Με τα άρθρα 116, 117 και 118 του ν. 5078/2023, επέρχονται σημαντικές αλλαγές στη διαδικασία απονομής επικουρικών συντάξεων και στην εφαρμογή της διαδικασίας ταχείας απονομής (fast-track) για επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ παροχές. Οι τροποποιήσεις αυτές αφορούν κυρίως την ενοποίηση των κανόνων για την απονομή επικουρικών συντάξεων και τον εκσυγχρονισμό των fast-track διαδικασιών, με σκοπό την επιτάχυνση και τη διευκόλυνση της συνταξιοδοτικής διαδικασίας.
Ενοποίηση των Κανόνων Απονομής Επικουρικής Σύνταξης
Με τις νέες ρυθμίσεις, επιχειρείται η ενοποίηση των κανόνων για την απονομή επικουρικής σύνταξης στους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ. Βάσει του άρθρου 116 του ν. 5078/2023, οι ασφαλισμένοι δικαιούνται επικουρική σύνταξη γήρατος εφόσον:
•Έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη ασφάλισης,
• Έχουν λάβει κύρια σύνταξη για την ίδια αιτία από τον κύριο φορέα.
Για τον υπολογισμό του χρόνου ασφάλισης, λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις για διαδοχική ασφάλιση και χρόνος ασφάλισης σε άλλους φορείς επικουρικής ασφάλισης, όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Ειδικά για περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω ανικανότητας ή θανάτου, οι δικαιούχοι λαμβάνουν επικουρική σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης τόσο στον κύριο όσο και στον επικουρικό φορέα.
Εξαιρέσεις από την προϋπόθεση συμπλήρωσης 4.500 ημερών εργασίας ισχύουν για κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως οι δήμαρχοι, νομάρχες και ασφαλισμένοι του πρώην ΤΑΔΚΥ.
Τροποποίηση της Διαδικασίας Fast-Track
Με το άρθρο 117, καταργούνται οι παλαιότερες προϋποθέσεις για την ένταξη στη fast-track διαδικασία απονομής επικουρικών συντάξεων, όπως η συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας ή η αποκλειστική ασφάλιση στο πρώην ΙΚΑ-ΤΕΑΜ. Οι νέες διατάξεις ορίζουν ότι:
• Η απονομή επικουρικής σύνταξης ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία απονομής της κύριας σύνταξης ή εντός έξι μηνών από την υποβολή αίτησης για επικουρική σύνταξη (εφόσον η αίτηση υποβληθεί αργότερα).
• Για τις εφάπαξ παροχές, η απόφαση εκδίδεται εντός έξι μηνών από την υποβολή της σχετικής αίτησης.
Εάν οι προθεσμίες παρέλθουν άπρακτες, η απονομή της επικουρικής σύνταξης γίνεται από την αρμόδια Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων, βάσει των διατάξεων του ν. 4921/2022.
Έλεγχοι Αποφάσεων και Διαδικασίες Επανεξέτασης
Οι αποφάσεις συνταξιοδότησης που εκδίδονται με την fast-track διαδικασία υπόκεινται σε ελέγχους εντός προθεσμίας τριών ετών για κύριες συντάξεις και ενός έτους για επικουρικές. Ωστόσο, δεν επιτρέπεται η διενέργεια ελέγχου πέραν της πενταετίας από την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης.
Για τις αιτήσεις που έχουν απορριφθεί ή εκκρεμούν, οι ασφαλισμένοι μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση επανεξέτασης, με τα οικονομικά αποτελέσματα να ανατρέχουν στην ημερομηνία της νέας αίτησης.
Ενοποίηση Διατάξεων Υπολογισμού Επικουρικής Σύνταξης
Σύμφωνα με το άρθρο 118, τροποποιούνται οι διατάξεις που αφορούν τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης σε περιπτώσεις μειωμένης κύριας σύνταξης. Συγκεκριμένα, η μείωση της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται με το ίδιο ποσοστό με την κύρια σύνταξη, για τον χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31/12/2014, ανεξαρτήτως του ασφαλιστικού δεσμού.
Συμπεράσματα
Οι αλλαγές αυτές στοχεύουν στην ενοποίηση των κανόνων απονομής επικουρικών συντάξεων και στη βελτιστοποίηση της ταχείας διαδικασίας απονομής σύνταξης. Για τους δικηγόρους που χειρίζονται υποθέσεις κοινωνικής ασφάλισης, η κατανόηση αυτών των αλλαγών είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική εκπροσώπηση των πελατών τους και την εξασφάλιση των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων.
Δείτε την εγκύκλιο στη Qualex: ΕγκΕΦΚΑ 35/15.10.2024