μειώσει την αποβολή μόνο σε έναν αγώνα. Ωστόσο, το CAS απέρριψε την έφεση στις 6 Αυγούστου 2024, επιβεβαιώνοντας την αποβολή της για δύο αγώνες