Παρουσία του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης Πάνου Αλεξανδρή, της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας και εκπροσώπων των κομμάτων, πραγματοποιήθηκε η ετήσια Γενική Συνέλευση της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου, στην αίθουσα του ΔΣΑ.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών, κατατέθηκαν εκ νέου ζητήματα του κλάδου, όπως η στοχευμένη μεταφορά υποθέσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας στο πλαίσιο της πολυσυζητημένης επιτάχυνσης στην απονομή της Δικαιοσύνης, τέθηκε η ανάγκη κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης, ενώ παράλληλα συζητήθηκαν τα προβλήματα που ταλανίζουν τη Διοικητική Δικαιοσύνη, από τα κτιριακά προβλήματα ως και την έλλειψη δικαστικών υπαλλήλων.
Αναλυτικότερα:
Στο κτιριακό πρόβλημα – με πολλά διοικητικά δικαστήρια να λειτουργούν σε ακατάλληλα κτίρια – εστίασε σε μεγάλο βαθμό ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Πάνος Αλεξανδρής, τονίζοντας ότι το προσεχές διάστημα θα διατεθούν περισσότερα από 50 εκατ. ευρώ για επισκευές. Το δε Δικαστικό Μέγαρο του Πειραιά θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2026.
Αναφερόμενος στα οργανικά κενά των δικαστικών υπαλλήλων, ο κ. Αλεξανδρής ανέφερε ότι από τους 9.500 δικαστικούς υπαλλήλους έχουν μείνει 6.000. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι προσλήψεις προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των δικαστηρίων, σημείωσε, ενώ στη βελτίωση της κατάστασης θα συμβάλει μέσα σε σύντομο χρόνο και η Δικαστική Αστυνομία. Παράλληλα, ο κ. Αλεξανδρής επεσήμανε ότι οι δικαστές αναμένεται να απαλλαγούν από το βάρος της διοίκησης, συντήρησης και επισκευής των δικαστικών κτιρίων (προβλέπεται από τις διατάξεις του νέου Δικαστικού Χάρτη), αφού θα υπάρξει διαχωρισμός της δικαιοδοτικής λειτουργίας, των βασικών καθηκόντων των δικαστών, από πλείστα όσα διαχειριστικά ζητήματα που αφορούν βασικά τη λειτουργία, την πρακτική πλευρά του εκάστοτε δικαστηρίου.
Ανεξαρτησία θα πει ευθύνη
Η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάππα, κατά τον χαιρετισμό της, επεσήμανε μεταξύ άλλων: «Οι δικαστές όλων των κλάδων της Δικαιοσύνης διαθέτουν τα ισχυρά συνταγματικώς κατοχυρωμένα εχέγγυα της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την έννοια του Κράτους Δικαίου και αποτελούν εγγύηση για την ορθή απονομή της Δικαιοσύνης.
Μάλιστα πρέπει να τονιστεί ότι οι Έλληνες δικαστές απολαμβάνουν το υψηλότερο επίπεδο ανεξαρτησίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρέπει όμως να συγχέεται η ανεξαρτησία στη δικαστική μας κρίση με το ανεξέλεγκτο των ενεργειών και των παραλείψεων μας».
Η Πρόεδρος, αφού επεσήμανε την προβληματική κατάταξη της Ελλάδας στην 47η θέση μεταξύ 142 χωρών παγκοσμίως και στην 29η θέση των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (έκθεση World Justice Project), υπογράμμισε την παράμετρο της ποιότητας των αποφάσεων. «Γίνεται σαφές ότι για την αποτελεσματικότητα του Κράτους Δικαίου δεν εξετάζεται μόνο η ταχύτητα ή η παραγωγικότητα των δικαστηρίων, αλλά και η ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων», είπε. «Δε μιλάμε για βιομηχανία διεκπεραίωσης υποθέσεων, όπως κάποιοι φοβούνται ή προσχηματικά επικαλούνται, αλλά για αποτελεσματική Δικαιοσύνη, που αναμφισβήτητα θα τηρεί όλες τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου».
Και συμπλήρωσε: «Άλλωστε, όπως όλοι ξέρουμε, ο εύλογος χρόνος απονομής Δικαιοσύνης δεν είναι κάποια αυθαίρετη απαίτηση, αποτελεί αναγκαίο στοιχείο του δικαιώματος της δίκαιης δίκης, όπως απαιτεί η ΕΣΔΑ και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα είναι ένα υπαρκτό σοβαρό πρόβλημα και η αλήθεια αυτή έχει ειπωθεί επανειλημμένα».
Η κ. Κλάππα εκτίμησε ότι οι δικαστικοί λειτουργοί- κατά τη διαδικασία της αυτοκριτικής – οφείλουν «να αποφύγουν τον συντεχνιασμό, τον ατομισμό, τη συνωμοσιολογία, τη μετάθεση ευθύνης, τον επιθετικό δημόσιο λόγο για τους λοιπούς μετόχους του προβλήματος, την εμμονική αντίθεση σε οτιδήποτε μεταρρυθμιστικό, την πεισματική άρνηση να απομακρυνθούμε από στερεότυπα και κρατούντα επί δεκαετίες, με βάση δεδομένα του προηγούμενου αιώνα, τα οποία όλοι μας επικρίνουμε, αλλά το έχουμε συνηθίσει γιατί μας “βολεύουν” και κυρίως γιατί αποτελούν την εύκολη και ασφαλή δικαιολογία για τις παθογένειες μας».
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Ευαγγελία Νίκα, κατά το σύντομο χαιρετισμό της, επεσήμανε ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη το μεγάλο βάρος της παράλληλης υπηρεσιακής απασχόλησης που έχουν οι διοικητικοί δικαστές.
Η ίδια δε δίστασε να αναφερθεί στο κτιριακό πρόβλημα των Διοικητικών Δικαστηρίων, εκτός Αθηνών, όπως και στο φαινόμενο που παρατηρείται στην επαρχία για τη μη ανταπόκριση στο αίτημα επαφής-συνάντησης με του δικηγόρους. Δεν παρέλειψε, δε, να σχολιάσει το κόστος των δικαστικών εξόδων στη χώρας μας – σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι εκκρεμείς υποθέσεις
Ο Γενικός Επίτροπος Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων Ιωάννης Συμεωνίδης ανέφερε ότι στην εκπνοή του περασμένου έτους (31.12.203) οι εκκρεμείς υποθέσεις στα Διοικητικά Δικαστήρια έφθαναν τις 107.000. Αναγνώρισε πάντως ότι τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων, όπως και ο χρόνος έκδοσης των αποφάσεων. Στην επίσπευση έκδοσης των αποφάσεων συνέβαλε ουσιαστικά η κατά 50% μείωση των εισαγομένων υποθέσεων στα Διοικητικά Δικαστήρια, προσέθεσε ο κ. Συμεωνίδης. Καθυστερήσεις πάντως παρατηρούνται στους προσδιορισμούς των πρωτοείσακτων υποθέσεων και οφείλονται σε ενδογενείς λόγους. Ο ίδιος επέρριψε ευθύνες στην πολιτική ηγεσία της Δικαιοσύνης για τις ελλείψεις δικαστικών υπαλλήλων και την προβληματική κτιριακή υποδομή.
Ο κίνδυνος απαξίωσης και η εισφορά αλληλεγγύης
Στο θέμα της δικαστικής ανεξαρτησίας, εστίασε από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Παναγιώτης Δανιάς, μιλώντας για κίνδυνο απαξίωσης. «Θεωρώ ως κίνδυνο, σοβαρό μάλιστα, για τη Δικαστική Ανεξαρτησία, τη θεσμική απαξίωση του Δικαστικού Σώματος, μέσω του τρόπου που αντιμετωπίζουν διαχρονικά, Τύπος και κόμματα, τα θέματα των αποδοχών των Δικαστικών Λειτουργών και των συντάξεών τους. Είμαστε η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. όπου θεσπίστηκε Ειδικό Δικαστήριο για την εκδίκαση των σχετικών διαφορών. Αν και η νομολογία του αποδείχθηκε πιο τολμηρή από τις δικές μας αποφάσεις στα σχετικά ζητήματα, απαλλάσσοντάς μας από το βάρος ότι δικάζουμε “τα του οίκου μας”, δεν μπορώ να πω ότι από το 1964 και μετά υπήρξε οποιαδήποτε Κυβέρνηση που να νομοθέτησε για τα θέματα αυτά, με δική της πρωτοβουλία. Αντίθετα, έχουμε δει και Υπουργούς να μας κουνάνε το δάχτυλο, γιατί, δήθεν, δεν αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν” και πιο φτωχοί από εμάς” και δε λαμβάνουμε δήθεν υπόψη μας τα όρια του Κρατικού προϋπολογισμού».
Ο κ. Δανιάς τόνισε μάλιστα την ανάγκη κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ποσοστού 2% επί των αποδοχών των δικαστών. «Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας και η έξοδος από τους καταναγκασμούς της περιόδου των Μνημονίων, μας επιτρέπει να θέσουμε και ένα αίτημα οικονομικής φύσεως που αφορά όλο τον Δημόσιο Τομέα: Την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης ποσοστού 2% επί των αποδοχών μας που επιβάλλεται για την καταπολέμηση της ανεργίας. Όταν η ανεργία βαίνει καθοδικά και κάτω από το 10%, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του ίδιου του κ. Πρωθυπουργού, έναντι του 25% που ήταν πριν από 10 έτη, θεωρούμε ότι η επιβάρυνση αυτή δεν έχει, πλέον, νόημα ύπαρξης και θα πρέπει να καταργηθεί και προς τούτο ζητούμε την στήριξη όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων».
Σχετικά με τις καθυστερήσεις στη Διοικητική Δικαιοσύνη, ο κ. Δανιάς μεταξύ άλλων ανέφερε: «Για το μεγάλο θέμα της καθυστέρησης στην απονομή της Δικαιοσύνης, είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας πούμε ότι δεν αφορά, πλέον, το ζήτημα αυτό τα Διοικητικά Δικαστήρια. Πράγματι, στα περισσότερα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία οι νέες υποθέσεις προσδιορίζονται στο ένα έτος ή και νωρίτερα, ενώ και στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών -που είναι το πιο επιβαρυμένο και αντιμετωπίζει τις ανεπάρκειες της κεντρικής Διοίκησης σχετικά με την έγκαιρη αποστολή των φακέλων (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο e-E.Φ.Κ.Α) – ο χρόνος αυτός φτάνει στα 2 έτη, με καθοδική, όμως, και εδώ τάση».
»Θεωρούμε ότι είμαστε πλέον σε θέση να αναλάβουμε το βάρος που μας αναλογεί, με στοχευμένη μεταφορά υποθέσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ώστε να επιταχυνθεί συνολικά η απονομή της Διοικητικής Δικαιοσύνης».