«Injustice anywhere is a threat to justice everywhere» («Η αδικία οπουδήποτε είναι
απειλή για τη δικαιοσύνη παντού»). Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Η φράση αυτή είναι απόσπασμα μιας επιστολής του προτεστάντη ιερέα, εμβληματικού ηγέτη και κοινωνικού ακτιβιστή, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, την οποία έγραψε από τις φυλακές της Αλαμπάμα. Η επιστολή αυτή αποτελεί ακόμη μία συμβολή του Κινγκ στην υπεράσπιση της αντίστασης, χωρίς τη χρήση βίας κατά των φυλετικών διακρίσεων και αναδεικνύει την αξία της δικαιοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γεννημένος στις 15 Ιανουαρίου του 1929 στην Ατλάντα της Τζόρτζια, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Martin Luther King Jr), υπήρξε ο άνθρωπος που άλλαξε καθοριστικά τον ρου της Ιστορίας των μαύρων της Αμερικής και σηματοδότησε τη θεσμική και ουσιαστική κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων στη Χώρα.
«Αυτό που επιτυγχάνεται με τη βία, διατηρείται μόνο με βία» – «Η μη βία είναι ο μόνος δρόμος προς την ελευθερία»
Σπούδασε θεολογία και κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο του Κρόζερ στο Τσέοτερ της Πενσιλβανίας, και στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και στη συνέχεια χειροτονήθηκε πάστορας στην εκκλησία των Βαπτιστών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, συμμετείχε ενεργά στων αγώνα για τη διεκδίκηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και για τους μαύρους πολίτες, ενώ η σκέψη, οι ιδέες και η δράση του είχαν επηρεαστεί βαθιά από τη φιλοσοφία της πολιτικής ανυπακοής και της «μη βίας» του Μαχάτμα Γκάντι, καθώς και από τις θεωρίες των σύγχρονων προτεσταντών θεολόγων. Όπως χαρακτηριστικά τόνιζε, «αυτό που επιτυγχάνεται με τη βία, διατηρείται μόνο με βία». «Η μη βία είναι ο μόνος δρόμος προς την ελευθερία».
Από το 1950 μέχρι το 1968 που δολοφονήθηκε, αγωνίστηκε σθεναρά για την εδραίωση της φυλετικής ισότητας λευκών και μαύρων, στη βάση της ειρηνικής συνύπαρξης, της αγάπης και της αδερφοσύνης. Σε μια εποχή που η φυλετική ανισότητα ήταν βαθιά ριζωμένη στην αμερικανική κοινωνία, ο Κινγκ πρωτοστάτησε στον αγώνα για την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, διεκδικώντας ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, την εργασία και την κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων και για τους μαύρους πολίτες, σε ίση βάση με τους λευκούς. Μέσα από μαζικές πορείες και ειρηνικές διαδηλώσεις, άρθρα και δημόσιες ομιλίες, ο εμπνευσμένος Αφροαμερικανός κληρικός έγινε ο φάρος ελπίδας για εκατομμύρια
ανθρώπους που πάλευαν για ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη.
Στο πλαίσιο του αδιάλειπτου αγώνα του για ίσα δικαιώματα και ελευθερίες, συμμετέχει ενεργά τον Αύγουστο του 1963 στην «πορεία προς την Ουάσινγκτον για «ελευθερία και δουλειά για όλους», όπου στις 28 του μήνα, ενώπιον περισσότερων από 250.000 διαδηλωτών, εκφωνεί μπροστά από το μνημείο του Αβραάμ Λίνκολν, τον πιο επιδραστικό λόγο του 20ου αιώνα, που συγκλόνισε την Αμερική και καθήλωσε ολόκληρο το δυτικό κόσμο, “I have a dream”. «Έχω ένα όνειρο, πως μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζόρτζια, οι γιοι των πρώην σκλάβων και οι γιοι των πρώην ιδιοκτητών σκλάβων θα μπορούν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφοσύνης. Έχω ένα όνειρο, ότι τα τέσσερα μικρά παιδιά μου θα ζήσουν μια μέρα σε ένα έθνος, όπου δεν θα κρίνονται από το χρώμα του δέρματός τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους».
Η αμερικανική κοινωνία είναι πλέον ώριμη και έτοιμη, για να κάνει το άλμα προς την κοινωνική αλλαγή. Ο σπόρος από τη συγκλονιστική εκείνη ομιλία και εν γένει τους αγώνες του Κινγκ για ισότητα, αξιοπρέπεια, κοινωνική δικαιοσύνη, γρήγορα αποδίδει τους πρώτους καρπούς. Η Αμερική αρχίζει να υψώνεται «από τη σκοτεινή και έρημη κοιλάδα του διαχωρισμού, στο ηλιόλουστο μονοπάτι της φυλετικής δικαιοσύνης». Στην κατεύθυνση αυτήν, το 1964 ψηφίζεται ο νόμος για την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων και τη δίωξη των δραστών, ενώ την ίδια χρονιά απονέμεται στον Κινγκ το βραβείο Νόμπελ. Έναν χρόνο αργότερα, κατοχυρώνονται πλήρως τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων σε ίση βάση με των λευκών πολιτών.
Τον Απρίλιο του 1968, ο Κινγκ, που ήδη έχει γίνει σύμβολο, φτάνει στο Μέμφις του Τενεσί για να υποστηρίξει την απεργία των μαύρων εργατών. Εκεί, δίνει την τελευταία του ομιλία και μοιάζει σαν να προαισθάνεται ότι το τέλος πλησιάζει. «Όπως οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος, έτσι κι εγώ θα ήθελα να ζήσω μια μακρά ζωή. Η ζωή είναι γλυκιά αλλά, δεν είναι αυτό που με απασχολεί τώρα. Έχω ονειρευτεί τη γη της Επαγγελίας, ίσως να μη φτάσω εκεί μαζί σας, αλλά θέλω να γνωρίζετε απόψε ότι εμείς σαν λαός θα φτάσουμε Εκεί και με κάνει χαρούμενο αυτό. Σήμερα δεν φοβάμαι κανέναν άνθρωπο, τα δικά μου μάτια έχουν δει τη Δόξα του Κυρίου που έρχεται».
Στις 4 Απριλίου του 1968, σε ηλικία μόλις 39 ετών, η ζωή του τερματίζεται βίαια από τη σφαίρα ενός λευκού ελεύθερου σκοπευτή. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν αγωνίστηκε μόνο για τα δικαιώματα των μαύρων, αλλά για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και την κοινωνική ισότητα όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή κοινωνικής θέσης. Το όραμά του ξεπέρασε τα σύνορα των ΗΠΑ, καλώντας όλο τον κόσμο να απορρίψει τη βία και το μίσος, να επιλέξει την ειρήνη και την αγάπη ως μέσα προόδου και κοινωνικής αλλαγής. Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον, που οι διακρίσεις και οι κοινωνικές ανισότητες είναι ακόμη
υπαρκτές, η φωνή του Κινγκ μας καλεί να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για έναν πιο ειρηνικό, ανθρώπινο και δίκαιο κόσμο, στη βάση των αρχών της συμπερίληψης, της ισότητας και αλληλεγγύης. Το όραμα του για μια πλουραλιστική κοινωνία, με ισονομία, αξιοπρέπεια και ίσα δικαιώματα για όλους, συνεχίζει να αποτελεί την πυξίδα μας για ένα πιο φωτεινό και βιώσιμο μέλλον.
- Ο κ. Γιώργος Σταμάτης είναι Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ.