Η τελευταία ετήσια έκθεση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης υπογραμμίζει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2023, χωρίς ωστόσο να παραβλέπει τις σημαντικές προκλήσεις που πρέπει με επιτυχία να αντιμετωπιστούν.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Επιτροπή Υπουργών μπόρεσε να κλείσει 982 υποθέσεις κατά τη διάρκεια του έτους μετά από μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν 180 «κορυφαίες» υποθέσεις που απαιτούσαν συγκεκριμένα και συχνά εκτεταμένα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι παρόμοιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν θα επαναληφθούν.
Ο συνολικός αριθμός των υποθέσεων κατά κρατών μελών που εκκρεμούσαν ενώπιον της επιτροπής στις 31 Δεκεμβρίου 2023 ήταν 3.819, εκ των οποίων οι 1.071 ήταν κύριες υποθέσεις. Ο αριθμός αυτός παρέμεινε σχετικά σταθερός κατά τη διάρκεια του έτους, παρά τον υψηλό αριθμό νέων υποθέσεων που διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή από το Δικαστήριο.
Το 2023, ωστόσο, συνεχίστηκαν και ορισμένες από τις προκλήσεις για την ακέραιη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η ανάγκη εξεύρεσης τρόπων για τη διασφάλιση της ουσιαστικής εποπτείας των υποθέσεων που εκκρεμούν κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, λόγω της παντελούς απουσίας συνεργασίας από το εν λόγω κράτος και της επιδείνωσης της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό του, αποτελέσαν κορυφαίες προκλήσεις. Η κράτηση του προσφεύγοντος στην υπόθεση Kavala κατά Τουρκίας, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Επιτροπής για την άμεση απελευθέρωσή του σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ομοίως αποδεικνύει ότι η Σύμβαση στην συγκεκριμένη περίπτωση δοκιμάστηκε αρκετά.
Δείτε την ετήσια έκθεση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2023 εδώ
Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τη μεγαλύτερη εμπλοκή στη διαδικασία εφαρμογής τόσο των κρατών μελών όσο και της κοινωνίας των πολιτών το 2023. Τα κράτη μέλη υπέβαλαν αριθμό ρεκόρ σχεδίων δράσης και εκθέσεων δράσης, ενώ ο αριθμός των υποβολών από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και εθνικά ιδρύματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνέχισε να αυξάνεται.
Ωστόσο, η συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνέχισε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο σύστημα, επηρεάζοντας σοβαρά την ικανότητα της Ουκρανίας να εφαρμόζει άμεσα τις αποφάσεις του Δικαστηρίου. Λόγω της αποφασιστικότητάς της και της στενής συνεργασίας της με το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ουκρανία κατάφερε ωστόσο να κλείσει 75 υποθέσεις το 2023.
Αντίθετα, δεν αναφέρθηκε πρόοδος σε καμία από τις υποθέσεις που εκκρεμούν κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οι οποίες ανέρχονται σε 2.566 υποθέσεις και αποτελούν το 40% του συνολικού φόρτου εκκρεμών υποθέσεων της Επιτροπής. Η Επιτροπή Υπουργών ενέκρινε συγκεκριμένη στρατηγική για την αντιμετώπιση των υποθέσεων αυτών το 2023, η οποία περιλαμβάνει ιδίως ενισχυμένη συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και την κοινωνία των πολιτών.
Τέλος, η έκθεση περιγράφει το εκτεταμένο έργο που υλοποιήθηκε για την υποστήριξη των κρατών μελών μέσω της συνεργασίας, της βοήθειας και του διαλόγου το περασμένο έτος, συμπεριλαμβανομένου ενός αριθμού ρεκόρ επισκέψεων και συναντήσεων με τις εθνικές αρχές. Τονίζεται επίσης η σαφής ανάγκη τα κράτη μέλη να ενισχύσουν περαιτέρω τους εσωτερικούς μηχανισμούς για την εφαρμογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου, όπως υπογραμμίζεται στη δήλωση του Ρέικιαβικ που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης τον Μάιο του 2023.
Τέλος, σημειώνεται ότι η έκθεση περιέχει στατιστικές πληροφορίες ανά χώρα σχετικά με τον αριθμό των νέων, εκκρεμών και περαιωμένων υποθέσεων, καθώς και λεπτομέρειες σχετικά με σημαντικές εξελίξεις στη διαδικασία εφαρμογής.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Η Εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ από την Ελλάδα