Δε μπορεί να περάσει απαρατήρητη η νέα, νυχτερινή, όψη της Βουλής. Από τη δύση του ηλίου και μετά, η νέα φωτεινή σύνθεση των όψεων του Μεγάρου του Κοινοβουλίου και του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη εξελίσσεται ήπια, ατμοσφαιρικά, με διαφορετικές εντάσεις, φιλικά προς το σκοτεινό ουρανό. Τα παλαιά ανάκτορα του Όθωνα, παρά την μακρά ιστορία τους, φαντάζουν πια σαν νέο κτίριο, και ο λόγος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του φωτισμού του, μακριά και από την παραμικρή υποψία φωτορύπανσης. Το project, που έχει ολοκληρωθεί από τα μέσα Ιουλίου, υλοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Τασούλα, Προέδρου της Βουλής και είναι προϋπολογισμού 1.900.000 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%).
Αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση ενεργειακά αναβαθμισμένου εξοπλισμού φωτισμού στο κτιριακό κέλυφος του Μεγάρου, αλλά και τους προαύλιους χώρους, μαζί με όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία τους, όπως τα αγάλματα και οι οικίσκοι. Το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη δε θα μπορούσε να παραλειφθεί, αλλά ούτε και χώροι λειτουργικοί για την καθημερινότητα του Κοινοβουλίου, όπως το parking και ο βρεφονηπιακός σταθμός. Ακόμη και ο τηλεοπτικός φωτισμός στις αίθουσες συνεδριάσεων και στο studio του τηλεοπτικού σταθμού της Βουλής θα είναι πια διαφορετικός.
Ο νέος ψηφιακός φωτισμός υλοποιήθηκε αποκλειστικά με φωτεινές πηγές τεχνολογίας LED υψηλής χρωματικής συνοχής. Κάθε φωτιστικό σώμα ελέγχεται ψηφιακά με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια ως προς το επίπεδο της έντασης του και το χρονικό πλαίσιο της λειτουργίας του. Με αυτή τη μέθοδο οι ενεργειακά αποδοτικές φωτεινές πηγές συνδυάζονται με το αυτοματοποιημένο σύστημα ελέγχου ακριβείας για να επιτευχθεί το μέγιστο ενεργειακό όφελος. Ενδεικτικά, η εξοικονόμηση ενέργειας από την αλλαγή στο πενταόροφο υπόγειο parking και τον βρεφονηπιακό σταθμό, είναι εντυπωσιακή: από τα 137KW της ονομαστικής κατανάλωσης της προηγούμενης εγκατάστασης, η κατανάλωση έπεσε στα 41KW ενώ με τη χρήση του έξυπνου συστήματος διαχείρισης η τελική κατανάλωση μειώνεται στα 29KW.
Το έργο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για το έτος 2022. Υπογράφηκε σύμβαση κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με τον Νόμο 4412/2016 περί Δημοσίων Συμβάσεων, στις 08.03.2023 και ολοκληρώθηκε στις 07.07.2024.
Μελετητής φωτισμού του έργου ήταν ο Αθανάσιος Ντανίλωφ – Danilof studio και Μελετητές Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων η εταιρία Insta σύμβουλοι μηχανικοί. Ανάδοχος του έργου ήταν η εταιρεία Ζαμπέλης ΑΒΕΕ με υπεύθυνο έργου τον Μιλτιάδη Ψυλλιά.
Από τη δύση του ηλίου και μετά η νέα φωτεινή σύνθεση των όψεων του Μεγάρου της Βουλής και του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη εξελίσσεται ήπια κατά την πάροδο κάθε βραδιάς. Προγραμματισμένες σκηνές διαφορετικών εντάσεων φωτισμού διαδέχονται η μία την άλλη με εξαιρετικά ήπιες μεταβάσεις οι οποίες ανακαλούνται από το ψηφιακό σύστημα ελέγχου αυτόματα ανά ώρα, ημέρα και εποχή. Ειδική μέριμνα έχει υπάρξει, ώστε οι συνθέσεις φωτισμού μετά τα μεσάνυχτα να προσαρμόζονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα οποία παραμένουν φιλικά προς το σκοτεινό ουρανό.
Το σύστημα φωτισμού έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλει αυτόματα τη θερμοκρασία του χρώματος του φωτός από ψυχρό λευκό σε θερμό αφού είναι γνωστό ότι το πιο θερμό φως συμβάλει λιγότερο στη φωτορύπανση λόγω του μειωμένου μπλε φάσματος. Η εν λόγω μεταβολή λαμβάνει χώρα καθημερινά μετά τα μεσάνυχτα έως και την αυγή.
Επιπροσθέτως τα νέα φωτιστικά σώματα έχουν προδιαγραφεί με οπτικά συστήματα ακριβείας, δυνατότητα κλειδωμένης στόχευσης και αντιθαμβωτικά εξαρτήματα έτσι ώστε να περιορίζεται η διάχυση του φωτός προς τον ουρανό.
Σε επίπεδο σύνθεσης ο νέος φωτισμός αναδεικνύει: α) τις όψεις του Μεγάρου και του Μνημείου καθώς και τα διαδοχικά επίπεδα της συνολικής διαμόρφωσης, β) τον ρυθμό και την πλαστικότητα των κτιριολογικών στοιχείων (αετώματα, γείσα, παραστάδες, πρόπυλα, κεντρική παράσταση μνημείου, ασπίδες, επιγραφές), γ) το χρώμα και την υφή των υλικών ( σημειώνεται εδώ ότι το φάσμα των νέων φωτεινών πηγών έχει υψηλό δείκτη χρωματικής απόδοσης ακριβώς για αυτό τον σκοπό) και δ) Τα αγάλματα του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Χαρίλαου Τρικούπη καθώς και το άγαλμα της Μάνας.
Στόχος της μελέτης ήταν επίσης η ήπια ένταξη του νέου φωτιστικού εξοπλισμού στο κτίριο και τον περιβάλλοντα χώρο, με σεβασμό στα ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία και τις λεπτομέρειες. Βαρύτητα δόθηκε και στην κατά περίπτωση εκμετάλλευση των ηλεκτρολογικών οδεύσεων και στηρίξεων που υπήρχαν – όπου ήταν δυνατό, βελτιώθηκαν.
Τα νέα φωτιστικά σώματα που εφαρμόστηκαν στις όψεις έλαβαν ειδική επεξεργασία βαφής στο χρώμα της επιφάνειας τοποθέτησης ώστε την ημέρα να μην είναι ορατά. Διακοσμητικά ιστορικά φανάρια και φανοστάτες του Μεγάρου, συντηρήθηκαν, αναβαθμίστηκαν και αυτά.
Στη διάρκεια των 15 μηνών που ολοκληρώθηκε το έργο, οι κατασκευαστικές προκλήσεις ήταν αρκετές, κυρίως λόγω της φύσης της λειτουργείας του μεγάρου και της παλαιότητας του κτηρίου. Η λεπτομερής καταγραφή που έχει γίνει μέσα στα χρόνια ακόμα και της παραμικρής όδευσης εντός και εκτός κτηρίου, βοήθησε ώστε να επιλεγούν οι αποδοτικότερες δρομολογήσεις των καλωδιώσεων. Λόγω της υβριδικής φύσης του συστήματος διαχείρισης, έγινε εκτεταμένη εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η επικοινωνία της εγκατάστασης, μεταξύ του Αγνώστου Στρατιώτη, του περιβάλλοντα χώρου και του πενταόροφου χώρου στάθμευσης με το εσωτερικό του Μεγάρου, καθώς όλα τα παραπάνω αποτελούν ανεξάρτητες κατασκευές που έχουν λάβει χώρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 180 ετών.