Πριν δύο χρόνια, όταν είχε τιμηθεί με online συνέδριο (εποχή Covid, γαρ) από την ΑΠΔΠΧ – αυτή είναι η Aρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα, μια από τις συνταγματικά κατοχυρωμένες αλλά και λόγω Ευρώπης προβλεπόμενες Ανεξάρτητες Αρχές – η «Ημέρα Προστασίας Δεδομένων» που έχει καθιερωθεί από το 2006 από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ανάδειξη της σημασίας του θέματος, κεντρικό ζήτημα της συζήτησης ήταν η τηλεργασία αλλά και η ίδια η διαχείριση της πανδημίας. Πάντα υπό το πρίσμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, η επικαιρότητα οδήγησε τον προβληματισμό.
Φέτος είναι εξόχως χαρακτηριστική η μετατόπιση των προτεραιοτήτων. Η αντίστοιχη διοργάνωση (που υπήρξε και ευκαιρία τιμής στον Σπύρο Σημίτη, καθοριστική φιγούρα για την Γερμανική/Ευρωπαϊκή θέσπιση της προστασίας προσωπικών δεδομένων) έθεσε στο στόχαστρο την υπόθεση της Τεχνητής Νοημοσύνης/ΑΙ. Τόσο ως στοιχείο εξισορρόπησης ασφαλείας και ιδιωτικότητας οσάκις επιχειρείται σχεδιασμός με βάση συστήματα ΑΙ, όσο και στο πλαίσιο της χρήσης/ενσωμάτωσης ΑΙ σε λειτουργίες της Δημόσιας Διοίκησης. (Εύστοχος ο διευκρινιστικός/διαφωτιστικός υπότιτλος μιας από τις εισηγήσεις – της Μαρίας Αλικάκου, ειδικής επιστήμονος στην ΑΠΔΠΧ: «φίλοι ή εχθροί;»).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων έχει ήδη επισημάνει το γεγονός ότι τα συστήματα ΑΙ κατά κανόνα περιλαμβάνουν επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Οπότε, η όποια ρύθμιση ΑΙ δεν μπορεί παρά να ευθυγραμμίζεται προς την προστασία των δεδομένων – ή, πάντως, να τη λαμβάνει σοβαρά/ουσιαστικά υπόψιν. Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος της ΑΠΔΠΧ/της «δικής μας» Αρχής Προστασίας Δεδομένων Κώστας Μενουδάκος θεωρεί – σε συνέντευξή του στην Ελευθερία Κόλλια, στο NB Daily – «πλέον ενδεδειγμένη για λόγους ουσιαστικούς και νομικούς την ανάθεση της εποπτείας του Κανονισμού για την ΑΙ στην ΑΠΔΠΧ». Αλλιώς, υπάρχει «η απειλή επικαλύψεως αρμοδιοτήτων, που καταλήγει σε «ρυθμιστική αναποτελεσματικότητα». Δεν παραλείπει βέβαια ο Κ. Μενουδάκος, με την όχι-πάντα-ευχάριστη εμπειρία από την λειτουργία ανεξάρτητων Aρχών όπως η ΑΠΔΠΧ «υπό Ελληνικές συνθήκες» να τονίζει την ανάγκη για «παράλληλη ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και των λοιπών πόρων [καθώς] και κατάλληλη αναδιοργάνωση». Γνωρίζει – και αφήνει να φανεί, αυτό, διακριτικά – ότι η μέθοδος με την οποία παγίως αποδυναμώνεται η λειτουργία Ανεξαρτήτων Αρχών στην Ελληνική μας πραγματικότητα, είναι η στέρηση πόρων – ανθρωπίνων (καταλλήλων), οργανωτικών, οικονομικών. Καθώς λοιπόν η ΑΙ δεν είναι απλώς μια απαιτητική τεχνολογία, αλλά και μια τεχνολογία σε συνεχή/επιταχυνόμενη εξέλιξη, η εποπτεία της συν-λειτουργίας σε βασικές πτυχές της καθημερινότητας θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή.
Αλλιώς; …
Αλλιώς θα καταλήξουμε σε de facto αρρύθμιστο καθεστώς, δηλαδή σε υπαγωγή στις όποιες τάσεις και απολήξεις της τεχνολογίας.