Την καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας για παραβίαση του δικαιώματος προστασίας της ιδιοκτησίας αποφάσισε χθες, Πέμπτη 16 Ιανουαρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Ιωαννίδη κατά Κύπρου, επιδικάζοντας στην προσφεύγουσα το συνολικό ποσό των 22.000 ευρώ.
Η υπόθεση αφορά τη Maryanne Ioannides, η οποία κληρονόμησε το 1973 από τον πατέρα της ένα ακίνητο στη Λευκωσία. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το σπίτι βρέθηκε στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ (buffer zone). Το 2001, οι ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών άρχισαν να χρησιμοποιούν την ιδιοκτησία της, έχοντας λάβει σχετική άδεια από την κυπριακή κυβέρνηση. Η ιδιοκτήτρια ζήτησε να της καταβληθεί ενοίκιο, όμως η αρμόδια Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων (District Rent Determination Committee) απέρριψε το αίτημά της, κρίνοντας ότι η τοποθεσία καθιστούσε το ακίνητο χωρίς εμπορική αξία.
Η κ. Ιωαννίδη προσέφυγε το 2007 στα κυπριακά δικαστήρια, ζητώντας την καταβολή ενοικίου ή αποζημίωσης, ωστόσο η υπόθεσή της απορρίφθηκε. Πιο συγκεκριμένα, όπως κρίθηκε, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είχε αποτελεσματικό έλεγχο στη ζώνη ασφαλείας, ενώ η χρήση του σπιτιού από τις ειρηνευτικές δυνάμεις θεωρήθηκε απαραίτητη για λόγους εκεχειρίας και ασφάλειας.
Το Ευρωδικαστήριο υπογράμμισε ότι τα εθνικά δικαστήρια απέτυχαν να αξιολογήσουν τους όρους, με τους οποίους δόθηκε η συναίνεση της ιδιοκτήτριας για τη χρήση του σπιτιού
Το ΕΔΔΑ, εξετάζοντας την υπόθεση, έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης, που αφορά την προστασία της περιουσίας. Αν και αναγνώρισε την έλλειψη πλήρους ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας στη νεκρή ζώνη, επεσήμανε ότι το κράτος μπορούσε να καθορίσει τους όρους χρήσης της ιδιοκτησίας από τις ειρηνευτικές δυνάμεις. Ωστόσο, επέτρεψε τη χρήση της, χωρίς να εξασφαλίσει δίκαιη αποζημίωση, ή να εξετάσει επαρκώς τα αιτήματα της ιδιοκτήτριας.
Το Ευρωδικαστήριο υπογράμμισε επίσης ότι τα εθνικά δικαστήρια απέτυχαν να αξιολογήσουν τους όρους, με τους οποίους δόθηκε η συναίνεση της ιδιοκτήτριας για τη χρήση του σπιτιού, καθώς και να εξετάσουν την ανάγκη καταβολής ενοικίου. Αυτό οδήγησε σε δυσανάλογη επιβάρυνση της προσφεύγουσας, η οποία στερήθηκε τη δυνατότητα να απολαμβάνει και να αξιοποιεί την περιουσία της, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η ομόφωνη καταδίκη της Κύπρου και η υποχρέωσή της να καταβάλει στην προσφεύγουσα 10.000 ευρώ για υλική και ηθική βλάβη και 12.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΕΔΔΑ προσφ. 32879/18, απόφ. της 16.1.2025