Θεαματική αύξηση των ρυθμών λειτουργίας της Δικαιοσύνης αποτυπώνουν τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, μόλις λίγους μήνες μετά την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, πυρήνα του νέου Δικαστικού Χάρτη (σσ: ο οποίος και τέθηκε σε εφαρμογή τον Σεπτέμβριο του 2024), αλλά και τη μεταφορά δικαστηριακής ύλης στο δικηγορικό σώμα. Σύμφωνα με πληροφορίες του NB Daily, το διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είχε ρόλο συμβούλου του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο μεταρρυθμιστικό εγχείρημα, στάθμισε τα δεδομένα, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τροποποιήσεις κομβικών δικονομικών διατάξεων.
Τα προκαταρκτικά ευρήματα βασίζονται σε στοιχεία που αντλήθηκαν από πρώην Ειρηνοδικεία, Πρωτοδικεία, Εφετεία και Εισαγγελίες της Αθήνας, καθώς και σε διαδικτυακή έρευνα σε Δικαστές και Εισαγγελείς πρώτου βαθμού, πρώην Ειρηνοδίκες, και πρώην Γραμματείς Ειρηνοδικείων –απαντήσεις έδωσαν 1.198 άτομα.
Είναι προφανές ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης, υπό τον Γιώργο Φλωρίδη, δρέπει δάφνες, αφού οι αριθμοί εμφανίζονται συντριπτικά καλύτεροι, φέρνοντας τον πολυπόθητο στόχο για επιτάχυνση της ελληνικής Δικαιοσύνης πολλά βήματα πιο κοντά.
Ο δικαστικός χρόνος που εκτιμάται ότι έχει απελευθερωθεί με τη μεταφορά ύλης στους δικηγόρους, μόνο για το πρώην Ειρηνοδικείο Αθηνών, ισοδυναμεί με εξοικονόμηση 3.386 ανθρωποωρών ετησίως
Αναλυτικότερα:
-Οι τροποποιήσεις στο άρθρο 309 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αναφορικά με την ολοκλήρωση της προδικασίας και την άμεση παραπομπή μιας υπόθεσης στο δικαστήριο, εκτιμάται ότι διεύρυναν το πεδίο εφαρμογής των υποθέσεων που μπορούν να διαβιβαστούν απευθείας στο δικαστήριο. Η απουσία με άλλα λόγια του Δικαστικού Συμβουλίου μοιάζει να έχει λειτουργήσει καταλυτικά, αυξάνοντας την «παραγωγικότητα» κατά την ποινική προδικασία.
Η σύγκριση ανάμεσα στο «πριν» και το «τώρα» φέρνει τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 309 κατά 63% πιο σύντομη από αυτή του Δικαστικού Συμβουλίου, με λιγότερες κατά 22% ανθρωποώρες.
Μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο και χειρίζεται περίπου το 1/3 του συνόλου των υποθέσεων σε ολόκληρη την επικράτεια, η σύγκριση των πρώτων μηνών εφαρμογής του νέου νόμου, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του προηγούμενου έτους δείχνει αύξηση 97% στον αριθμό των διαδικασιών, βάσει του άρθρου 309, αλλά και αύξηση της τάξης του 47% του συνολικού αριθμού των υποθέσεων που παραπέμπονται στη δικαστική αίθουσα.
-Σε ό,τι αφορά το άρθρο 115 ΚΠΔ, την εισαγωγή εδρών ολιγομελούς σύνθεσης στα πρωτοβάθμια δικαστήρια (για ορισμένα πλημμελήματα): στο Πρωτοδικείο της Αθήνας, ο νέος, μαζικός προσδιορισμός των συνεδριάσεων είχε ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση περίπου 31.500 ανθρωποωρών, οι οποίες και «αντιστοιχούν» σε 15 πρωτοδίκες πλήρους απασχόλησης. Πώς μεταφράζεται ο αριθμός επί του πρακτέου; Μια πρώτη εξέταση (διότι θα υπάρξει και επανέλεγχος) κάνει λόγο για εκδίκαση περισσότερων υποθέσεων, σε ποσοστό 24%.
– Σχετικά με την τροποποίηση του άρθρου 110 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, βάσει της οποίας μεταφέρονται υποθέσεις από τη δικαιοδοσία του Τριμελούς Δικαστηρίου σε Μονομελές, και του άρθρου 111, με την οποία καταργείται το Πενταμελές Εφετείο και αντικαθίσταται από Τριμελές Δικαστήριο β΄ βαθμού: Μόνο στο Εφετείο Αθηνών, οι δομικές αλλαγές που επήλθαν στις συνεδριάσεις είχαν ως συνέπεια την εξοικονόμηση περίπου 6.828 ανθρωποωρών, όσες δηλαδή θα δαπανούσαν τρεις δικαστές Εφέτες πλήρους απασχόλησης.
Ειδικά στο Εφετείο Αθηνών, σημειώθηκε σημαντική αύξηση – της τάξης του 20% – του αριθμού των υποθέσεων, για τις οποίες υπήρχε δυνατότητα εκδίκασης ανά μήνα.
Ποσοστό που αγγίζει το 63% των Δικαστών και Εισαγγελέων, συμμετεχόντων στην έρευνα, κινούνται στο φάσμα του «συμφωνώ» και «συμφωνώ απόλυτα», εκτιμώντας ότι οι εν λόγω τροποποιήσεις (πάντα στα άρθρα 110 και 111) συνιστά βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Να σημειωθεί ότι μόνο το 10% των ερωτηθέντων διαφωνεί με τη θέση αυτή, ενώ οι υπόλοιποι εμφανίζονται αναποφάσιστοι.
Άρθρα 48 και 49 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
Αναφορικά με την τροποποίηση των εν λόγω άρθρων (αποχή από την ποινική δίωξη), περίπου το 48% των Εισαγγελέων, που απάντησαν στην έρευνα, δηλώνουν ότι είναι πιθανότερο τώρα, σε σχέση με το παρελθόν, να προτείνουν αποχή από την ποινική δίωξη. Η μείωση του αριθμού των υποθέσεων που θα κατέληγαν σε δίκη, θα σήμαινε ασφαλώς και λιγότερο φόρτο για το δικαστήριο.
Μεταφορά δικαστηριακής ύλης σε δικηγόρους, Νόμος 5095/2024.
Ο δικαστικός χρόνος που εκτιμάται ότι έχει απελευθερωθεί με τη μεταφορά ύλης στους δικηγόρους, μόνο για το πρώην Ειρηνοδικείο Αθηνών, ισοδυναμεί με εξοικονόμηση 3.386 ανθρωποωρών ετησίως, 19% του δικαστικού χρόνου που αναλωνόταν γι’ αυτές.