Υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού με σύνθημα «να μη γίνει το νερό, σαν το ρεύμα ακριβό», εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις, αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες είχαν συγκεντρωθεί έξω από το κτίριο του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η τιμολόγηση του νερού απασχόλησε την Ολομέλεια του ΣτΕ, έπειτα από σχετικές προσφυγές, με τις οποίες ζητείται να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία η από 26.9.2024 Κ.Υ.Α. για τον «καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του».
Επί της ουσίας, η Ολομέλεια του ΣτΕ, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το Κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα.
Οι Σύμβουλοι Επικρατείας θα αποφανθούν εάν με τις ρυθμίσεις της προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι.
Από την πλευρά των Σωματείων επισημάνθηκε ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων, μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλιση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις.
Από την πλευρά των Σωματείων επισημάνθηκε ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων, μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλιση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις.
Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με την προσβαλλόμενη από 26.9.2024 ΚΥΑ, επαναλαμβάνονται τα όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022, για το ίδιο θέμα. Με τη διαφορά ότι με τη νέα ΚΥΑ αντικαταστάθηκαν και αφαιρέθηκαν άρθρα της παλαιότερης του 2017, παραμένοντας ως προς το περιεχόμενο, ίδια με την ακυρωθείσα.
Η προσβαλλόμενη απόφαση, σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, παραβιάζει την Ευρωπαϊκή οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, αλλά παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος.
Παράλληλα, επεσήμαναν ότι αποδυναμώνεται ο συνταγματικά επιβεβλημένος δημόσιος και δημοτικός έλεγχος τιμολόγησης της δημόσιας ζωτικής σημασίας υπηρεσίας, με συνέπεια «να προκαλείται αβεβαιότητα ως προς τη συνέχιση της παροχής τους υπό όρους δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή με ασφάλεια, καθολικότητα, υψηλή ποιότητα και προσιτή τιμή».
Από την πλευρά της, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή οδηγία, και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία.
Διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους, που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους, ουδόλως απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή οδηγία.
Πρόσθεσε, δε, ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρήση νερού, οι πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επί τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει».
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες Δήμων, περιφερειών, της αποκεντρωμένης διοίκησης και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, κατέληξε η ΕΥΔΑΠ.
Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης ΚΥΑ έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και ΡΑΑΕΥ, οι οποίες και παραστάθηκαν κατά την ακροαματική διαδικασία. Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή της.