Την καινοτομία των (εικονο)τηλεδιασκέψεων εισάγει στη δικαστηριακή-νομική πραγματικότητα το Υπουργείο Δικαιοσύνης, φιλοδοξώντας να δώσει ισχυρή ώθηση στην ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, με αισθητά αποτελέσματα στην ταχύτερη απονομή της. Η αλλαγή αναμένεται να εφαρμοστεί σύντομα, ενώ παράλληλα η ηγεσία του Υπουργείου, υπό τον Γιώργο Φλωρίδη, ετοιμάζει δυο εκδηλώσεις εντός του Νοεμβρίου, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, για την κοινοποίηση του σημαντικού αυτού ψηφιακού βήματος. Η νέα πραγματικότητα βάζει τελεία στις μετακινήσεις μαρτύρων και κατηγορουμένων, μηδενίζοντας τα έξοδα στα οποία υποβάλλονταν στις πολιτικές δίκες οι πολίτες και στις ποινικές δίκες το κράτος, διευκολύνοντας δικαστές, δικαστικούς υπαλλήλους, δικηγόρους και ασφαλώς τον κόσμο που καταφεύγει στη Δικαιοσύνη.
Η εισαγωγή του θεσμού των (εικονο)τηλεδιασκέψεων στις διαδικασίες της δίκης θα λειτουργεί σε όλο το εύρος των πολιτικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, α’ και β’ βαθμού δικαιοδοσίας (Πρωτοδικεία και Εφετεία).
Η εισαγωγή του θεσμού των (εικονο)τηλεδιασκέψεων στις διαδικασίες της δίκης θα λειτουργεί σε όλο το εύρος των πολιτικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, α’ και β’ βαθμού δικαιοδοσίας (Πρωτοδικεία και Εφετεία).
Με την τηλεδιάσκεψη θα είναι δυνατή:
– Η απομακρυσμένη κατάθεση ή εξέταση μάρτυρα υπόθεσης που εκδικάζεται, ο οποίος κατά τη διεξαγωγή της δίκης βρίσκεται μακριά από τον τόπο της. Ο μάρτυρας μπορεί να καταθέτει απομακρυσμένα, ζωντανά, με ταυτόχρονη μετάδοση εικόνας και ήχου.
– Η απομακρυσμένη κατάθεση ή εξέταση μάρτυρα ή κατηγορουμένου που είναι κρατούμενος σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα.
– Η διεξαγωγή της προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης και ανάκρισης.
Η ανάγκη κατάθεσης από μακριά έχει προ πολλού κριθεί επιτακτική, ιδίως σε περιπτώσεις κακοποιημένων ανηλίκων ή γυναικών, καθώς η διαδικασία δια ζώσης απειλεί ευθέως την ψυχική τους υγεία και ενδέχεται να επηρεάσει την όλη διαδικασία διεξαγωγής της δίκης.
Οι τηλεδιασκέψεις εκτιμάται επίσης ότι θα επιταχύνουν σημαντικά το έργο των ανακριτικών αρχών, καθώς και εξυπηρετήσουν τις αιτήσεις δικαστικής συνδρομής.
Ο τρόπος λειτουργίας
Μάρτυρες, πραγματογνώμονες, τεχνικοί σύμβουλοι, διερμηνείς, παριστάμενοι προς υποστήριξη της κατηγορίας, κατηγορούμενοι και συνήγοροι θα μπορούν να εισέρχονται στο σύστημα των τηλεδιασκέψεων και να υποβάλλουν ηλεκτρονικά αίτημα απομακρυσμένης εξέτασης προσώπου.
Ύστερα από τη σχετική αυθεντικοποίηση, εκ των ων ουκ άνευ για την είσοδο τους στο σύστημα, θα καταχωρίζουν τα στοιχεία τους στο σύστημα. Θα συμπληρώνουν τα πεδία με τις πληροφορίες που αφορούν τη διαδικασία και τον λόγο υποβολής του αιτήματος. Στο σημείο αυτό θα δίνεται η δυνατότητα να επισυνάψουν τα δικαιολογητικά για την υποστήριξη του αιτήματός τους. Μετά τον έλεγχο της ορθότητας των στοιχείων ενός εκάστου, θα μπορούν να επιλέξουν την οριστική υποβολή του αιτήματος.
Πηγές διαβεβαιώνουν ότι ήδη στο Πρωτοδικείο Αθηνών διενεργείται εκπαίδευση στην παρούσα φάση
Από την πλευρά του, ο δικαστικός ή εισαγγελικός λειτουργός προς τον οποίο απευθύνεται η αίτηση θα εισέρχεται στο σύστημα και θα αξιολογεί το αίτημα και τα δικαιολογητικά. Αφού ελέγξει και αξιολογήσει το αίτημα, θα επιλέγει την έγκριση του αιτήματος και θα προχωρά με την επιλογή δέσμευσης της κατάλληλης αίθουσας. Με την ολοκλήρωση των βημάτων αυτών, ο αιτών θα έχει ενημέρωση στο email του. Στη συνέχεια, ο αρμόδιος δικαστικός υπάλληλος θα μπαίνει με τη σειρά του στο σύστημα και θα βλέπει το αίτημα. Στο σημείο αυτό θα του δίνεται η δυνατότητα να επιλέξει και να δεσμεύσει την κατάλληλη αίθουσα στο κατάστημά του, όσο και στο απομακρυσμένο κατάστημα. Ο δικαστικός υπάλληλος του απομακρυσμένου καταστήματος θα εγκρίνει το αίτημα δέσμευσης αίθουσας και ταυτόχρονα ο αιτών θα ενημερώνεται, πάλι με email, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η κλήση θα μπορεί να ξεκινήσει, ο χρόνος για την περαίωση μιας υπόθεσης θα αρχίσει να μετρά διαφορετικά πια…
Διαφορετικά συστήματα τηλεδιάσκεψης, σταθερά, έχουν προβλεφθεί για τις δικαστικές έδρες, και κινητά για γραφεία εντός των δικαστικών φορέων, πιστοποιημένους χώρους και φυλακές.
Πηγές διαβεβαιώνουν ότι ήδη στο Πρωτοδικείο Αθηνών διενεργείται εκπαίδευση στην παρούσα φάση, έτσι ώστε το σύστημα να λειτουργήσει από την πρώτη στιγμή ομαλά, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πραγμάτωση της ρήσης, «η αρχή, το ήμισυ του παντός».