Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, η οποία συνεδρίασε στις 24.12.2024, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Η Συντονιστική Επιτροπή εκφράζει την απόλυτη αντίθεσή της στην από 20.12.2024 Απόφαση της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, με την οποία τίθενται περιορισμοί ως προς τη σύνταξη και έκταση των δικογράφων, που κατατίθενται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου επί αστικών υποθέσεων και ως προς το χρόνο αγόρευσης των συνηγόρων των διαδίκων.
Η απόφαση αυτή συνιστά περιορισμό στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας των πολιτών, η προάσπιση του οποίου, σύμφωνα με τα άρθρα 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της Πολιτείας και πρόταγμα για το δικηγορικό σώμα και δημιουργεί κινδύνους απαραδέκτου ως προς την άσκηση των δικαιωμάτων των διαδίκων, λαμβανομένου υπόψη μάλιστα ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου και δη με συνεχείς αποφάσεις της Ολομελείας, τόσο για την περίπτωση 1, όσο και αυτής της 19 των λόγων αναίρεσης του άρθρου 559 ΚΠολΔ, απαιτείται η παράθεση όλων των σχετικών παραδοχών της απόφασης (βλ. ΟλΑΠ 1/2016, ΟλΑΠ 2/2013, ΟλΑΠ 20/2005, ΑΠ 19/2020, ΑΠ 1013/2023, ΑΠ 616/2024, 1137/2022), γεγονός που δεν επιτρέπει περιορισμούς στην έκταση των δικογράφων.
H Συντονιστική Επιτροπή προτείνει στους Δικηγορικούς Συλλόγους της Χώρας την προειδοποιητική αποχή των δικηγόρων – μελών τους από την εκδίκαση των υποθέσεων ενώπιον των Πολιτικών Τμημάτων του Αρείου Πάγου στις 13 και 14 Ιανουαρίου 2025, καθώς και από την 1η συνεδρίαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου του έτους 2025 κατά την εκδίκαση πολιτικών υποθέσεων σε αναιρετική διαδικασία.
Μάλιστα, κατά το μέρος που η απόφαση θεσπίζει κυρώσεις απαραδέκτου των δικογράφων ή μη λήψης υπόψη αυτών, κατά την έκταση που υπερβαίνουν τα όρια που θέτει, η απόφαση αυτή ελήφθη καθ’ υπέρβαση της σχετικής νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως, καθότι λόγοι απαραδέκτου μπορούν να θεσπίζονται μόνο με νομοθετική διάταξη, τροποποιητική του ισχύοντος ΚΠολΔ.
Περαιτέρω, η εν λόγω απόφαση δεν πρόκειται να συμβάλει στην επιτάχυνση της Δικαιοσύνης, η οποία, ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να αποβαίνει εις βάρος της ορθής απονομής της. Άλλωστε, επιτάχυνση δεν διαπιστώθηκε ούτε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο υιοθέτησε αντίστοιχα μέτρα και το οποίο παραμένει σε περίοπτη θέση πανευρωπαϊκά ως προς τους χρόνους απονομής της Δικαιοσύνης, με 1.239 ημέρες καθυστέρησης.
Η ακραία τυπολατρία, που φαίνεται να υιοθετεί ο Άρειος Πάγος, με την επίκληση της ανάγκης μείωσης του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ΕΣΔΑ και το δικαίωμα για δίκαιη δίκη και πλήρη, ακώλυτη και αποτελεσματική πρόσβαση σε δικαστήριο, δια νομικού παραστάτη. Το ΕΔΔΑ με Αποφάσεις του (Αλβανός της 20.3.2008, Perlala της 22.2.2007 και Καραβελατζής της 16.4.2009) έψεξε τον Άρειο Πάγο για την αδικαιολόγητα φορμαλιστική ερμηνεία διατάξεων εθνικού δικαίου σχετικά με το παραδεκτό ενδίκων μέσων και των επιμέρους λόγων που προέβαλαν οι διάδικοι, ενώ δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ολοένα και πιο αυστηρή γλώσσα και να θυμίζει ότι «το άρθρο 6 § 1 δεν επιτρέπει τη χρήση τεχνασμάτων, τα οποία στοχεύουν στην αποφυγή εξέτασης της ουσίας της διαφοράς» (Γιαννούσης και Κλιάφας κατά Ελλάδας της 14.12.2006, §§ 26-27). Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι Αποφάσεις στις υποθέσεις Τσιώλη, Ζουμπουλίδη και Γεωργίου.
Η αλήθεια είναι ότι οι καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης, που φτάνουν στο όριο της αρνησιδικίας, είναι ο «μεγάλος ασθενής» του δικαστικού συστήματος. Όπως έχει αποφανθεί, κατ’ επανάληψη, το ΕΔΔΑ, δεν αποτελούν απλώς παράβαση των άρθρων 6 § 1 και 13 της ΕΣΔΑ, δηλαδή του δικαιώματος για δίκαιη δίκη μέσα σε εύλογη προθεσμία και του δικαιώματος για ουσιαστική επανόρθωση, αλλά αποκαλύπτουν παράλληλα την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος συστημικού χαρακτήρα (πιλοτικές αποφάσεις Γλύκαντζη της 30.10.2012 και Μιχελιουδάκη της 3.4.2012).
Τελικά, για τις καθυστερήσεις, στην απονομή της Δικαιοσύνης και την αποφλοίωση του Κράτους Δικαίου το πρόβλημα έγκειται στον καθορισμό των σελίδων των δικογράφων και του χρόνου αγόρευσης των πληρεξουσίων των διαδίκων; Οι 2.373 ημέρες που χρειάστηκαν για την έκδοση αποφάσεως μόνο στην αναιρετική διαδικασία στο Α1 Τμήμα του Άρειου Πάγου (επί αστικής υποθέσεως οφειλής από τιμολόγια: «Ε. ανώνυμη εταιρεία» κατά Χ.Κ.), τη στιγμή που ο μέσος όρος καθυστέρησης στη χώρα είναι 1.711 ημέρες σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας για όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας, προφανώς δεν οφείλονταν στην αδυναμία ανάγνωσης των σελίδων του δικογράφου και στη μακρά αγόρευση του πληρεξουσίου δικηγόρου (!!!)
Τα αίτια των παθογενειών της ελληνικής Δικαιοσύνης είναι γνωστά στην Πολιτεία και σε όλους τους εμπλεκόμενους στην απονομή της Δικαιοσύνης φορείς και μπορούν να αντιμετωπιστούν λυσιτελώς μόνο με την ειλικρινή και αγαστή συνεργασία τους. Σε κάθε περίπτωση, δεν επιλύονται με προσπάθειες επικοινωνιακής διαχείρισης των προβλημάτων και μετακύλισης των ευθυνών.
Στο πλαίσιο αυτό, η Συντονιστική Επιτροπή προτείνει στους Δικηγορικούς Συλλόγους της Χώρας την προειδοποιητική αποχή των δικηγόρων – μελών τους από την εκδίκαση των υποθέσεων ενώπιον των Πολιτικών Τμημάτων του Αρείου Πάγου στις 13 και 14 Ιανουαρίου 2025, καθώς και από την 1η συνεδρίαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου του έτους 2025 κατά την εκδίκαση πολιτικών υποθέσεων σε αναιρετική διαδικασία.