Το Συμβούλιο της Ευρώπης εξέδωσε συστάσεις προς τα 46 κράτη μέλη του με στόχο να διασφαλίσει ότι η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και των συναφών ψηφιακών τεχνολογιών από τις υπηρεσίες φυλακών και επιτήρησης δεν καταστρηγεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των κρατουμένων, των επιτηρούμενων, καθώς και του προσωπικού.
Σε σύσταση που εξέδωσε, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης καλεί τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες φυλακών και επιτήρησης χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες νόμιμα και αναλογικά και υπό την προϋπόθεση ότι συμβάλλουν στην επανένταξη των παραβατών. Οι σχετικές τεχνολογίες δεν δύνανται να αντικαθιστούν το προσωπικό των φυλακών στην καθημερινή τους εργασία και αλληλεπίδραση με τους δράστες, αντιθέτως θα πρέπει να συνδράμουν στο έργο τους αυτό και να ενισχύουν το ποινικό σύστημα, ιδίως στην εκτέλεση ποινικών κυρώσεων και μέτρων, στην πρόωθηση της επανένταξης και της επανακοινωνικοποίησης των ατόμων που βρίσκονται σε σύγκρουση με το νόμο και στη μείωση της υποτροπής.
Η σύσταση εξετάζει τις ηθικές και οργανωτικές πτυχές της χρήσης της ΤΝ και των συναφών ψηφιακών τεχνολογιών στις φυλακές και από τις υπηρεσίες επιτήρησης και έχει ως στόχο να καθοδηγήσει τα κράτη όσον αφορά την υιοθέτηση εθνικής νομοθεσίας, πολιτικών και πρακτικών.
Επισημαίνει ότι όλες οι διαδικασίες που σχετίζονται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την παροχή, τη χρήση και τον απόσυρση της τεχνητής νοημοσύνης και των συναφών τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται από τις φυλακές και τις υπηρεσίες επιτήρησης και τις ιδιωτικές εταιρείες που ενεργούν για λογαριασμό τους θα πρέπει να είναι διαφανείς στον δημόσιο έλεγχο και να συμμορφώνονται με τα εθνικά και διεθνή νομικά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης-Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου (CETS αριθ. 225).
Η σύσταση σημειώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ασφάλειας και της προστασίας στις φυλακές και, ως εκ τούτου, να επιτρέψει την καλύτερη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων. Ωστόσο, η χρήση της θα πρέπει να είναι απολύτως αναγκαία και να αποφεύγονται οι δυσμενείς επιπτώσεις στην ιδιωτική ζωή και την ευημερία των παραβατών και του προσωπικού.
Υπογραμμίζει επίσης ότι, όταν οι υπηρεσίες φυλακών και επιτήρησης χρησιμοποιούν την ΤΝ για το σκέλος της λήψης αποφάσεων, οφείλουν να λαμβάνουν μέτρα για την αποφυγή προκαταλήψεων έναντι ατόμων ή ομάδων ατόμων και την πρόληψη των διακρίσεων, ιδίως σε σχέση με την εκτίμηση του κινδύνου και τη διαχείριση των δραστών.
Επιπλέον, κάθε απόφαση που βασίζεται στη χρήση της ΤΝ και των συναφών ψηφιακών τεχνολογιών και μπορεί να έχει αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να υπόκειται σε επανεξέταση με την εποπτεία ανθρώπινου παράγοντα και αποτελεσματικούς μηχανισμούς καταγγελιών. Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και το δικαίωμα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, η χρήση της ΤΝ θα πρέπει να περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα μέτρα, διασφαλίζοντας παράλληλα την εμπιστευτικότητα και την ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων.
Η τεχνητή νοημοσύνη και οι συναφείς ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τους ειδικούς στον τομεά της επανένταξης των παραβατών στην κοινωνία, αλλά οι διαπροσωπικές σχέσεις οφείλουν να παραμείνουν βασικό εργαλείο της επανένταξης. Κατά συνέπεια, η ΤΝ και οι συναφείς τεχνολογίες θα πρέπει να συμπληρώνουν και όχι να αντικαθιστούν τις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις – με επαγγελματίες υγείας, δικηγόρους, κοινωνικούς λειτουργούς, άλλους επαγγελματίες και οικογένειες – οι οποίες είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική επανένταξη.
Τέλος, η Σύσταση υπογραμμίζει ότι η ΤΝ μπορεί, ομοίως, να βελτιώσει την πρόσληψη, τη διαχείριση, την κατάρτιση και την ανάπτυξη του προσωπικού των φυλακών και των υπηρεσιών επιτήρησης, ωστόσο τονίζει την ανάγκη σεβασμού του δικαιώματος του προσωπικού να ενημερώνεται για τους λόγους των αποφάσεων και να ζητά επανεξέταση από τον ανθρώπινο παράγοντα, εφόσον απαιτείται.
Δείτε την δέσμη συστάσεων εδώ