Δεκτές έγιναν εντός της εβδομάδας αγωγές αποζημίωσης από συγγενείς θυμάτων για παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού, τόσο για τη φονική πλημμύρα της Μάνδρας, η οποία κόστιζε τη ζωή σε 24 ανθρώπους, όσο και για την πυρκαγιά στο Μάτι, η οποία αποτελεί μια εθνική τραγωδία.
Οι ευθύνες του κράτους για τις πλημμύρες στη Μάνδρα
Πιο συγκεκριμένα, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών στην με αρ. 15427/2023 απόφασή του αναγνώρισε την υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει ποσά για χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής οδύνης των πέντε εναγόντων, συνολικού ύψους 380.000 ευρώ, καθότι τα γεγονότα της 15ης Νοεμβρίου του 2017 είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο συγγενικού τους προσώπου.
Στην ουσία της υπόθεσης, το Δικαστήριο έκρινε την έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης του εναγόμενου Δήμου διότι δεν αποδίδονται στα όργανά του συγκεκριμένες παράνομες πράξεις ή παραλείψεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Ειδικότερα, όπως σημείωσε, εφόσον ο θάνατος του συγγενικού προσώπου των εναγόντων έλαβε χώρα στο ορεινό τμήμα του χειμάρρου Σούρες και συγκεκριμένα στο ύψος του 33ου χιλιόμετρου της ΠΕΟΕΘ, δεν στοιχειοθετείται αποζημιωτική ευθύνη των εναγομένων, κατ’ άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, από την καθυστέρηση ολοκλήρωσης των αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή, προεχόντως, ελλείψει αιτιώδους συνδέσμου με τον θάνατό του. Περαιτέρω, κρίθηκε ότι δεν στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, παρανομία της εναγομένης Περιφέρειας Αττικής, τα αρμόδια όργανα της οποίας πραγματοποιούσαν αστυνόμευση των ρεμάτων ευθύνης της και προέβαινε σε καθαρισμούς αυτών διά εργολαβιών.
Παρόλα αυτά, το ΔΠΑ έκρινε ότι στοιχειοθετούνται παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες συνίστανται στην απουσία σύνταξης μελέτης ορεινών υδρονομικών έργων από τη Διεύθυνση Δασών Δυτικής Αττικής, στην παράλειψη ρύθμισης της κυκλοφορίας στην περιοχή από την ΕΛΑΣ και ειδικότερα, στην διακοπή της κυκλοφορίας στην ΠΕΟΕΘ και στην έλλειψη πληροφόρησης των κατοίκων της περιοχής και των διερχόμενων σχετικά με τον κίνδυνο που διέτρεχαν και ενώ είχαν τεθεί σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας λόγω της πρόγνωσης έκτακτων και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων.
Έχει ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι, το Δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό του Ελληνικού Δημοσίου περί διακοπής του αιτιώδους συνδέσμου λόγω συνδρομής ανωτέρας βίας εξ αιτίας του σφοδρότατου, απρόβλεπτου και εξαιρετικού χαρακτήρα της βροχόπτωσης, με την αιτιολογία ότι, αφενός, ο κίνδυνος εκδήλωσης πλημμύρας στην περιοχή παρίστατο σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς άμεσος, ανά πάσα στιγμή ενδεχόμενος και κατά τούτο απολύτως προβλέψιμος, αφετέρου, δεν προκύπτει ότι ελήφθησαν μέτρα άκρας σύνεσης και επιμέλειας από τα όργανα του κρατικού μηχανισμού, για την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας της ευρύτερης περιοχής της Μάνδρας και την προστασία της ασφάλειας των κατοίκων και όσων βρίσκονταν στην περιοχή εν γένει.
Και οι ευθύνες για την πυρκαγιά στο Μάτι
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών στην με αρ. 16129/2023 απόφασή του αναγνώρισε την υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει ποσά για χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής οδύνης των πέντε εναγόντων, συνολικού ύψους 280.000 ευρώ, για το λόγο ότι η πυρκαγιά στο Μάτι το καλοκαίρι του 2018 επέφερε το θάνατο συγγενικού τους προσώπου, ηλικίας 74 ετών.
Ειδικότερα, κρίθηκε ότι η παράλειψη των οργάνων του Πυροσβεστικού Σώματος να παράσχουν στα όργανα της ΕΛΑΣ πλήρη και διαρκή ενημέρωση για την πορεία και την επικινδυνότητα της πυρκαγιάς και να αιτηθούν εγκαίρως τη συνδρομή τους για την διαχείριση της κυκλοφορίας στην περιοχή, συντονίζοντας την δράση τους, η παράλειψη των οργάνων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας να προβούν στις προβλεπόμενες ενέργειες για τον συντονισμό και συνεργασία των εμπλεκόμενων στην διαχείριση της πυρκαγιάς υπηρεσιών, η παράλειψη των οργάνων της ΕΛΑΣ να λάβουν τα αναγκαία και επαρκή μέτρα ρύθμισης της κυκλοφορίας που ήταν πρόσφορα να αποτρέψουν την είσοδο των οχημάτων στο Μάτι και η παράλειψη έγκαιρης προειδοποίησης και πληροφόρησης των πολιτών, μέσω του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου της Πολιτικής Προστασίας, σχετικά με τον επικείμενο και πραγματικό κίνδυνο που διέτρεχαν κατευθυνόμενοι προς την παραπάνω περιοχή, συνιστούν υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας και είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο του συγγενούς των εναγόντων, ώστε υφίσταται εν προκειμένω αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου και της επελθούσας ζημίας.
Όπως σημείωσε το Δικαστήριο, δεν συντρέχει διακοπή του αιτιώδους συνδέσμου λόγω της συνδρομής γεγονότος ανωτέρας βίας, δεδομένου ότι οι ανωτέρω παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου δεν αφορούν στην αποτροπή και στην κατάσβεση της επίμαχης πυρκαγιάς, ούτε στην παράλειψη εκκένωσης της περιοχής, ούτε από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτει ότι ελήφθησαν μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης από τα ανωτέρω όργανα του Ελληνικού Δημοσίου, για την προστασία της ζωής των ανθρώπων εντός της πληττόμενης περιοχής, ενώ ο αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς λόγω των έντονων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή ήταν εκ των προτέρων γνωστός. Τέλος, δεν στοιχειοθετείται αποζημιωτική ευθύνη των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, της δεύτερης εναγόμενης Περιφέρειας Αττικής και του τρίτου εναγόμενου Δήμου Μαραθώνος, επειδή οι αποδιδόμενες στα εν λόγω ΝΠΔΔ παρανομίες δεν συνδέονται αιτιωδώς με τον θάνατο του συγγενούς των εναγόντων.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Η Αστική Ευθύνη του Δημοσίου
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: Η αποζημιωτική ευθύνη του Δημοσίου στην πράξη