Ελάχιστο Τεκμαρτό Εισόδημα Δικηγόρου

Εφαρμογή:

Δικηγόρος [ΚΑΔ 69.10 «Νομικές υπηρεσίες (δικηγόρου)» 69.10.1], έχει πραγματοποιήσει έναρξη δραστηριότητας την 1/1/2015, ήτοι 9 συμπληρωμένα έτη ατομικής άσκησης του επαγγέλματος, την 31/12/2023. Τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα (άρθρο 3, παράγραφος 12, ΕΛΠ, Ν 4308/2014). Κατά το 2023, καταγράφηκαν στα βιβλία/αρχεία του, έσοδα (κύκλος εργασιών) 72.000,00 ευρώ και έξοδα, σύμφωνα με τους κανόνες του ΚΦΕ, 59.000,00 ευρώ.  Συνεπώς, το λογιστικό αποτέλεσμα, για το 2023, είναι κέρδος 13.000,00 ευρώ. Μετά την διαδικασία φορολογικής αναμόρφωσης (Κατάσταση Φορολογικής Αναμόρφωσης) ευρέθησαν έξοδα 1.000,00 ευρώ, που δεν αναγνωρίζονται φορολογικά, οπότε το φορολογητέο εισόδημά του διαμορφώνεται στο ποσό των 14.000,00 ευρώ (13.000,00 + 1.000,00). Ο ως άνω δικηγόρος απασχολεί 2 έμμισθους υπαλλήλους με ετήσιες μικτές αποδοχές: ο Α, 800,00 χ 14 = 11.200,00 ευρώ και ο Β, 1.100,00 χ 14 = 15.400,00 ευρώ.  Οι εργοδοτικές εισφορές και για τους δύο υπαλλήλους, ανέρχονται στο ποσό των 5.500,00 ευρώ. Έτσι, το συνολικό ετήσιο κόστος μισθοδοσίας διαμορφώνεται στο ποσό των 32.100,00 ευρώ. Αυτονόητο είναι ότι ο δικηγόρος του παραδείγματός μας, δεν υπάγεται στις διατάξεις της περίπτωσης στ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ[1].

Εξεύρεση του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος:

Σύμφωνα με τις διατάξεις

της παραγράφου 2 του άρθρου 28Α του ΚΦΕ, το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα των ασκούντων ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, τεκμαίρεται μέχρι ποσού 50.000,00 ευρώ, το οποίο προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω:

(α) ποσού μέχρι τις 30.000,00 ευρώ που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο εκ των εξής:

– του ετήσιου ποσού του μικτού κατώτατου μισθού, όπως ισχύει κατά την τελευταία ημέρα του αντίστοιχου φορολογικού έτους, προσαυξανόμενου κατά 10 % για τα 3 έτη που έπονται της δεύτερης τριετίας από την δήλωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας, επιπλέον 10%, επί του ποσού της τρίτης τριετίας για τα 3 έτη που έπονται της δεύτερης τριετίας και επιπλέον 10%, επί του ποσού της τέταρτης τριετίας για τα επόμενα έτη ή

– του ποσού που αντιστοιχεί στις μικτές αποδοχές του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου που απασχολείται από τον υπόχρεο δικηγόρο, εν προκειμένω.

Πλέον:

(β) ποσού, έως 15.000,00 ευρώ, που προκύπτει με πολλαπλασιασμό του συντελεστή 10% επί του ετήσιου κόστους, το οποίο καταβάλλει ο υπόχρεος για την μισθοδοσία του προσωπικού που απασχολεί (σημείωση: μικτές αποδοχές + εργοδοτικές εισφορές).

Πλέον:

(γ) ποσού που ανέρχεται στο 5% επί του ποσού (δηλαδή, επί της διαφοράς), κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ).

Κατάστρωση των δεδομένων:

Συγκρίνεται ο νομοθετημένος ετήσιος κατώτατος μικτός μισθός, όπως ισχύει την 31/12/2023, προσαυξημένος με τριετίες, με τις μικτές αποδοχές του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου (ετήσιος κατώτατος μικτός μισθός 31/12/2023: 780,00 χ 14 = 10.920,00 ευρώ).

                  ΕΝΝΕΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΑ ΕΤΗ ΑΣΚΗΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Το πρώτο ποσό που προκύπτει, ως ελάχιστο εισόδημα είναι 12.012,00 ευρώ.

Ωστόσο, επειδή ο δικηγόρος απασχολεί προσωπικό, το ελάχιστο εισόδημα των 12.012,00 ευρώ, ως άνω, διαμορφώνεται στο ποσό των 15.400,00 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στις μικτές ετήσιες αποδοχές του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου του.

Εν συνεχεία το ελάχιστο εισόδημα των 15.400,00 ευρώ, που επιλέγεται, προσαυξάνεται κατά 10%, επί του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας:

                                              32.100,00 χ 10% = 3.210,00 ευρώ,

είναι το ποσό της προσαύξησης, το οποίο δεν περιορίζεται, αφού: 3.210,00 < 15.000,00 ευρώ.

Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, με βάση τα παραπάνω, διαμορφώνεται ως εξής:

                                          15.400,00  + 3.210,00 = 18.610,00 ευρώ

Σε ότι αφορά το κριτήριο του κύκλου εργασιών, για τον ΚΑΔ 69.10, ο ΜΟ είναι: 22.890,75 ευρώ (ΔΥΠΗΔΕΔ 1048703/24-4-2024, ΑΑΔΕ). Συνεπώς, έχουμε:

                           72.000,00 – 22.890,75 = 49.109,25 χ 5% = 2.455,46 ευρώ

Το τελικό ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα διαμορφώνεται ως εξής:

                           15.400,00  + 3.210,00 + 2.455,46 = 21.065,46 ευρώ.

Παρατηρήσεις:

1. Επί του λογιστικού και μετέπειτα φορολογικού εισοδήματος των 14.000,00 ευρώ, ο φόρος εισοδήματος, με βάση την κλίμακα του άρθρου 15 του ΚΦΕ, θα ήταν 1.780,00 ευρώ και θα προέκυπτε προκαταβολή φόρου 979,00 ευρώ (55%, άρθρο 69, παράγραφος 1 του ΚΦΕ).
2. Επί του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, όπως αυτό υπολογίστηκε με τα κριτήρια του άρθρου 28Α του ΚΦΕ, ο φόρος εισοδήματος θα είναι 3.398,33 ευρώ, ενώ η προκαταβολή φόρου διαμορφώνεται στο ποσό των 1.869,08 ευρώ.
3. Η ποσοστιαία αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης είναι, τόσο για τον φόρο εισοδήματος, όσο και για την προκαταβολή φόρου 90,91%.
4. Παρατηρούμε ότι το σύνολο των επιχειρηματικών εξόδων του υπόχρεου είναι 59.000,00 ευρώ, στο οποίο περιλαμβάνεται το συνολικό κόστος μισθοδοσίας, εκ 32.100,00 ευρώ. Συνεπώς, τα λοιπά επιχειρηματικά έξοδα ανέρχονται σε 26.900,00 ευρώ. Συμπίεση αυτών των εξόδων, εφόσον και στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, έστω κατά 7.000,00 ευρώ, θα κατέληγε σε φορολογικά κέρδη 21.000,00 ευρώ, γεγονός που θα εξομοίωνε το ελάχιστο τεκμαρτό με το πραγματικό φορολογητέο. Αναφέρουμε το συγκεκριμένο στοιχείο, ως μέτρο σύγκρισης και προβληματισμού.
5. Οι ασκούντες ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, σκόπιμο και χρήσιμο είναι να ελέγχουν τις επιχειρηματικές τους δαπάνες. Κάθε επιχειρηματική δαπάνη που καταχωρίζεται στα βιβλία, επιφέρει φορολογικό όφελος, λόγω μείωσης του φορολογητέου εισοδήματος (μεσοσταθμικά στην κλίμακα, της τάξης του 26%, αναλόγως του ύψους των φορολογητέων κερδών).

Συμπέρασμα:

Η αρχική άποψη της στήλης, ευθύς μόλις έγινε γνωστή η πρόθεση του Υπουργείου Οικονομικών για την υιοθέτηση σειράς κριτηρίων τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματος των ασκούντων ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, ήταν να μην μεταπέσουμε σε εξωλογιστική διαδικασία υπολογισμού του φορολογικού αποτελέσματος. Εξάλλου, το πνεύμα του Ν 4308/2014, περί Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, τοποθέτησε την βάση του λογιστικού προσδιορισμού του αποτελέσματος, με πλήρη προσαρμογή στην νομοθεσία της ΕΕ, ανεξαρτήτως λογιστικού συστήματος. Το πλαίσιο του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος που θεσμοθετήθηκε με τον Ν 5073/2023 (και ενσωματώθηκε στον ΚΦΕ), συνιστά ένα ιδιαίτερα επαχθές μέτρο, με οριζόντια χαρακτηριστικά, γεγονός που οδηγεί στην άδικη υπερφορολόγηση μεγάλου μέρους των ως άνω υπόχρεων.

Διατυπώθηκε η αντίθεσή μας, σε τέτοιας μορφής τεκμήρια και τεκμαρτούς υπολογισμούς, με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να ενταθούν οι κάθε μορφής έλεγχοι, κυρίως οι ψηφιακοί και να επεκταθεί η χρήση ηλεκτρονικών «εργαλείων» που έχει στην διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση. Δεν παραβλέπεται το γεγονός, ότι υπάρχει σημαντικός αριθμός ατομικών επιχειρήσεων, αλλά και πρώην ελευθέρων επαγγελματιών του άρθρου 48 του Ν 2238/1994, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αποκρύπτουν εισοδήματα, είτε λόγω της μη έκδοσης παραστατικών εσόδων, είτε δια της διόγκωσης των επιχειρηματικών τους εξόδων. Η πληροφορίες που διαρρέουν στον τύπο και στα κοινωνικά δίκτυα, παραπέμπουν στην πρόθεση του Υπουργείου για «διόρθωση» των κριτηρίων και του εν γένει συστήματος προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος. Οποιαδήποτε κίνηση πρέπει να γίνει με προσοχή.

Σε κάθε περίπτωση, η πρότασή μας είναι να καταργηθεί. Επειδή όμως, δυστυχώς, δεν διαβλέπεται κάτι τέτοιο, τουλάχιστον να αναθεωρηθούν και να επανεξεταστούν τα κριτήρια, σε βαθμό που να μην εξομοιώνεται η εξαρτημένη εργασία με τους ασκούντες ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι φορολογούμενοι αυτοί τελούν υπό διαφορετικές επαγγελματικές και εισοδηματικές συνθήκες και αντιμετωπίζουν πλήθος προβλημάτων στο επιχειρηματικό τους περιβάλλον.

Ας ελπίσουμε ότι θα επικρατήσει η λογική και η συγκατάβαση, υπό την έννοια της κατανόησης των θεμάτων που αντιμετωπίζουν οι υπόχρεοι, ατομικοί επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες.

[1] Δεν υπάγεται στην διάταξη: «στ) βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες τα οποία δεν υπερβαίνουν τα τρία (3) ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα (1) από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και εφόσον δεν έχει την εμπορική ιδιότητα, ούτε διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που είναι διαφορετική από την κατοικία του».

* Ο κ. Νίκος Σγουρινάκης είναι τ. Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ», τ. Μέλος του ΣΛΟΤ.