Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες να επιτραπεί στους γεωργούς της ΕΕ να κάνουν χρήση παρεκκλίσεων από τους κανόνες της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για το έτος 2024, υποχρεώνοντάς τους να διατηρήσουν ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές.
Η πρόταση της Επιτροπής παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των γεωργών σχετικά με το εισόδημα.
Για να λάβουν τη στήριξη της ΚΓΠ που δικαιούνται, οι γεωργοί πρέπει να τηρούν ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων που είναι επωφελή για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή της αιρεσιμότητας ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως ΚΓΠΚ, δηλαδή «ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες».
Το πρότυπο ΚΓΠΚ 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, τη διάθεση ελάχιστου ποσοστού καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές περιοχές ή μη παραγωγικά χαρακτηριστικά. Η τελευταία αναφέρεται συνήθως σε γη υπό αγρανάπαυση, αλλά και σε χαρακτηριστικά όπως φράκτες ή δέντρα. Οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα στρέμματα καλλιεργήσιμης γης εξαιρούνται κατά κανόνα από την υποχρέωση αυτή. Πλέον, η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρούνται από την απαίτηση αυτή και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚΓΠ.
Αντί να διατηρήσουν τη γη υπό αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4% της καλλιεργήσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ με καλλιέργειες που δεσμεύουν το άζωτο (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβες) και/ή ενδιάμεσες καλλιέργειες στο 7% της γης τους θα θεωρείται ότι πληρούν την απαίτηση. Οι εμβόλιμες καλλιέργειες είναι φυτά που αναπτύσσονται μεταξύ δύο κύριων καλλιεργειών. Οι καλλιέργειες αυτές μπορούν να χρησιμεύσουν ως ζωοτροφή ή χλωρή κοπριά. Η χρήση καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο αποφέρει μια σειρά περιβαλλοντικών οφελών για την υγεία του εδάφους, μεταξύ άλλων για τη βιοποικιλότητα του εδάφους και για τον περιορισμό της απόπλυσης θρεπτικών ουσιών. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να διατηρηθεί η περιβαλλοντική φιλοδοξία της ΚΓΠ.
Η πρόταση της Επιτροπής σταθμίζεται προσεκτικά ώστε να παρέχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της παροχής κατάλληλης ανακούφισης στους γεωργούς που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις, αφενός, και της προστασίας της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους, αφετέρου.
Το μέτρο θα ψηφιστεί τις προσεχείς ημέρες από τα κράτη μέλη που θα λάβουν μέρος στη συνεδρίαση της επιτροπής. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα προβεί σε επίσημη έγκριση. Ο κανονισμός θα εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1 Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι γεωργοί να ενημερωθούν το συντομότερο δυνατόν.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά:
«Οι γεωργοί αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ και την καρδιά των αγροτικών μας περιοχών. Η διαρκής δέσμευση της Επιτροπής υλοποιείται μέσω του προϋπολογισμού της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, αξίας 386.7 δισ. ευρώ, γεγονός που συμβάλλει στη σταθεροποίηση του εισοδήματος των ευρωπαίων γεωργών, ενώ παράλληλα επιβραβεύει τις προσπάθειές τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Το σημερινό μέτρο προσφέρει πρόσθετη ευελιξία στους γεωργούς σε μια περίοδο κατά την οποία αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους γεωργούς μας για να διασφαλίσουμε ότι η ΚΓΠ επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες τους και της συνέχισης της παροχής δημόσιων αγαθών στους πολίτες μας».
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής: η θέση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου επί της Ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με το μέλλον της γεωργίας μετά το 2020