Δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί το ύψος των πόρων της ΕΕ που χρησιμοποίησαν τα κράτη μέλη προκειμένου να προβούν στην ψηφιοποίηση των εθνικών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό είναι το εύρημα της νέας έκθεσης ελέγχου που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ). Κατά τις περιόδους προγραμματισμού 2014-2020 και 2021-2027, προγραμματίστηκαν για τον σκοπό αυτό 2,4 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και ακόμη 13,6 δισ. ευρώ μέσω του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) που συγκροτήθηκε σε συνέχεια της πανδημίας COVID-19. Πρόσθετη χρηματοδότηση ήταν επίσης διαθέσιμη μέσω άλλων προγραμμάτων.
Ορισμένα κράτη μέλη αντιμετώπισαν δυσκολίες τόσο κατά την υποβολή αίτησης για ενωσιακή στήριξη όσο και κατά τη χρήση της, λόγω του πόσο πολύπλοκη ήταν η πρόσβαση στα διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα.
Η πανδημία COVID-19 έφερε έντονα στο προσκήνιο την ανάγκη για ψηφιακές τεχνολογίες με στόχο την παροχή υγειονομικής περίθαλψης («ηλεκτρονική υγεία») στην ΕΕ. Επιτακτικότερη έγινε και η ανάγκη για συντονισμό και καλύτερες ροές δεδομένων σχετικών με την υγεία σε ολόκληρη την Ένωση. Αν και καθ’ ύλην αρμόδια για τις πολιτικές στον τομέα της υγείας και την οργάνωση και την παροχή υπηρεσιών υγείας και ιατρικής περίθαλψης παραμένουν τα κράτη μέλη, ο ρόλος της ΕΕ είναι να υποστηρίζει τις σχετικές δράσεις.
«Τα κονδύλια της ΕΕ για την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης διοχετεύτηκαν μέσω διαφόρων προγραμμάτων των οποίων η διαχείριση ανήκει σε διαφορετικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και που διέπονται από ειδικούς κανόνες και διαφορετικές κάθε φορά ρυθμίσεις διαχείρισης», δήλωσε η Joëlle Elvinger, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για τον έλεγχο. «Επόμενο ήταν ορισμένα κράτη μέλη να δυσκολευτούν να εντοπίσουν τα διαθέσιμα ενωσιακά κονδύλια, ενώ βρήκαν εμπόδια και κατά την υποβολή των αιτήσεων χρηματοδότησης».
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι η Επιτροπή παρείχε συνολικά αποτελεσματική στήριξη και καθοδήγηση και ότι τα έργα που έλεγξε στις επιλεγμένες χώρες (Ισπανία, Μάλτα και Πολωνία) συνέβαλαν στην ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης. Για παράδειγμα, ένα έργο ήταν εστιασμένο στη βελτίωση της εξ αποστάσεως παρακολούθησης χρόνιων παθήσεων, ενώ ένα άλλο συντέλεσε στη δημιουργία εθνικής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υγείας, καθώς και στην ψηφιοποίηση νοσοκομείων και τη σύνδεσή τους με την εθνική πλατφόρμα.
Στην έκθεση ελέγχου επισημαίνονται παράλληλα και διάφορα προβλήματα.
Τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν εμπόδια κατά τη χρήση των ενωσιακών κονδυλίων, καλούμενα να διαλέξουν από πολλές και περίπλοκες επιλογές χρηματοδότησης και ερχόμενα αντιμέτωπα με ανεπαρκή διοικητική ικανότητα και δυσκολίες στη διασφάλιση εθνικής συγχρηματοδότησης
. Το ΕΕΣ διαπίστωσε επίσης ότι ούτε η Επιτροπή ούτε τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν ολοκληρωμένη εικόνα των κονδυλίων της ΕΕ που χρησιμοποιήθηκαν για έργα που είχαν ως αντικείμενο την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης.
Η Επιτροπή παρακολουθεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτικής 2030 «Ψηφιακή Δεκαετία» μέσω της συγκριτικής αξιολόγησης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (από το 2022) και του δείκτη ηλεκτρονικής υγείας της ψηφιακής δεκαετίας (από το 2023). Οι δείκτες αυτοί βασίζονται σε διαφορετικές μεθοδολογίες και εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς, καλύπτουν όμως παρόμοιες πτυχές της πρόσβασης σε ηλεκτρονικά μητρώα υγείας. Ο έλεγχος ανέδειξε ορισμένες αδυναμίες στον τομέα αυτό, που είχαν να κάνουν, για παράδειγμα, με την ακρίβεια των πληροφοριών και τη μεθοδολογία βαθμολόγησης.
Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή να βελτιώσει, μέχρι το 2026, όχι μόνο την ακρίβεια των πληροφοριών που παρέχει στα ενδιαφερόμενα μέρη αλλά και την από μέρους της αναφορά στοιχείων σχετικά με τη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ για την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης στο πλαίσιο των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων.