Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών δικαίωσε τους εκκαλούντες γονείς της ανήλικης, η οποία υπέστη μόνιμη αναπηρία και σοβαρές παραμορφώσεις, λόγω άτεχνων ιατρικών χειρισμών κατά τον τοκετό της σε δημόσιο νοσοκομείο, προκαλώντας σειρά αξιώσεων προς αποζημίωση για κάλυψη αναγκαίων δαπανών. Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι η ειδική αποζημίωση λόγω αναπηρίας, κατ’ άρθρο 931 Α.Κ., διαφέρει από τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς αποσκοπεί στην αποκατάσταση των δυσμενών συνεπειών που προκύπτουν από μόνιμη αναπηρία.
Πραγματικά περιστατικά
Η ανήλικη γεννήθηκε το 2015 με φυσιολογικό τοκετό, παρά την εκτίμηση της μακροσωμίας του εμβρύου στον υπερηχογραφικό έλεγχο, η οποία καθιστούσε την καισαρική τομή ως την ενδεδειγμένη επιλογή. Κατά τη διάρκεια του τοκετού, προέκυψε δυστοκία ώμων, που αντιμετωπίστηκε με βίαιους χειρισμούς από το ιατρικό προσωπικό, οδηγώντας σε πλήρη παράλυση του αριστερού βραχιονίου πλέγματος, σύνδρομο Horner και σοβαρές σωματικές παραμορφώσεις, όπως ανισοσκελία άνω άκρων και δακτύλων, βλεφαρόπτωση και περιορισμένη όραση στο αριστερό μάτι. Παρά τις πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις και τις συνεχείς θεραπείες που ακολούθησαν τους επόμενους μήνες, οι βλάβες κρίθηκαν μόνιμες και μη αναστρέψιμες.
Οι γονείς, αρχικά, άσκησαν αγωγή το 2016, ζητώντας αποζημίωση για θετική ζημία, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και ειδική αποζημίωση λόγω αναπηρίας και παραμόρφωσης κατ’ άρθρο 931 Α.Κ. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο αποφάνθηκε ότι η μακροσωμία του εμβρύου επέβαλλε τη διενέργεια καισαρικής τομής για την αποφυγή της δυστοκίας ώμων, όπως και ότι οι βίαιοι χειρισμοί προκάλεσαν τη σοβαρή βλάβη, επιδικάζοντας συνολική αποζημίωση ύψους 153.437,57 ευρώ (3.437,57 ευρώ για θετική ζημία και 150.000,00 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης). Ωστόσο, απέρριψε τις δαπάνες για φυσιοθεραπείες, εργοθεραπείες, κ.λπ., κρίνοντας τις αναπόδεικτες, λόγω μη προσκόμισης επαρκών παραστατικών και ιατρικών βεβαιώσεων, ενώ το αίτημα για ειδική αποζημίωση δεν εξετάστηκε.
Στο στάδιο της έφεσης, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών αύξησε τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης από 150.000 ευρώ σε 200.000 ευρώ. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έλαβε υπόψιν την έκταση της αναπηρίας (67% κινητική αναπηρία), τη μόνιμη σωματική βλάβη και ψυχική ταλαιπωρία του τέκνου, όπως και τις ιδιαίτερες συνθήκες ζωής του ανήλικου, λόγω συνεχών θεραπειών και ενδεχόμενων μελλοντικών επεμβάσεων. Παρεμπιπτόντως, αναγνώρισε το ποσό των 960 ευρώ για καύσιμα μετακινήσεων από την οικία τους στο κέντρο φυσικοθεραπείας και 43.200 ευρώ για μελλοντικές δαπάνες για την φύλαξη του τέκνου από τρίτο πρόσωπο.
Η νέα αγωγή του 2019
Οι γονείς άσκησαν νέα αγωγή το 2019, ζητώντας: α) Αποζημίωση για νέες δαπάνες, όπως φυσικοθεραπείες, εργοθεραπείες, υδροθεραπείες και ταξίδια στη Γερμανία για χειρουργικές επεμβάσεις και παρακολουθήσεις (2016-2019), β) Πρόσθετη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, εξαιτίας μιας δεύτερης χειρουργικής επέμβασης που πραγματοποιήθηκε το 2019 και γ) Ειδική αποζημίωση κατ’ άρθρο 931 Α.Κ. για τη μόνιμη αναπηρία και παραμόρφωση της ανήλικης, αναφέροντας ιδιάζοντα περιστατικά, όπως ανισοσκελία άνω άκρων, παραμόρφωση δακτύλων και βλεφαρόπτωση.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο (15398/2022) απέρριψε την αγωγή, κρίνοντας ότι οι δαπάνες καλύπτονταν από το δεδικασμένο της 9053/2019, ή έπρεπε να είχαν διεκδικηθεί με την αρχική αγωγή. Απορρίφθηκε επίσης το αίτημα για νέα χρηματική ικανοποίηση, καθώς η επέμβαση του 2019 θεωρήθηκε προβλεπόμενη, ενώ το αίτημα για ειδική αποζημίωση κρίθηκε ότι καλύπτεται από την επιδικασθείσα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.
Η κρίση του Εφετείου
Οι γονείς άσκησαν έφεση κατά της απόφασης 15398/2022 υποστηρίζοντας ότι οι νέες δαπάνες για μετακινήσεις και θεραπείες δεν εμπίπτουν στο δεδικασμένο, καθώς πραγματοποιήθηκαν μετά την αρχική αγωγή. Επίσης σχετικά με την ειδική αποζημίωση υποστήριξαν ότι είναι αυτοτελής αξίωση, ανεξάρτητη από τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής.
Το δικαστήριο εξέτασε, αρχικά, το αίτημα που αφορούσε τις δαπάνες σχετικά με φυσικοθεραπείες, υδροθεραπείες, έξοδα μετακινήσεων στην Γερμανία όπως κα ιατρικά έξοδα, που πραγματοποιήθηκαν μετά την πρώτη δίκη. Το Εφετείο αναγνώρισε την αυτοτέλεια των αξιώσεων, κρίνοντας ότι δεν εμπίπτουν στο δεδικασμένο της 9053/2019 απόφασης, καθώς αφορούν επελθούσες ζημίες (και όχι μελλοντικές) αναγνωρίζοντας αποζημίωση για περιουσιακή ζημία ύψους 6.310,59 ευρώ για τις δαπάνες που τεκμηριώθηκαν με νέες αποδείξεις.
Το δικαστήριο τόνισε ότι το δεδικασμένο δεν καλύπτει δαπάνες που προκύπτουν από μεταγενέστερα γεγονότα (βάσει της νομολογίας του Αρείου Πάγου)
Παράλληλα, οι εκκαλούντες -επικαλούμενοι το άρθρο 931 Α.Κ.- ζητούσαν ειδική αποζημίωση λόγω μόνιμης αναπηρίας και παραμόρφωσης του τέκνου τους, επικαλούμενοι ιδιάζοντα περιστατικά (μαιευτική παράλυση, ανισοσκελία άνω άκρων, παραμόρφωση οφθαλμού και δακτύλων). Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι η αξίωση ειδικής αποζημίωσης κατ’ άρθρο 931 Α.Κ. είναι ανεξάρτητη από τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (άρθρο 932 Α.Κ.). Επιδίκασε ποσό 200.000 ευρώ, αναγνωρίζοντας ότι η μόνιμη αναπηρία (ποσοστό 74%) και η παραμόρφωση της ανήλικης – βάσει ιατρικών γνωματεύσεων και νέων αποδεικτικών στοιχείων – θα έχουν σοβαρές συνέπειες στην κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική ζωή της, λόγω της εμφανής παραμόρφωσης, της μειωμένης λειτουργικής ικανότητας και των ψυχολογικών συνεπειών.
Τέλος, ερχόμενο στο αίτημα της χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη, το απέρριψε, κρίνοντας ότι η 4183/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου είχε ήδη λάβει υπόψη τη δυνατότητα μελλοντικών επεμβάσεων και τη συνακόλουθη ταλαιπωρία. Επεσήμανε ότι η δεύτερη επέμβαση δεν συνιστά απρόβλεπτη επιδείνωση, αλλά γεγονός εντός της εκτίμησης του δικαστηρίου κατά την αρχική απόφαση. Συνολικά, το δικαστήριο επέβαλε στο εφεσίβλητο νοσοκομείο την καταβολή συνολικού ποσού 206.310,59 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής (11.12.2019).
Δείτε την αποφαση Qualex: ΔΕφΑθ 3163/2024