Στις 15 Νοεμβρίου 2017, η περιοχή της Μάνδρας Αττικής επλήγη από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων, από τα οποία προκλήθηκε ο θάνατος 25 ατόμων και σημαντικές υλικές ζημιές και καταστροφές, μεταξύ άλλων, στο ακίνητο ιδιοκτησίας των εναγουσών.
Οι ενάγουσες άσκησαν αγωγή (9828/2024) ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, ζητώντας από τους εναγόμενους να καταβάλουν αλληλεγγύως και εις ολόκληρον το ποσό των 40.650 ευρώ, ως αποζημίωση, για την περιουσιακή ζημία που υπέστησαν, λόγω της καταστροφής της οικοσκευής και άλλων προσωπικών αντικειμένων στο ακίνητο τους, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105-106 του ΕισΝΑΚ, όπως και το ποσό των 50.000 ευρώ σε καθεμία από τις ίδιες ως χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη. Η αγωγή στρεφόταν κατά του Ελληνικού Δημοσίου (το οποίο αργότερα απορρίφθηκε ως εναγόμενο, λόγω έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης), της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Μάνδρας-Ειδυλλίας Αττικής.
Ελληνικό Δημόσιο, Περιφέρεια Αττικής, Δήμος Μάνδρας: Ποιος ευθύνεται;
Ειδικότερα, με την υπ’ αρ. 5276/2023 προδικαστική απόφασή του, το Δικαστήριο απέρριψε την επίδικη αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου, λόγω έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν γινόταν να αποδοθούν συγκεκριμένες παράνομες πράξεις ή παραλείψεις, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των οργάνων του Δημοσίου. Επομένως, δεν μπορούσε να θεμελιωθεί ευθύνη του για τις ζημιές που προκλήθηκαν από την πλημμύρα στη Μάνδρα.
Από την άλλη, το δικαστήριο έκρινε ότι στοιχειοθείται ευθύνη της εναγομένης Περιφέρειας, κατά το άρθρο 106 του ΕισΝΑΚ, ως προς τη μη εκτέλεση έργων αντιπλημμμυρικής προστασίας, με το σκεπτικό ότι η Περιφέρεια είχε καταστεί ανίκανη να τα ολοκληρώσει μέχρι το 2017, παρόλο που από το 2010 είχαν ληφθεί διοικητικές αποφάσεις και υπήρχαν ώριμες μελέτες και εγκεκριμένες πιστώσεις. Ωστόσο, ο ισχυρισμός περί ευθύνης της Περιφέρειας για τη μη συντήρηση και αστυνόμευση των ρεμάτων απορρίφθηκε, καθώς δεν προέκυψαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία.
Περαιτέρω, με την ίδια προδικαστική απόφαση κρίθηκε ότι θεμελιώνεται ευθύνη του εναγομένου Δήμου, κατά τα άρθρα 105-106 του ΕισΝΑΚ. Πιο συγκεκριμένα, ο Δήμος κρίθηκε ότι έφερε ευθύνη με τη συμβολή του στις δυσμενείς επιπτώσεις του πλημμυρικού φαινομένου, μέσω της παράνομης χρήσης γηπέδου ως αμαξοστασίου, σε περιοχή διέλευσης ρέματος, της διενέργειας διαχρονικών επιχώσεων που περιόρισαν την κοίτη του ρέματος Σούρες και, τέλος, μέσω της κατασκευής αυθαίρετων εγκαταστάσεων που εμπόδιζαν τα αντιπλημμυρικά έργα.
Ο υπολογισμός του ύψους της χρηματικής αποζημίωσης
Ως προς τις χρηματικές αξιώσεις των εναγουσών για αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας, λόγω της ολοσχερούς καταστροφής της οικοσκευής, προσωπικών αντικειμένων και ειδών ένδυσης και υπόδησης, το Πρωτοδικείο ανέφερε ότι αφορούσαν θετική ζημία, για την οποία απαιτείται πλήρης απόδειξη και όχι απλή πιθανολόγηση, ενώ η αποζημίωση υπολογίζεται βάσει της εμπορικής αξίας των κατεστραμμένων αντικειμένων στην προηγούμενη κατάστασή τους, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κόστος αντικατάστασης με καινούργια, προκειμένου να αποφευχθεί αδικαιολόγητος πλουτισμός. Ο ισχυρισμός των εναγουσών ότι η αξία της ζημίας ανέρχεται στα ποσά, που περιλαμβάνονται σε κατάλογο κινητών πραγμάτων, ενσωματωμένο στην αγωγή τους, απορρίφθηκε ως αναπόδεικτος λόγω έλλειψης επαρκών παραστατικών.
Ωστόσο, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη την προσκομισθείσα έκθεση αυτοψίας, στην οποία καταγράφηκε ότι η οικία υπέστη πλήρη καταστροφή της οικοσκευής, και ότι το ύψος των υδάτων και της λάσπης έφτασε το 1 μέτρο, καθώς και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, αποφάνθηκε ότι πέραν της οικοσκευής καταστράφηκαν και τα προσωπικά αντικείμενα των εναγουσών, επιδίκασε αποζημίωση συνολικού ύψους 6.500 ευρώ για την πρώτη ενάγουσα, και για τη δεύτερη ενάγουσα το ποσό των 8.500 ευρώ.
Ως προς τον ισχυρισμό περί καταστροφής του αυτοκινήτου ιδιοκτησίας του γιου της δεύτερης ενάγουσας, το οποίο κάλυπτε συνολικά τις ανάγκες της οικογένειας, το Δικαστήριο τον απέρριψε ως απαράδεκτο, δεδομένου ότι οι ενάγουσες στερούνταν σχετικής ενεργητικής νομιμοποίησης, με το σκεπτικό ότι κύριος του ως άνω αυτοκινήτου ήταν τρίτος.
Τέλος, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και την έκταση της παράνομης συμπεριφοράς των διοικητικών οργάνων, την ψυχική ταραχή που υπέστησαν οι ενάγουσες, όπως και τη βαρύτητα των ζημιών, έκρινε ότι δικαιούνταν και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ύψους 10.000 ευρώ για την καθεμία.
Τελικά, το Διοικητικό Πρωτοδικείο έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή, υποχρεώνοντας τους εναγομένους να καταβάλουν στην πρώτη ενάγουσα 16.500 ευρώ, και στη δεύτερη 18.500 ευρώ.
Δείτε την απόφαση στην Qualex: ΤρΔΠρΑθ 9828/2024