Ξεκίνησε όλη η ιστορία με την ανοιχτή πρόσκληση της Συντονιστικής Επιτροπής Ελευθέρων Επαγγελματιών-Επιστημόνων-Επαγγελματοβιοτεχνών-Εμπόρων, να παρακολουθήσει ένα ευρύτερο κοινό συζήτηση περί αντισυνταγματικότητας των προνοιών του (ήδη ψηφισμένου) ν.5073/2023. Που εισάγει φορολόγηση βάσει τεκμηρίων γι αυτές τις κατηγορίες φορολογουμένων, που αφορούν 730.000+ αυτοαπασχολούμενες ή/και ατομικές επιχειρήσεις. Η θέσπιση του τεκμαρτού εισοδήματος 10.920 ευρώ (που ισοδυναμεί με τον κατώτατο στον ιδιωτικό τομέα) υπόσχεται/απειλεί να φέρει κατά μέσο όρο πρόσθετη ετήσια φορολογική επιβάρυνση 1.440 ευρώ –έφερε ήδη ακραία αντίδραση από τους ενδιαφερόμενους. Γνωστά αυτά!
Η επιστράτευση, λοιπόν, Προκόπη Παυλόπουλου/Βαγγέλη Βενιζέλου/Θόδωρου Φορτσάκη προκειμένου να στηλιτευθεί και νομικά η προβληματική συνταγματικότητα προνοιών του ν.5073 (όσοι βιάστηκαν να διερωτηθούν γιατί σ’ έναν διατελέσαντα ΠτΔ, ακαδημαϊκό και κορυφαίο του δημοσίου Δικαίου και στον πλέον παρεμβατικό στην δημόσια συζήτηση πρώην Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και αντίστοιχα κορυφαίο του Συνταγματικού «χρειάστηκε» να προστεθεί και ο Ομότιμος Καθηγητής αλλά και practitioner του Φορολογικού και τ. Πρύτανης του ΕΚΠΑ σε ταραγμένες περιόδους, ας περιμείνουν λίγο…) νομιμοποιείται να θεωρηθεί αφ’ εαυτής ότι θα αποτελούσε γεγονός. Επικοινωνιακά, αλλά και πολιτικά.
Ξέχειλη λοιπόν η μεγάλη αίθουσα του ΤΙΤΑΝΙΑ όπου η εκδήλωση. Η οποία ξεκινούσε μεν στις 6 το απόγευμα, όμως μέχρι τις 7 προηγούνταν εισαγωγικές – μαχητικές ως επί το πλείστον – τοποθετήσεις/χαιρετισμοί Προέδρων Συλλόγων, Ενώσεων, Σωματείων. Για «κυβερνητική αγυρτεία» έκανε λόγο ο Πρόεδρος του ΔΣΑ Δημ. Βερβεσός, για «νόμο ανεφάρμοστο» ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γ. Καρινίκας. Όμως η σύγκριση του χειροκροτήματος σ’ αυτές τις παρεμβάσεις – η πάλι στην προσεκτικά δομημένη εισήγηση του εκπροσώπου των συμβολαιογράφων – με τον σεισμό της αίθουσας όταν τοποθετήθηκε με το «ότι και να κάνουν, θα είμαστε στον δρόμο μέχρι τις Ευρωεκλογές, ο μικρομεσαίος δεν θα πεθάνει» του all-time-classic Θύμιου Λυμπερόπουλου του ΣΑΤΑ δεν επιδέχεται κοινό μέτρο.
Ο Β. Βενιζέλος επισήμανε εμφατικά την κομβική αδυναμία του συστήματος φορολόγησης δια τεκμηρίων όπως αυτό πάει να εγκαθιδρυθεί
Τώρα, επί της ουσίας της διοργάνωσης: Για τον Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος ανέπτυξε διεξοδικά/τεχνικά την άποψή του περί αντισυνταγματικότητας του συστήματος των τεκμηρίων όπως αυτό εισάγεται – με δυνατότητα μεν αμφισβήτησης από τον φορολογούμενο, ο οποίος όμως θα υποχρεούται να ζητήσει (και να υποστεί, με ό,τι αυτό σημαίνει κατά την κοινή πείρα…) πλήρη φορολογικό έλεγχο, αλλά και με την λογική εξομοίωσης των εντελώς ανόμοιων καταστάσεων του μισθωτού και του ελεύθερου επαγγελματία – ο ν.5073/23 «θυμίζει αστυνομικό κράτος, όχι κράτος δικαίου […] ο νέος νόμος είναι πληγή για το κράτος δικαίου, αντιμετωπίζει τους μικρομεσαίους ως εξ ορισμού ενόχους». Αυτό, μαζί και με την «ομολογία του Ελληνικού Δημοσίου για πλήρη αδυναμία και αποτυχία να αντιμετωπίσει την φοροδιαφυγή» αλλά και με αναφορές στην νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας, έδωσε στην αίθουσα μια αίσθηση τεχνικά στηριγμένης δυνατότητας αντίκρουσης του (ψηφισμένου) νόμου.
Ο Βαγγέλης Βενιζέλος κινήθηκε σε αντίστοιχο μήκος κύματος, θυμίζοντας ότι ναι μεν το ΣτΕ αποδέχεται την ευχέρεια του νομοθέτη να θεσπίζει τεκμήρια στο πλαίσιο αναζήτησης τρόπων ελέγχου της φοροδιαφυγής (και συνεπώς προστασίας του δημοσίου συμφέροντος), όμως «τα τεκμήρια αυτά οφείλουν να είναι μαχητά, το δε βάρος της απόδειξης της ανειλικρίνειας [της δήλωσης] το φέρει η φορολογική αρχή και όχι ο φορολογούμενος». Την ίδια στιγμή, η εξομοίωση μισθωτών-ελεύθερων επαγγελματιών προσκρούει σε νομολογία του ΣτΕ που (βέβαια, με αφορμή το Ασφαλιστικό Κατρούγκαλου…) επιμένει στην σαφή δημοσιοποίηση των δυο κατηγοριών λόγω διαφορετικής πραγματικής κατάστασης και λειτουργίας τους.
Με την πείρα, πάντως, του ασκήσαντος οικονομική πολιτική – έστω και υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες των Μνημονίων – ο Β. Βενιζέλος επισήμανε εμφατικά την κομβική αδυναμία του συστήματος φορολόγησης δια τεκμηρίων όπως αυτό πάει να εγκαθιδρυθεί: τα μεγαλύτερα, ακόμη και τα σαφώς μεγαλύτερα εισοδήματα επαγγελματιών και επιτηδευματιών, των δεκάδων αν μη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ετησίως, θα έχουν τον πειρασμό/την ευχέρεια να μην δηλώνονται και να φορολογούνται «εκ του ασφαλούς» με τα 1.440 ευρώ/έτος βάσει τεκμηρίου . Θα λειτουργήσει όμως αυτός ο βαθύτερος οικονομικός παραλογισμός όταν τα τεκμήρια και η συνολική λειτουργία ν.5073/23 κριθούν στο ΣτΕ;
Εκεί ακριβώς ήρθε να κουμπώσει η προσέγγιση του Θ. Φορτσάκη. Ο οποίος επισήμανε βέβαια ότι «τα νέα τεκμήρια, όπως είναι διατυπωμένες, οι διατάξεις που τα εισάγουν, είναι ουσιαστικά αμάχητα όσο κι αν θεωρητικά παρουσιάζονται μαχητά», επιπλέον δε καταφέρθηκε εναντίον της λογικής που εμφανίζει τον φορολογικό έλεγχο ως «απειλή από την πλευρά του Κράτους» – πλην όμως θύμισε, ακριβώς με την πείρα του practitioner της Φορτσάκης/Διακόπουλος/Μολωνογιάννης και Συνεργάτες ότι διαχρονικά το ΣτΕ διστάζει να κατεδαφίσει λόγω αντισυνταγματικότητας συστήματα τεκμαρτής φορολόγησης. Όρους και προϋποθέσεις θέτει, ενώ ακόμη και αμάχητο τεκμήριο (δεκαετία του ΄70) έχει γίνει δεκτό…
Μένει λοιπόν να δούμε, πολιτικά και επί του πεδίου, τι θα σημάνει το (κατά Θύμιο Λυμπερόπουλο, πάντα) «Δεν θα κάνουμε πίσω, θα μείνουμε στον δρόμο». Ηλικιωμένη πλην μαχητική κυρία που αποχωρούσε μετά την τοποθέτηση Φορτσάκη χαιρετώντας δεξιά και αριστερά, είπε το άλλο συμπέρασμα: «Καλά, μας φάγανε λάχανο!».