Το 8ο Διεθνές Συνέδριο για το Δίκαιο και την Πολιτική Ανταγωνισμού της Νομικής Βιβλιοθήκης, που πραγματοποιήθηκε στις 17-18 Οκτωβρίου 2024, συγκέντρωσε ειδικούς του ανταγωνισμού, νομικούς, ακαδημαϊκούς, εκπροσώπους των ρυθμιστικών αρχών, κορυφαίους δικαστικούς λειτουργούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ειρήνη Σαρπ
Η κ. Ειρήνη Σαρπ, Πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, τόνισε στον χαιρετισμό της ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού αντιμετωπίζει με υπευθυνότητα τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, λειτουργώντας πάντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της με γνώμονα την ευημερία των πολιτών και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Παράλληλα, η διεθνής παρουσία της Επιτροπής είναι εντυπωσιακή, με σημαντική συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανταγωνισμού, καθώς και σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΟΣΑ, το Διεθνές Δίκτυο Ανταγωνισμού (ICN) και η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη και το Εμπόριο (UNCTAD).
Η Επιτροπή επιδεικνύει ένα πλούσιο και πολύπλευρο έργο, με καινοτόμες παρεμβάσεις που έχουν σημαντική επίδραση στην οικονομική ζωή της χώρας, διατηρώντας παράλληλα έντονη παρουσία στο διεθνές περιβάλλον, όπως επεσήμανε.
Βολιδοσκοπώντας τις εξελίξεις της προηγούμενης χρονιάς
Η ανασκόπηση των εξελίξεων του προηγούμενου έτους στο δίκαιο και τις πολιτικές του ανταγωνισμού από την οπτική των ρυθμιστικών αρχών ήταν το θέμα που συζητήθηκε στο πρώτο πάνελ του 8ου Συνεδρίου “Competition Law & Policy” της Νομικής Βιβλιοθήκης, την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου, με τη συμμετοχή έγκριτων ομιλητών από τον χώρο του δικαίου του ανταγωνισμού. Τη συζήτηση στην οποία συμμετείχαν η Penelope Papandropoulos, Επικεφαλής της Μονάδας Ανάλυσης Δεδομένων και Τεχνολογίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού), ο Damien Gerard, Γενικός Εισαγγελέας της Βελγικής Αρχής Ανταγωνισμού, καθώς και η Χαρά Νικολοπούλου, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, συντόνισε ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Δημήτρης Τζουγανάτος.
Η Penelope Papandropoulos ξεκίνησε την ομιλία της με μια ανασκόπηση των εξελίξεων στον τομέα του ανταγωνισμού κατά την περασμένη χρονιά, με έμφαση στην εφαρμογή του δικαίου ανταγωνισμού. Αναφέρθηκε σε δύο σημαντικές υποθέσεις: την Apple Tax και την Google Shopping. Αυτές οι υποθέσεις ήταν ορόσημα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την ηγεσία της Margrethe Vestager, όπως παρατήρησε. Η υπόθεση Apple Tax, που επιβεβαιώθηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ότι οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις ισχύουν και για φορολογικά θέματα, παρά την κυριαρχία των κρατών μελών στο φορολογικό πεδίο. Από την άλλη, η υπόθεση Google Shopping αποτέλεσε ένα από τα πρώτα βήματα για την επιβολή κανόνων στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, ανοίγοντας τον δρόμο για τον Κανονισμό Ψηφιακών Αγορών (DMA).
Ο Damian Gerard μίλησε για την απόφαση στην υπόθεση Illumina, την οποία χαρακτήρισε μεγάλη νίκη για την εταιρεία, αλλά εξέφρασε ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην εφαρμογή του δικαίου ανταγωνισμού στην Ευρώπη. Εξήγησε ότι η χρήση του άρθρου 22 ήταν μια καλή λύση για να αντιμετωπιστούν τα ρυθμιστικά κενά, ειδικά για εξαγορές καινοτόμων εταιρειών με μικρό ή μηδενικό τζίρο. Αν και η απόφαση του ΔΕΕ κατήργησε αυτή τη δυνατότητα, τόνισε την ανάγκη για νέες λύσεις, όπως η αναθεώρηση των ορίων κοινοποίησης ή η εφαρμογή ειδικών εξουσιών που θα επιτρέπουν την εξέταση συγχωνεύσεων που δεν απαιτούν κοινοποίηση.
Τέλος, η Χαρά Νικολοπούλου συμφώνησε με την ανάλυση του Damian. Η Ελλάδα ήταν μια από τις χώρες που ζήτησαν την εφαρμογή του άρθρου 22 στην υπόθεση Illumina, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε, εκφράζοντας εν συνεχεία την άποψη ότι το πρόβλημα παραμένει και υπογράμμισε τη σημασία της ευελιξίας ώστε να μη διαφεύγουν από την προσοχή των αρχών σημαντικές συναλλαγές. Τόνισε, επίσης, την ανάγκη εισαγωγής μηχανισμών όπως το “call-in” ώστε να μπαίνουν πιο εύκολα στο «μικροσκόπιο» των αρχών συναλλαγές που μπορεί να έχουν αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις.
Το Συνέδριο και η περιβόητη έκθεση Ντράγκι
Στην ομιλία του, ο Αριστοτέλης Παντελιάδης τόνισε τη σημασία του δικαίου ανταγωνισμού, το οποίο καλείται να διαμορφώσει πολιτικές σε συνθήκες κρίσεων. Σε αυτές τις περιόδους, το δίκαιο ανταγωνισμού παίζει κεντρικό ρόλο στην προστασία της υγιούς επιχειρηματικότητας και της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην έκθεση Ντράγκι, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση σε θέματα ανταγωνισμού, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι πολιτικές ανταγωνισμού παραμένουν αποτελεσματικές και προσαρμόζονται στις νέες προκλήσεις.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που ανέδειξε ο κ. Παντελιάδης είναι η νομική ανασφάλεια στο πεδίο του ανταγωνισμού, η οποία επηρεάζει κατά κύριο λόγο τους νομοταγείς πολίτες και τις υγιείς επιχειρήσεις. Οι ασάφειες και οι διαφορετικές ερμηνείες των νόμων δυσχεραίνουν τη λειτουργία της αγοράς και εντείνουν το αίσθημα ανασφάλειας στους επιχειρηματίες που προσπαθούν να κινηθούν εντός των πλαισίων της νομιμότητας.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε επίσης στην πολυνομία, την υπερβολική και συχνά αλληλοαναιρούμενη νομοθεσία, η οποία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην εφαρμογή συνεκτικών πολιτικών ανταγωνισμού. Η πολυνομία δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες, δυσκολεύοντας την κατανόηση και την εφαρμογή των κανόνων από τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Ωστόσο, ο κ. Παντελιάδης σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει κάνει θετικά βήματα προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Παρόλα αυτά, τόνισε πως μένουν ακόμα πολλά να γίνουν, ιδίως ως προς τη δημιουργία ξεκάθαρων κανόνων που δεν θα αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να εδραιωθεί ένα σταθερό και δίκαιο πλαίσιο ανταγωνισμού, που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν με διαφάνεια και ασφάλεια.