Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με την απόφαση 190/2025 έκρινε ότι τα διοικητικά δικαστήρια, κατά την εκδίκαση εκλογικών διαφορών ΟΤΑ, έχουν την υποχρέωση να εξετάζουν τα αναφερόμενα στην ένσταση ψηφοδέλτια, ώστε να διαμορφώνουν αιτιολογημένη ουσιαστική κρίση επί των προβαλλόμενων πλημμελειών. Η απόρριψη ένστασης χωρίς τη διεξαγωγή τέτοιου ελέγχου συνιστά πλημμέλεια στην αιτιολογία της απόφασης
Πραγματικά περιστατικά
Με απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Βόλου επικυρώθηκαν τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών της 8ης Οκτωβρίου 2023. Ο πρώτος επιτυχών συνδυασμός, «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ – ΝΕΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ», έλαβε τρεις (3) έδρες στο συμβούλιο της Δημοτικής Κοινότητας Αγριάς. Ο αναιρεσίβλητος ανακηρύχθηκε πρώτος τακτικός σύμβουλος και ορίσθηκε πρόεδρος του συμβουλίου της εν λόγω Δημοτικής Κοινότητας, ο δε αναιρεσείων ανακηρύχθηκε δεύτερος τακτικός σύμβουλος.
Με την ένστασή του, ο αναιρεσείων ζήτησε να αφαιρεθούν από τον αναιρεσίβλητο σαράντα τέσσερις (44) σταυροί προτίμησης, οι οποίοι σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του είχαν τεθεί στα αναφερόμενα στην ένστασή του ψηφοδέλτια από άλλα πρόσωπα και όχι από τους εκλογείς
Με την ένστασή του κατά της προαναφερόμενης απόφασης, ο αναιρεσείων ζήτησε, μεταξύ άλλων, να αφαιρεθούν από τον αναιρεσίβλητο σαράντα τέσσερις (44) σταυροί προτίμησης, οι οποίοι σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του είχαν τεθεί στα αναφερόμενα στην ένστασή του ψηφοδέλτια από άλλα πρόσωπα και όχι από τους εκλογείς, μετά το άνοιγμα και τη διαλογή των ψηφοδελτίων, καθόσον διέφεραν ανά ψηφοδέλτιο από τον γραφικό χαρακτήρα των υπολοίπων τεθέντων σταυρών, ομοίαζαν δε ανά εκλογικό τμήμα μεταξύ τους. Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση η ένσταση του αναιρεσιβλήτου απορρίφθηκε, ως προς το κεφάλαιο αυτό, ως αόριστη, διότι δεν εμπεριείχε σαφή έκθεση του συνόλου των γεγονότων στα οποία θεμελιωνόταν, ειδικότερα δε διότι ο αναιρεσείων δεν προσδιόριζε ούτε κατονόμαζε το πρόσωπο πλην του εκλογέα που, κατά τον ίδιο, επενέβη ευθέως και έθεσε σταυρούς προτίμησης υπέρ του αναιρεσιβλήτου επί των ανωτέρω ψηφοδελτίων και, μάλιστα, ανά συγκεκριμένο ψηφοδέλτιο του αντίστοιχου Ε.Τ.
Περαιτέρω, ο ως άνω λόγος ένστασης απορρίφθηκε ως αναπόδεικτος, διότι ο αναιρεσείων δεν εισέφερε κανένα στοιχείο προς απόδειξη των ισχυρισμών του, από την επισκόπηση δε των εκλογικών βιβλίων των προαναφερθέντων Ε.Τ. και, ειδικότερα από το βιβλίο πρακτικών της εφορευτικής επιτροπής, που αποτελεί δημόσιο έγγραφο και το οποίο δεν προσβλήθηκε ως πλαστό, ουδόλως προέκυπταν τα πραγματικά περιστατικά στα οποία θεμελιώνονταν οι ισχυρισμοί του, λαμβανομένης υπόψη, ιδίως, της μη καταγραφής από τους εντεταλμένους στην τήρηση της εκλογικής διαδικασίας οικείους δικαστικούς αντιπροσώπους οποιασδήποτε ένστασης.
Η κρίση του ΣτΕ
Με την 190/2025 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτό ότι με την ένστασή του ο αναιρεσείων είχε προσδιορίσει τα ψηφοδέλτια καθ’ όλα τα στοιχεία τους, την πλημμέλεια την οποία κατά τους ισχυρισμούς του έφεραν, καθώς και ότι η πλημμέλεια αυτή έλαβε χώρα σε ορισμένο στάδιο της διαδικασίας, ήτοι μετά το άνοιγμα και τη διαλογή των ψηφοδελτίων. Περαιτέρω, ο μη προσδιορισμός στην ένσταση αυτή του προσώπου, το οποίο, κατά τους ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος, επενέβη ευθέως και έθεσε σταυρούς προτίμησης υπέρ του αναιρεσιβλήτου, δεν καθιστά τον λόγο της ένστασης αόριστο, περαιτέρω δε δεν είναι νόμιμη και η ειδικότερη κρίση της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης ότι δεν προέκυπταν τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία θεμελιώνονταν οι ισχυρισμοί του αναιρεσείοντος, από την επισκόπηση των εκλογικών βιβλίων των προαναφερθέντων εκλογικών τμημάτων.
Έγινε δεκτό ότι το δικαστήριο της ουσίας, επιλαμβανόμενο της ένστασης όφειλε να προβεί σε εκτεταμένο έλεγχο όλων των αναφερομένων στην ένσταση ψηφοδελτίων προκειμένου να διαπιστώσει αν έλαβε χώρα η πλημμέλεια που προέβαλε ο αναιρεσείων
Ειδικότερα, έγινε δεκτό ότι το δικαστήριο της ουσίας, επιλαμβανόμενο της ένστασης όφειλε να προβεί σε εκτεταμένο έλεγχο όλων των αναφερομένων στην ένσταση ψηφοδελτίων προκειμένου να διαπιστώσει αν έλαβε χώρα η πλημμέλεια που προέβαλε ο αναιρεσείων, ήτοι ότι ορισμένοι σταυροί προτίμησης, που είχαν τεθεί υπέρ του αναιρεσιβλήτου επί των ως άνω επίμαχων ψηφοδελτίων, ήταν εμφανώς διαφορετικού γραφικού χαρακτήρα από τους υπόλοιπους σταυρούς του αυτού ψηφοδελτίου και, επομένως, δεν τέθηκαν από τον εκλογέα αλλά εκ των υστέρων από άλλο πρόσωπο. Τούτο δε προκειμένου το δικάσαν διοικητικό πρωτοδικείο να εκτιμήσει τη βασιμότητα ή μη των σχετικών λόγων της ένστασης του αναιρεσείοντος εκφέροντας ιδία αιτιολογημένη ουσιαστική κρίση, καθώς και την τυχόν ανάγκη συμπλήρωσης των αποδείξεων προς σχηματισμό δικανικής πεποίθησης περί της εγκυρότητας των επίμαχων ψηφοδελτίων.