Με αιχμές, αντιθέσεις αλλά και σημεία σύγκλισης διεξήχθη η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων το Σάββατο 9 Δεκεμβρίου στο Εφετείο Αθηνών. Παρουσία όλης της ηγεσίας της ελληνικής Δικαιοσύνης, στελέχη του Υπουργείου Δικαιοσύνης καθώς και εκπροσώπων κομμάτων, διατυπώθηκαν απόψεις με επίκεντρο το πρόσφατο σχέδιο νόμου για τις αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες καθώς και την επικείμενη διαμόρφωση του Νέου Δικαστικού Χάρτη.
Φλωρίδης : Όλες οι κάποτε «νίκες» εμπεριείχαν το σπέρμα μιας τραγικής εθνικής ήττας, τη χρεωκοπία της χώρας
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης επέλεξε να απευθύνει πολιτική απάντηση στους δικαστές. Στον πυρήνα της ομιλίας του, αναφέρθηκε σε συμπεριφορές και αντιλήψεις παρωχημένες, για πρόσωπα που αρνούνται αλλαγές, τηρώντας «παράδοση» του παρελθόντος που κατήγαγε μια σειρά από «νίκες» απέναντι στο κράτος. «Πολλές κοινωνικές ομάδες θεώρησαν ότι επέτυχαν «νίκες», σημείωσε ο κ. Φλωρίδης, «όμως αυτές οι «νίκες» εμπεριείχαν το σπέρμα μιας τραγικής εθνικής ήττας, τη χρεωκοπία της χώρας».
Ο ίδιος θύμισε ότι η Ελλάδα καταλαμβάνει τη θέση 147 της παγκόσμιας κατάταξης με μεγάλη υστέρηση στους χρόνους απονομής Δικαιοσύνης, στοιχείο που όταν κοινοποιείται μας κάνει να δείχνουμε ο ένας τον άλλον, αποθαρρύνοντας τους όποιους επενδυτές για δραστηριοποίηση στη χώρα. Είναι κόκκινο φωτάκι το 147 για τους εν δυνάμει επενδυτές, είπε χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για αφύπνιση με το νούμερο αυτό καθώς έχει να κάνει με το μέλλον των παιδιών μας.
Φλωρίδης: Δήθεν «νίκες» εμπεριείχαν το σπέρμα μιας τραγικής εθνικής ήττας, τη χρεωκοπία της χώρας.
Διαβεβαιώνοντας ότι τα πορίσματα που έχουν κατατεθεί, τόσο της Ομάδας Εργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης όσο και της Παγκόσμιας Τράπεζας, έχουν αμιγώς συμβουλευτικό χαρακτήρα, ο κ. Φλωρίδης τόνισε ότι δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας από τους θεσμικούς φορείς της Δικαιοσύνης καθώς τα σχέδια για τον νέο Δικαστικό Χάρτη τελούν υπό διαμόρφωση.
Ο υπουργός αναφέρθηκε με νόημα σε αιτήματα των δικαστών που έχουν γίνει δεκτά από την κυβέρνηση, ενώ ήταν δηκτικός σε ό,τι αφορά νομοθετικές επιλογές του παρελθόντος, υπονοώντας τους Ποινικούς Κώδικες και το 2019.
«Δεχόμαστε μία κριτική και δεν θα μασήσω τα λόγια μου. Εγώ δεν
έχω πολιτικές δεσμεύσεις, δεν έχω άγχος εκλογής ή επανεκλογής», είπε, ενώ απαντώντας στις κριτικές περί της μη ύπαρξης Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για τις επικείμενες
νομοθετικές πρωτοβουλίες, ξεκαθάρισε: «στις Επιτροπές Εργασίας θα υπάρχουν ειδικοί, οι
οποίοι ξέρουν, αλλά και οι οποίοι δεν έχουν άλλου είδους δεσμεύσεις δεν μετέχουν σε
Νομοπαρασκευαστικές Επιτροπές για να νομοθετήσουν για τους δικούς τους πελάτες.»
Ως προς τα αιτήματα, σημείωσε αναλυτικά: «Ένα από τα θέματα που τέθηκε ήταν η καθυστέρηση στην ψήφιση της αναπροσαρμογής τριών βασικών επιδομάτων των δικαστικών λειτουργών. Στο άρθρο 39 του Σχεδίου Νόμου, που κατατέθηκε χθες το βράδυ στη Βουλή των Ελλήνων και θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί στις 18 και 19 Δεκεμβρίου, προβλέπεται η αναπροσαρμογή αυτή όπως ακριβώς την είχε εξαγγείλει η Κυβέρνηση. Η ισχύς της θα είναι από την 1 η Ιανουαρίου του 2024. Το δεύτερο, ήταν η ανάγκη επαναφοράς της δυνατότητας στους δικαστικούς λειτουργούς που παραλείπονται στις προαγωγές, να προσφεύγουν στις Ολομέλειες των Ανωτάτων Δικαστηρίων.
Το Υπουργικό Συμβούλιο στη συνεδρίαση της 30ης Νοεμβρίου, πριν λίγες
μέρες, ενέκρινε ομόφωνα την πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης ώστε η διάταξη αυτή να
επανέλθει. Περιλαμβάνεται στο Ερανιστικό Νομοσχέδιο το οποίο τις επόμενες μέρες θα
δοθεί στη διαβούλευση. Άρα το θέμα αυτό επιλύεται. Το τρίτο θέμα, ήταν ένας
προβληματισμός που υπήρχε για την νομοθέτηση του κριτηρίου κατανομής των υποθέσεων
στους Δικαστές σε κλίμακα 1-5. Θεωρήθηκε ότι αυτό, ειδικά στους μεγάλους σχηματισμούς,
δημιουργεί προβλήματα. Και το Υπουργικό Συμβούλιο, στην ίδια συνεδρίασή του, ενέκρινε
και την απάλειψη της διαδικασίας αυτής. Το τέταρτο που συζητήσαμε, ήταν η υπόσχεση
που δώσαμε στην Ένωση ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία για αλλαγές θα είχε ως
απαραίτητη προϋπόθεση την γνωστοποίηση τόσο στην Ένωση όσο και σε όλους τους
φορείς, όλων των προτάσεων, των εκθέσεων και του υλικού που θα είχε το Υπουργείο
Δικαιοσύνης στα χέρια του, προκειμένου να ξεκινήσει ένας διάλογος που θα διαμορφώσει την οριστική πρόταση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία θα κατατεθεί προς συζήτηση
με τους αρμόδιους φορείς», ανέφερε ο κ. Φλωρίδης.
Στενιώτη : Ένας κόμπος δεν λύνεται με το τέντωμα των δυο άκρων
Αντίθετη καταρχήν με τις αλλαγές που σχεδιάζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης δήλωσε η πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Μαργαρίτα Στενιώτη, κατά την έναρξη των εργασιών, κάνοντας εξαρχής αναφορά στη «στοχοποίηση πρωτόγνωρη των δικαστών και γενικευμένη αμφισβήτηση του θεσμικού ρόλου τους».
Η κυρία Στενιώτη τόνισε ότι η Ένωση Δικαστών είναι υπέρ των μεταρρυθμίσεων, πλην όμως με βασικό εργαλείο την καλή νομοθέτηση. Μήπως η 7η τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα αντιβαίνει στις αρχές της καλής νομοθέτησης, διερωτήθηκε, προσθέτοντας ότι αυτή επέβαλε σύσταση νομοπαρασκευαστική επιτροπής από το Υπουργείο.
Στενιώτη: Εμπλουτίζεται η έννομη τάξη μόνο για λόγους επικοινωνιακούς
«Εμπλουτίζεται η έννομη τάξη μόνο για λόγους επικοινωνιακούς, προσπαθούν οι εκάστοτε παράγοντες να διαχειριστούν τα ζητήματα που ανακύπτουν χωρίς να ψάχνουν τα αίτια (…)», σημείωσε.
Με πυρήνα τον Δικαστικό Χάρτη – και τονίζοντας ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέτυχε δυο φορές να υλοποιήσει την ενοποίηση των δυο βαθμών δικαιοδοσίας – η πρόεδρος τόνισε ότι η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε λανθασμένα από το Υπουργείο, καθώς στην ομάδα εργασίας που είχε συγκροτηθεί, δε συμμετείχε Ειρηνοδίκης – ύστερα από παρέμβαση, συμμετείχε ένας. Κατήγγειλε, δε, εξωθεσμικές συναντήσεις.
Η κυρία Στενιώτη κατέστησε πάντως σαφές ότι η Ένωση επιθυμεί πολυδύναμα μητροπολιτικά Ειρηνοδικεία, δίνοντας στοιχεία και για άλλες χώρες – από τις οποίες μόνο η Γαλλία αντικατέστησε τα Ειρηνοδικεία σε βάθος 15ετίας.
Σε σχέση με το οικονομικό πεδίο, η ίδια έθεσε ζήτημα οικονομικής αυτοτέλειας της δικαιοσύνης στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση, καθώς η υφιστάμενη κατάσταση επιφέρει ρήγμα στη διάκριση των εξουσιών.
Ιωάννα Κλάπα : Ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη
Μακριά από συντεχνιακές και μικρόψυχες αντιλήψεις, συνέστησε στους δικαστές να κινηθούν, η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα. «Χωρίς εμμονικές αντιθέσεις σε οποιοδήποτε νέο, χωρίς δεύτερες σκέψεις, ξένες προς την εύρυθμη λειτουργία του θεσμού», είπε χαρακτηριστικά η Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Η ίδια επεσήμανε ότι ο αριθμός των σημερινών δικαστικών μονάδων είναι δυσανάλογος προς τον πληθυσμό, με άνιση κατανομή εργασίας. Αδικαιολόγητη σύσταση δικαστικών μονάδων στο απώτερο παρελθόν έχει δημιουργήσει σοβαρές παθογένειες και δυσλειτουργίες, είπε χαρακτηριστικά η Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ανταλλαγή και συγκερασμό απόψεων ως προς τον νέο χάρτη, με στόχο πάντα το νέο δικαστικό σύστημα μιας ευρωπαϊκής χώρας.
Κλάπα: Μακριά από συντεχνιακές και μικρόψυχες αντιλήψεις
Γεωργία Αδειλίνη: Σοβαρές Τομές στον Ποινικό Κώδικα
Με επίκεντρο, αρχικώς, νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου στον Ποινικό Κώδικα, όπως η απευθείας κλήση στο ακροατήριο και η κατάργηση πολυμελών συνθέσεων, η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου έκανε λόγο για σοβαρές τομές. Θετικά τοποθετήθηκε η κυρία Αδειλίνη και ως προς τις ρυθμίσεις για την έκτιση των ποινών. Πολλές φορές έχουμε βρεθεί ενώπιον δραστών, που ενώ είχαν διαπράξει πλημμελήματα, έπρεπε να παραπέμπονται στις φυλακές, είπε η Εισαγγελέας.
Με έμφαση στις πολυμελείς δικαστικές συνθέσεις, η κυρία Αδειλίνη σημείωσε ότι η ύπαρξή τους δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι η ορθότητα είναι θέμα αριθμών, ενώ στον αντίποδα έχουμε ως χώρα το θλιβερό προνόμιο καθυστέρησης στην απονομή της Δικαιοσύνης.
«Πόσοι από τις πενταμελείς συνθέσεις πλην του προέδρου έχουν χρόνο να μελετήσουν την εκάστοτε υπόθεση;», διερωτήθηκε η Εισαγγελέας, προσθέτοντας τη συστηματική δυσκολία – με τόσα μέλη στη σύνθεση – να βρεθεί δικάσιμος. Όλοι γνωρίζουμε ότι το πιο παραγωγικό και σύντομο δικαστήριο είναι το Μονομελές Εφετείο, είπε χαρακτηριστικά.
Συμπλήρωσε, δε, ότι συμφωνεί τόσο με την επαναφορά του αυτεπάγγελτου στις τράπεζες όσο και με την καταπολέμηση της δικομανίας. Πρέπει ωστόσο να καταφέρουμε να περιορίσουμε και την εισαγόμενη ύλη στα ποινικά δικαστήρια, επεσήμανε η Εισαγγελέας, θυμίζοντας ότι εισρέουν 140.000 μηνύσεις τον χρόνο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών. Δεν διαφωνούμε με την αύξηση πρόσκαιρης κάθειρξης από 15 σε 20 χρόνια, είπε, κρούοντας παρόλα αυτά τον κώδωνα του κινδύνου: Δεν πρέπει να αποτελεί κριτήριο ο κατευνασμός της κοινής γνώμης.
Αδειλίνη: το πιο παραγωγικό και σύντομο δικαστήριο είναι το Μονομελές Εφετείο
Σε σχέση με τον νέο Δικαστικό Χάρτη, η ίδια έκρινε: «Επιβάλλεται να αναμορφωθεί, πλην όμως δεν πρέπει να διαγράψουμε μονοκοντυλιά ό,τι κτίσαμε … Πιστεύω ότι πρέπει να γίνει συζήτηση για συγχωνεύσεις ορισμένων Πρωτοδικείων και Εφετείων που όλοι ξέρουμε πώς δημιουργήθηκαν (…), αφού πρώτα καταργηθούν αδρανή ειρηνοδικεία (…
)». Η κυρία Αδειλίνη διατύπωσε επιφυλάξεις για τυχόν βεβιασμένη ενσωμάτωση των Ειρηνοδικών στον κλάδο. Είναι ορατός ο κίνδυνος διαμόρφωσης δικαστικών σχηματισμών – τεράτων, είπε.
Βερβεσός: Είναι ντροπή να μιλάει ο υπουργός Οικονομίας για κυβερνώσα Δικαιοσύνη
«Είναι ντροπή να μιλάει ο υπουργός Οικονομίας για κυβερνώσα Δικαιοσύνη, εμείς θέλουμε ανεξάρτητη Δικαιοσύνη και σας καλούμε να είστε στο πλευρό μας», τόνισε ο Πρόεδρος του ΔΣΑ και Πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, με ευρύτατη αναφορά και στο πρόσφατο Φορολογικό και τις εξελίξεις στο Ελεγκτικό Συνέδριο με τις συντάξεις των δικαστών. «Η εχθρική πολιτική της Κυβέρνησης καταργεί το δικαίωμα της δικαστικής προστασίας των πολιτών, το οποίο υλοποιείται μέσα από το δικηγόρο. Έχουμε πρόβλημα κράτους δικαίου στη χώρα μας».
«Δεν έχουν σβήσει ακόμη από τα αυτιά μου τα όσα είχε πει ο υπουργός Δικαιοσύνης στο συνέδριο στη Χίο, όπου είχαμε συμφωνήσει, για την ανάγκη των οργανικών θέσεων με ανακατανομή χωρίς την κατάργηση των πέντε Εφετείων», συμπλήρωσε.
Μιλώντας για τις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα, οι οποίες προβλέπουν έκτιση μέρους της ποινής στις ποινές έως 3 χρόνια, ο ίδιος έκρινε ότι συνιστά παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας, το να πηγαίνει κάποιος φυλακή ενώ δεν έχει καταδικαστεί τελεσίδικα.
«Για πόσο καιρό θα είμαστε όμηροι της άποψης, ότι η αυστηροποίηση των ποινών είναι η λυδία λίθος; (…) Τις φτάσαμε στο απώτερο όριο τις ποινές. Και τι άλλαξε; Σταμάτησαν οι γυναικοκτονίες, η οπαδική βία; η νεανική βία;».