Τις προτάσεις της για την τροποποίηση του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών κοινοποίησε χθες η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων προς την αρμόδια Επιτροπή, γνωστοποιώντας ταυτόχρονα τις θέσεις της και στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, επιδιώκοντας με αυτό τον τρόπο να παίξει σημαντικό ρόλο στην επικείμενη τροποποίηση μέσα από σειρά νομοτεχνικών βελτιώσεων.
Ειδικότερα, οι προτάσεις της Ένωσης για την τροποποίηση του ΚΟΔΚΔΛ (Ν 4938/2022) έχουν ως εξής:
Άρθρο 1
Η περ. α΄ να προσαρμοστεί στην κατάργηση των ειρηνοδικείων-πταισματοδικείων με την παράλειψη των δικαστηρίων αυτών από την απαρίθμηση των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων.
Άρθρο 2
Να απαλειφθεί από την παρ. 2 το στοιχ. α΄, που αφορά σε μεταβατικές έδρες ειρηνοδικείου. Επίσης, να απαλειφθεί από την παρ. 4 του άρθρου 2 το στοιχ. ε΄, που προβλέπει την συνεκτίμηση οικονομικών δεδομένων κάθε περιοχής και ιδίως του επιπέδου επιχειρηματικότητας ως κριτηρίου για την ίδρυση, συγχώνευση, κατάργηση δικαστηρίων και την επέκταση ή τον περιορισμό της περιφέρειάς τους. Παράλληλα, να προστεθεί στα κριτήρια για την ίδρυση, συγχώνευση ή κατάργηση δικαστηρίων ή την επέκταση ή τον περιορισμό της περιφέρειάς τους και εκείνο της ευχέρειας πρόσβασης των πολιτών στα δικαστήρια. Τέλος, να απαλειφθεί η πρόβλεψη για δυνατότητα εν όλω ή εν μέρει μετατροπής των δικαστηρίων σε δικαστήρια τηλεματικής.
Άρθρο 3
Στην περ. αα΄ της παρ. 2 να προστεθεί η έκφραση γνώμης (πέρα από τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τους διευθύνοντες τα Εφετεία) και των διευθυνόντων τα Πρωτοδικεία Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πειραιά.
Άρθρο 4
Παράγραφος 1
Το στοιχ. α΄ της παρ. 1 να απαλειφθεί προς εναρμόνιση με τον Ν. 5108/2024 που καταργεί τα ειρηνοδικεία.
Το στοιχ. β΄ να διατυπωθεί με τρόπο που να περιλάβει τους πρωτοδίκες τόσο της γενικής όσο και της ειδικής επετηρίδας, με την επιφύλαξη ως προς τους τελευταίους των εξαιρετικών προβλέψεων του Ν. 5108/2024 σχετικά με τον χρόνο πλήρους ανάληψης όλων των νέων καθηκόντων τους (άρθρο 7 παρ. 4 Ν. 5108/2024).
Στο στοιχ. γ΄ να διευκρινιστεί ότι μέχρι την επιτυχή ολοκλήρωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας του άρθρου 7 παρ. 3 Ν. 5108/2024 οι πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας μπορεί να συμμετέχουν τόσο στο τριμελές πλημμελειοδικείο όσο και στο πολυμελές πρωτοδικείο, αλλά μόνο ένας σε κάθε σύνθεση. Να διευκρινιστεί, ωστόσο, ότι οι πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας μέχρι την ολοκλήρωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης μπορούν να συμμετέχουν στις συνθέσεις των πολυμελών πρωτοδικείων μόνο για την εκδίκαση υποθέσεων σε πρώτο βαθμό.
Τα στοιχ. ε΄ και στ΄ να ενοποιηθούν και να προσαρμοστούν στην κατάργηση του πενταμελούς εφετείου και την ανάθεση των εφέσεων του τριμελούς εφετείου κακουργημάτων στο ίδιο δικαστήριο υπό ειδική σύνθεση.
Τα στοιχ. ζ΄ και η΄ να διευκρινίζει ότι ο αναπληρωτής του δικαστή ανηλίκων μπορεί να είναι μόνο πρωτοδίκης της γενικής επετηρίδας. Αντίστοιχη προσαρμογή να γίνει και στο άρθρο 30 ΚΟΔΚΔΛ.
Το στοιχ. ι΄ να διευκρινίζει ότι στη σύνθεση του ΜΟΔ μπορεί να μετέχει μόνο πρωτοδίκης της γενικής επετηρίδας.
Παράγραφος 3
Στην παρ. 3 εδ. α΄ να διευκρινιστεί ότι κατά τις συνεδριάσεις των πολυμελών δικαστηρίων η αναπλήρωση μπορεί να γίνει μόνο από αρχαιότερο δικαστή της γενικής επετηρίδας.
Παράγραφοι 6 και 8
Προτείνεται η κατάργησή τους.
Πρόταση για προσθήκη νέου άρθρου 4α
Προτείνεται η προσθήκη νέου άρθρου 4α στον ΚΟΔΚΔΛ που θα εξειδικεύει τις λεπτομέρειες σύστασης ειδικού ποινικού τμήματος στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Μεταξύ άλλων θα πρέπει να προβλεφθεί η διάρκεια της θητείας των δικαστών που θα υπηρετούν στο Τμήμα αυτό, με δυνατότητα ανανέωσής της, η αποκλειστική απασχόληση των δικαστών του Τμήματος αυτού, ενώ οι ειδικότερες λεπτομέρειες πρέπει να εξειδικευτούν από την Ολομέλεια του Πρωτοδικείου Αθηνών. Παράλληλα, θα πρέπει να προβλεφθεί η συμμετοχή στις συνεδριάσεις του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών τόσο των παρέδρων πρωτοδικείου όσο και των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας, παρά την μη ένταξή τους στο ειδικό ποινικό τμήμα και παράλληλα με την συμμετοχή τους σε πολιτικές υπηρεσίες.
Άρθρο 5
Να επαναδιατυπωθεί η περ. δ΄ του στοιχ. Α΄ της παρ. 1 και να προβλεφθεί ότι ένας πρωτοδίκης (είτε γενικής είτε ειδικής επετηρίδας) μπορεί να αναπληρωθεί στο πολυμελές ή τριμελές πλημμελειοδικείο από πάρεδρο πρωτοδικείου, με απάλειψη της αναφοράς σε ειρηνοδίκη και πταισματοδίκη.
Να διαγραφεί η περ. ε΄ του στοιχ. Α΄ της παρ. 1, μετά την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας.
Άρθρο 6
Να διαγραφεί η περ. α΄ από την παρ. 1.
Άρθρο 7
Να διαγραφεί το άρθρο 7, διότι μετά την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας καθίσταται άνευ αντικειμένου.
Άρθρο 11
Να διαγραφεί η περ. α΄ της παρ. 5.
Άρθρο 12
Τα εδ. β΄ και γ΄ της παρ. 3 να αντικατασταθούν ως εξής: «Με απόφαση της ολομέλειας του δικαστηρίου καθορίζεται και ο τρόπος λειτουργίας των παράλληλων και των περιφερειακών εδρών κατά τη διάρκεια των θερινών τμημάτων. Οι πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας κατανέμονται σε όλα τα θερινά τμήματα σε αριθμό ανάλογο με τις ανάγκες του πρωτοδικείου και την έκταση των αρμοδιοτήτων τους».
Άρθρο 13
Να προστεθεί ειδική ρύθμιση για τα αρχεία των ειρηνοδικείων που καταργήθηκαν με τον Ν. 5108/2024, με πρόβλεψη για καταστροφή του μέρους εκείνου του αρχείου που δεν έχουν υπηρεσιακή χρησιμότητα.
Άρθρο 14
Να προσαρμοστεί το άρθρο 14 παρ. 1 περ. α΄ στις αλλαγές του άρθρου 4 παρ. 1.
Άρθρο 17
Παράγραφος 1
Να καταργηθεί η περ. β΄ της παρ. 1.
Παράγραφος 3
Η περ. β΄ να διαμορφωθεί ως εξής: «β) για τα πολιτικά και διοικητικά Πρωτοδικεία Θεσσαλονίκης και Πειραιά και το διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών από έναν (1) πρόεδρο πρωτοδικών ως πρόεδρο και δύο (2) πρωτοδίκες ως μέλη και για το πολιτικό Πρωτοδικείο Αθηνών από έναν (1) πρόεδρο πρωτοδικών ως πρόεδρο και τρεις (3) πρωτοδίκες ως μέλη». Η πρόβλεψη τριών μελών του συμβουλίου διεύθυνσης του πολιτικού Πρωτοδικείου Αθηνών είναι αναγκαία, ενόψει της λειτουργίας ειδικού ποινικού τμήματος σε διαφορετικό δικαστικό συγκρότημα και την ανάγκη καθημερινής παρουσίας ενός μέλους.
Να καταργηθεί η περ. γ΄ της παρ. 3.
Παράγραφος 4
Από το εδ. γ΄ να διαγραφεί η φράση «ή ειρηνοδίκες Α΄ τάξης» και να διαμορφωθεί ως εξής: «Υποψήφιοι για τη θέση του προέδρου του συμβουλίου είναι υποχρεωτικά οι αρχαιότεροι, σε αριθμό ίσο με το ένα τέταρτο (1/4) κατά σειρά αρχαιότητας, από τους υπηρετούντες προέδρους στο Πρωτοδικείο Αθηνών και σε αριθμό ίσο με το ένα δεύτερο (1/2) κατά σειρά αρχαιότητας από τους υπηρετούντες προέδρους στα λοιπά δικαστήρια».
Τα εδ. δ΄, ε΄ και στ΄ να αντικατασταθούν από τα ακόλουθα: «Για τις θέσεις των μελών του συμβουλίου, υποψήφιοι είναι υποχρεωτικά για τα εφετεία οι αρχαιότεροι εφέτες και για τα πρωτοδικεία αφενός εκ των πρωτοδικών γενικής επετηρίδας και αφετέρου εκ των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας, που υπηρετούν στα παραπάνω δικαστήρια, σε αριθμό ίσο με το ένα δεύτερο (1/2) των αντίστοιχων οργανικών θέσεων κάθε επετηρίδας. Οι ως άνω περιορισμοί στον αριθμό των υποψηφίων δεν ισχύουν αν οι υποψήφιοι που προκύπτουν από αυτούς δεν είναι τουλάχιστον δέκα (10). Στις περιπτώσεις αυτές εκλόγιμοι είναι οι δέκα (10) αρχαιότεροι δικαστές. Δικαστής της γενικής επετηρίδας θεωρείται πάντα αρχαιότερο από δικαστή της ειδικής επετηρίδας».
Τα εδ. ιβ΄ και ιδ΄ να προσαρμοστούν στην προτεινόμενη σύνθεση του συμβουλίου διεύθυνσης του πολιτικού Πρωτοδικείου Αθηνών και να διαμορφωθούν ως εξής: «Κάθε μέλος της ολομέλειας εκφράζει την προτίμησή του σε έναν μόνο υποψήφιο πρόεδρο και μέχρι δύο (2) από τα μέλη, ειδικά για το πολιτικό Πρωτοδικείο Αθηνών μέχρι τρία (3) από τα μέλη, με σταυρό προτίμησης που τίθεται στο ψηφοδέλτιο δίπλα από το όνομα του υποψηφίου. ……. Τακτικά μέλη του συμβουλίου εκλέγονται οι δύο (2) πρώτοι κατά σειρά ψήφων και οι δύο επόμενοι εκλέγονται αναπληρωτές τους και ειδικά για το πολιτικό Πρωτοδικείο Αθηνών τακτικά μέλη του συμβουλίου εκλέγονται οι τρεις (3) πρώτοι κατά σειρά ψήφων και οι τρεις επόμενοι εκλέγονται αναπληρωτές τους».
Άρθρο 19
Παράγραφος 5
Να καταργηθεί η διάταξη του άρθρου 19 παρ. 5 ΚΟΔΚΔΛ (αντίστοιχα και του άρθρου 129 παρ. 8 ΚΟΔΚΔΛ) κατά το μέρος που προβλέπεται σύστημα αρίθμησης-κατάταξης των υποθέσεων από το 1 έως το 5, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη δυσχέρειά τους, διότι στην πράξη είναι ανεφάρμοστο και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην λειτουργία των δικαστηρίων.
Παράγραφος 7
Να περιοριστεί η αρμοδιότητα των Ανωτάτων Δικαστηρίων σε σχέση με την έγκριση των τροποποιήσεων των Κανονισμών Εσωτερικής Υπηρεσίας, με την πρόβλεψη ότι τα Ανώτατα Δικαστήρια θα μπορούν μόνο να αναπέμπουν το ζήτημα τροποποίησης του Κανονισμού στο οικείο δικαστήριο, χωρίς δυνατότητα συμπλήρωσης, τροποποίησης και ακύρωσης των αποφάσεων των Ολομελειών των δικαστηρίων.
Άρθρο 20
Παράγραφος 3
Η περ. α΄ να αναμορφωθεί ως εξής: «α) Στο πρωτοδικείο: αα) όλων των προέδρων πρωτοδικών, από τους οποίους κληρώνονται οι πρόεδροι των μικτών ορκωτών δικαστηρίων και ανάλογος προς τις υπηρεσιακές ανάγκες αριθμός προέδρων των τριμελών πλημμελειοδικείων, αβ) των αρχαιότερων πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας, από τους οποίους κληρώνονται οι πρόεδροι των υπόλοιπων τριμελών πλημμελειοδικείων, αγ) των πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας, από τους οποίους κληρώνονται τα μέλη των μικτών ορκωτών δικαστηρίων, αδ) όλων των υπόλοιπων πρωτοδικών γενικής και ειδικής επετηρίδας, με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 7 παρ. 4 εδ. γ΄ Ν. 5108/2024 και παρέδρων από τους οποίους κληρώνονται τα μέλη των τριμελών πλημμελειοδικείων και οι δικαστές των μονομελών πλημμελειοδικείων».
Η περ. γ΄ να προσαρμοστεί στην κατάργηση, με τον Ν. 5090/2024, των πενταμελών εφετείων και την ανάθεση της εκδίκασης των εφέσεων κατά αποφάσεων τριμελών εφετείων στο ίδιο δικαστήριο υπό ειδική σύνθεση. Προτείνεται, επίσης, να διευκρινιστεί ρητά ότι το τριμελές εφετείο, υπό οποιαδήποτε σύνθεση, δεν αποτελεί χωριστό δικαστήριο.
Άρθρο 30
Παράγραφος 1
Η παρ. 1 να προσαρμοστεί στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και να διαμορφωθεί ως εξής: «1. Ανακριτές στα πλημμελειοδικεία ορίζονται για μια τριετία πρόεδροι πρωτοδικών ή πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του οικείου συμβουλίου ή του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο και γνώμη του οικείου εισαγγελέα εφετών. Με την ίδια διαδικασία ορίζονται ο ανακριτής και ο δικαστής ανηλίκων του εφετείου. Ειδικά στα Πρωτοδικεία Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πειραιώς ως ανακριτές ορίζονται για μία τριετία πρόεδροι πρωτοδικών ή πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας με πενταετή τουλάχιστον υπηρεσία, στην οποία συνυπολογίζεται και η υπηρεσία αυτών ως πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας ή παρέδρων πρωτοδικείου γενικής επετηρίδας και, σε περίπτωση που δεν υπηρετούν πρωτοδίκες με την πιο πάνω υπηρεσία ή αυτοί που υπηρετούν δεν επαρκούν, ορίζονται ως ανακριτές οι κατά τον διορισμό αρχαιότεροι πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας. Στα λοιπά δικαστήρια πλημμελειοδικών οι ανακριτές ορίζονται μεταξύ των προέδρων πρωτοδικών και των αρχαιότερων πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας, εφόσον δεν έχουν ασκήσει στο παρελθόν καθήκοντα ανακριτή στο ίδιο δικαστήριο ή σε άλλο και η υπηρεσία τους είναι συνεχόμενη».
Παράγραφος 5
Η παρ. 5 να προσαρμοστεί στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και να διαμορφωθεί ως εξής: «5. Δικαστές ανηλίκων στα πλημμελειοδικεία ορίζονται για δύο (2) έτη ένας ή περισσότεροι πρόεδροι πρωτοδικών ή πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας με τριετή τουλάχιστον υπηρεσία, στην οποία συνυπολογίζεται και η υπηρεσία αυτών ως πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας ή παρέδρων πρωτοδικείου γενικής επετηρίδας με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του συμβουλίου ή του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο. Με την ίδια διαδικασία ορίζεται ο δικαστής ανηλίκων του Εφετείου. Σε όσα δικαστήρια υπηρετούν περισσότεροι από είκοσι (20) δικαστές, οι δικαστές ανηλίκων ορίζονται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από απόφαση της ολομέλειας του δικαστηρίου. Για τον ορισμό στη θέση του δικαστή και του εισαγγελέα ανηλίκων αξιολογείται η προηγούμενη συμμετοχή σε ειδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης που οργανώνει η Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔι) ή η κατοχή διδακτορικού διπλώματος ή μεταπτυχιακού τίτλου στο ειδικό αντικείμενο».
Πρόταση για προσθήκη νέου άρθρου 30α
Προτείνεται η προσθήκη νέου άρθρου 30α στον ΚΟΔΚΔΛ, στο οποίο θα ρυθμιστούν ζητήματα συγκρότησης και λειτουργίας των προανακριτικών τμημάτων. Μεταξύ άλλων προτείνεται να διευκρινιστεί η στελέχωσή τους κατά προτεραιότητα από τους ήδη υπηρετούντες πταισματοδίκες, ο προσδιορισμός της θητείας τους (3ετής), χωρίς δικαίωμα ανανέωσης, εκτός αν δεν υπάρχουν στο συγκεκριμένο πρωτοδικείο άλλοι πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας, η διαδικασία επιλογής των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας που θα στελεχώσουν το προανακριτικό τμήμα. Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι αρμοδιότητες των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας που θα υπηρετούν στα προανακριτικά τμήματα είναι ίδιες με εκείνες που ασκούσαν οι ειρηνοδίκες-πταισματοδίκες στα πλαίσια της ποινικής διαδικασίας.
Άρθρο 40
Να προσαρμοστεί η περ. β΄ στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας με την αναφορά σε πρωτοδίκες γενικής και ειδικής επετηρίδας και την ταυτόχρονη απάλειψη της αναφοράς σε ειρηνοδίκες, πταισματοδίκες και δόκιμους ειρηνοδίκες.
Άρθρο 41
Να απαλειφθεί από την παρ. 6 το τελ. εδ., που αναφέρεται στην ορκωμοσία δικαστικών λειτουργών που διορίζονται σε ειρηνοδικεία ή πταισματοδικεία.
Άρθρο 46
Να απαλειφθεί η αναφορά της παρ. 1 σε «Ειρηνοδίκη Α΄ Τάξης».
Άρθρο 47
Να καταργηθεί η παρ. 3, που προβλέπει υποχρέωση του δικαστικού λειτουργού να διαμένει στην πόλη, όπου είναι η έδρα του δικαστηρίου στο οποίο υπηρετεί.
Άρθρο 48
Να προστεθεί διάταξη για υποχρεωτική συμμετοχή αιρετών εκπροσώπων δικαστικών Ενώσεων σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για νόμους που συνδέονται στενά με την απονομή Δικαιοσύνης και την κατάσταση των Δικαστικών Λειτουργών.
Άρθρο 49
Να καταργηθεί το άρθρο 49 ΚΟΔΚΔΛ και τα προβλεπόμενα σ αυτό κωλύματα εντοπιότητας, ενόψει της ενίσχυσης των δικαστικών σχηματισμών και της δυνατότητας αναπλήρωσης σε περίπτωση λόγου αποχής, αλλά και της διεύρυνσης της περιφέρειας όλων των δικαστηρίων της Χώρας.
Άρθρο 50
Προτείνεται η κατάργηση των άρθρων 50 παρ. 3 και 4 ΚΟΔΚΔΛ, που προβλέπουν δυνατότητα του διευθύνοντος το δικαστήριο ή την εισαγγελία να αποφασίζει την περικοπή μισθού σε περίπτωση αδικαιολόγητης καθυστέρησης στην έκδοση αποφάσεων και παράδοση δικογραφιών, ως μέτρο που συνιστά άσκηση οιονεί πειθαρχικής εξουσίας κατά παρέκκλιση από τα ουσιαστικά και δικονομικά εχέγγυα που κατοχυρώνονται στον ΚΟΔΚΔΛ για την εν γένει απόδοση πειθαρχικών ευθυνών σε δικαστικούς λειτουργούς.
Άρθρο 52
Παράγραφος 6
Να απαλειφθεί από την παρ. 6 το τελ. εδ., που αφορά στην χορήγηση άδειας σε ειρηνοδίκες και πταισματοδίκες.
Παράγραφος 12
Προτείνεται η κατάργηση του άρθρου 52 παρ. 12 ΚΟΔΚΔΛ, που προβλέπει ότι δικαστικός λειτουργός δεν έχει δικαίωμα να κάνει χρήση κανονικής άδειας αν υπάρχει κίνδυνος ουσιώδους καθυστέρησης στην έκδοση αποφάσεων, ως μέτρο που συνιστά άσκηση οιονεί πειθαρχικής εξουσίας κατά παρέκκλιση από τα ουσιαστικά και δικονομικά εχέγγυα που κατοχυρώνονται στον ΚΟΔΚΔΛ για την εν γένει απόδοση πειθαρχικών ευθυνών σε δικαστικούς λειτουργούς, αλλά και ως στερούμενη πρακτικής χρησιμότητας και εφαρμογής.
Άρθρο 53
Να απαλειφθεί από την παρ. 2 η πρόβλεψη, που αφορά στην απόφαση για την χορήγηση άδειας από τον πρόεδρο του οικείου πρωτοδικείου για τα δικαστήρια στα οποία υπηρετούν μέχρι τέσσερις ειρηνοδίκες ή πταισματοδίκες.
Άρθρο 54
Να απαλειφθεί από την παρ. 1 η πρόβλεψη, που αφορά στην απόφαση για την χορήγηση άδειας από τον πρόεδρο του οικείου πρωτοδικείου για τα δικαστήρια στα οποία υπηρετούν μέχρι τέσσερις ειρηνοδίκες ή πταισματοδίκες.
Άρθρο 59
Παράγραφος 6
Στην παρ. 6 να διευκρινιστεί η υπηρεσιακή κατάσταση των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας και η διάταξη αυτή να διαμορφωθεί ως εξής: «Κατ’ απόλυτη εκλογή κρίνονται και οι λοιποί δικαστικοί λειτουργοί της γενικής επετηρίδας, εκτός από αυτούς που αναφέρονται στην παρ. 5, οι οποίοι συγκεντρώνουν σε ιδιαίτερα ικανό βαθμό τα απαιτούμενα ουσιαστικά προσόντα και μπορούν να ανταποκριθούν πλήρως στα καθήκοντα του ανώτερου βαθμού. Οι δικαστές της ειδικής επετηρίδας δεν προάγονται και διατηρούν μέχρι την αφυπηρέτηση την ιδιότητα του πρωτοδίκη ειδικής επετηρίδας».
Παράγραφος 9
Να διευκρινιστεί ρητά ότι η καθυστέρηση στην δημοσίευση και θεώρηση των αποφάσεων, ως λόγος μη προαγωγής του δικαστικού λειτουργού, αφορά αποκλειστικά και μόνο την υπηρεσιακή του απόδοση στον βαθμό που κατέχει κατά τον χρόνο που κρίνεται η προαγωγή του.
Παράγραφος 10
Να διευκρινιστεί ότι μόνη η καθυστέρηση στην εκτέλεση των καθηκόντων του δικαστικού λειτουργού, για την οποία δεν κινήθηκε πειθαρχική δίωξη ή για την οποία εκδόθηκε απαλλακτική απόφαση του αρμόδιου πειθαρχικού οργάνου, δεν συνιστά λόγο για την παράλειψη του δικαστικού λειτουργού από την προαγωγή.
Άρθρο 60
Παράγραφος 3
Ενόψει της πρότασης για κατάργηση των κωλυμάτων εντοπιότητας προτείνεται να προστεθεί στο εδ. β΄ η φράση «καθώς η μετάθεση που σχετίζεται αποκλειστικά με τον χρόνο παραμονής στο ίδιο δικαστήριο ή στην ίδια δικαστική περιφέρεια» και το εδάφιο αυτό να διαμορφωθεί ως εξής: «Απαγορεύεται η μετάθεση που έχει σχέση με την άσκηση των δικαιοδοτικών και εν γένει υπηρεσιακών καθηκόντων του δικαστικού λειτουργού, καθώς και η μετάθεση που σχετίζεται αποκλειστικά με τον χρόνο παραμονής στο ίδιο δικαστήριο ή στην ίδια δικαστική περιφέρεια».
Στο τέλος της παρ. 3 να προστεθούν τα ακόλουθα εδάφια: «Οι πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας μετατίθενται μόνο κατόπιν αίτησής τους με εξαίρεση τους λόγους αυτεπάγγελτης μετάθεσης κατά το εδ. α΄ της παραγράφου αυτής και τους λόγους υποχρεωτικής μετάθεσης της επόμενης παραγράφου. Στις οργανικές θέσεις των εδρών πρωτοδικείων που έχουν καλυφθεί από δικαστές προερχόμενους από την ειδική επετηρίδα μετατίθενται κατά προτεραιότητα δικαστές της ειδικής επετηρίδας».
Παράγραφος 5
Να απαλειφθεί από την παρ. 5 το τελ. εδ., που προβλέπει ότι «για τα πρόσωπα του δευτέρου και τρίτου εδαφίου εφαρμόζεται το άρθρο 11 του ν. 4440/2016 (Α΄ 224)», διότι στην πράξη δημιουργεί περιττές δυσχέρειες στην υλοποίηση της συνυπηρέτησης.
Άρθρο 61
Να καταργηθούν οι περ. α΄, β΄ και γ΄ της παρ. 7, καθώς έχουν προφανώς φωτογραφικό χαρακτήρα και συνιστούν άνιση μεταχείριση για όλους τους λοιπούς δικαστικούς λειτουργούς που έχουν ανάλογες οικογενειακές υποχρεώσεις και αναγκάζονται να υπηρετούν σε διαφορετική πόλη από εκείνη, στην οποία είναι εγκατεστημένη η οικογένειά τους.
Άρθρο 65
Να προβλεφθεί ότι οι πίνακες αρχαιότητας που προβλέπονται στο άρθρο αυτό είναι προσβάσιμοι από τους διαδίκους σε ποινικές υποθέσεις που εκκρεμούν στο τριμελές εφετείο κατ’ έφεση απόφαση του ίδιου δικαστηρίου και από τους συνηγόρους τους, προκειμένου να μπορεί να ελεγχθεί η σύμφωνη με τον νόμο σύνθεση των δικαστηρίων αυτών. Παράλληλα, θα πρέπει να οριστεί ο τρόπος και η διαδικασίας γνωστοποίησης των πινάκων αυτών στα πιο πάνω πρόσωπα, με τήρηση του απορρήτου των ατομικών φακέλων των δικαστικών λειτουργών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 57 ΚΟΔΚΔΛ.
Άρθρο 66
Παράγραφος 1
Το στοιχ. βγ΄ να τροποποιηθεί και το στοιχ. βδ΄ να καταργηθεί και τελικά η διάταξη αυτή να διαμορφωθεί ως εξής: «Οι βαθμοί της ιεραρχίας των δικαστικών λειτουργών είναι οι εξής: …. β) Των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων: … βγ) πρόεδρος, εισαγγελέας πρωτοδικών, πρωτοδίκης γενικής επετηρίδας, πρωτοδίκης ειδικής επετηρίδας, αντεισαγγελέας πρωτοδικών, πάρεδρος πρωτοδικείου, πάρεδρος εισαγγελίας, βδ) [Καταργείται]]».
Παράγραφος 2
Τα στοιχ. στ΄, ζ΄ και η΄ να διαμορφωθούν ως εξής: «Εξομοιώνονται βαθμολογικά: …. στ) οι πρόεδροι και οι εισαγγελείς πρωτοδικών και οι πρόεδροι πρωτοδικών διοικητικών δικαστηρίων, ζ) οι εισηγητές του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, οι πρωτοδίκες, οι αντεισαγγελείς πρωτοδικών και οι πρωτοδίκες των διοικητικών δικαστηρίων,
η) οι δόκιμοι εισηγητές του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, οι πάρεδροι πρωτοδικείου, οι πάρεδροι εισαγγελείς και οι πάρεδροι πρωτοδικείου των διοικητικών δικαστηρίων.
Παράγραφος 3
Η παρ. 3 να τροποποιηθεί ως εξής: «Μεταξύ των δικαστικών λειτουργών που ανήκουν στην ίδια βαθμίδα εξομοίωσης, προβαδίζει ο αρχαιότερος στον βαθμό με την εξής σειρά: α) δικαστές, β) εισαγγελείς, γ) επίτροποι».
Παράγραφος 4
Το στοιχ. γ΄ να τροποποιηθεί ως ακολούθως και η περ. δ΄ να καταργηθεί και τελικά η παρ. αυτή να διαμορφωθεί ως εξής: «Στις επίσημες τελετές ή εορτές καλούνται, ως εκπρόσωποι της δικαστικής εξουσίας: α)…, β)…, γ) στις πόλεις έδρες πρωτοδικείων ή παράλληλης ή περιφερειακής έδρας πρωτοδικείου, ο πρόεδρος και ο εισαγγελέας πρωτοδικών και ο πρόεδρος πρωτοδικών διοικητικών δικαστηρίων, δ) [Καταργείται]».
Άρθρο 81
Στο τέλος της παρ. 8 να προστεθεί νέο εδάφιο, στο οποίο να προβλέπεται η υποχρεωτική κλήτευση των εκπροσώπων της οικείας δικαστικής ένωσης στην Ολομέλεια σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά της απόφασης του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. Το νέο εδάφιο προτείνεται να έχει το ακόλουθο περιεχόμενο: «Στις περιπτώσεις αυτές, κατά την εκδίκαση της προσφυγής καλούνται υποχρεωτικά να παραστούν οι εκπρόσωποι της οικείας δικαστικής ένωσης· αν ο προσφεύγων είναι μέλος περισσότερων δικαστικών ενώσεων, καλείται να επιλέξει ποια δικαστική ένωση θα παρασταθεί στην Ολομέλεια. Οι εκπρόσωποι των δικαστικών ενώσεων έχουν δικαίωμα να λάβουν γνώση όλων των στοιχείων του φακέλου και να διατυπώσουν τις απόψεις τους».
Άρθρο 88
Η σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία επιβάλλει όπως, κατά την κρίση του αρμόδιου οργάνου (δηλ. του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου) σχετικά με την προαγωγή των παρέδρων πρωτοδικείου και εισαγγελίας σε θέσεις πρωτοδικών και αντεισαγγελέων πρωτοδικών αντίστοιχα, αναγνωρίζεται η δυνατότητα να λαμβάνεται υπόψη η διάρκεια του δοκιμαστικού σταδίου που έχει διανυθεί και η απόδοση των παρέδρων και η εμπειρία που έχουν αποκτήσει κατά το διανυθέν αυτό χρονικό διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου, ώστε με την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας να μπορεί το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο να αποφασίσει την προαγωγή των παρέδρων, ακόμα και αν δεν έχει συμπληρωθεί η 10μηνη δοκιμαστική υπηρεσία, εφόσον με βάση τα πιο πάνω στοιχεία κρίνεται ο πάρεδρος κατάλληλος για προαγωγή. Αυτόματη παράταση του δοκιμαστικού σταδίου, ανεξάρτητα από τα στοιχεία αυτά δεν είναι συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο. Παράλληλα, πρέπει ρητά να προβλεφθεί, προς διασφάλιση της ουσιαστικής ισότητας γυναικών και ανδρών ως προς την υπηρεσιακή τους εξέλιξη, ότι σε περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο αποφασίσει τη συνέχιση της δοκιμαστικής υπηρεσίας των παρέδρων για τον χρόνο που υπολείπεται μέχρι την συμπλήρωση συνολικά 10μήνου, η προαγωγή τους σε θέση πρωτοδίκη ή αντεισαγγελέα ενεργεί αναδρομικά όχι μόνο ως προς τον καθορισμό της κατά το άρθρο 65 νέου ΚΟΔΚΔΛ σειράς αρχαιότητας, αλλά και ως προς την εν γένει υπηρεσιακή και μισθολογική τους εξέλιξη.
Άρθρο 89
Η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως εξής: «1. Σε πρόεδρο πρωτοδικών προάγεται πρωτοδίκης της γενικής επετηρίδας με πέντε (5) τουλάχιστον έτη υπηρεσίας πρωτοδίκη στη γενική επετηρίδα, στην οποία συνυπολογίζεται και η υπηρεσία του παρέδρου πρωτοδικείου».
Άρθρο 90
Το άρθρο αυτό να καταργηθεί και να αντικατασταθεί με το ακόλουθο περιεχόμενο:
«Άρθρο 90. Υπηρεσιακή και μισθολογική κατάσταση πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας.
- Οι πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας δεν προάγονται.
- Από την 16.9.2024: α) οι δόκιμοι ειρηνοδίκες, οι ειρηνοδίκες Δ΄ Τάξης και ειρηνοδίκες Γ΄ Τάξης, που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα δεν έχουν συμπληρώσει τα 7 έτη δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν τις πλήρεις αποδοχές του πρωτοδίκη που έχει συμπληρώσει έως τέσσερα (4) έτη υπηρεσίας, β) οι ειρηνοδίκες Γ΄ Τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα έχουν συμπληρώσει τα 7 έτη δικαστικής υπηρεσίας, καθώς και οι ειρηνοδίκες Β΄ Τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα δεν έχουν συμπληρώσει τα 16 χρόνια δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν πλήρεις αποδοχές προέδρου πρωτοδικών κατ’ αναλογία του άρθρου 4 παρ. 1 Ν. 2521/1997, γ) οι ειρηνοδίκες Β΄ Τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα έχουν συμπληρώσει τα 16 έτη, ακόμα και αν δεν εκδόθηκε ΦΕΚ για την προαγωγή του, άμεσα εντάσσεται ως αντιστοιχών σε πρόεδρο πρωτοδικών κατ’ εφαρμογή του άρθρου 8 παρ. 1 Ν. 5108/2024, ενώ συνεχίζει να λαμβάνει τις πλήρεις αποδοχές του προέδρου πρωτοδικών, δ) οι ειρηνοδίκες Α΄ Τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα έχουν συμπληρώσει τα 18 έτη δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, προσαύξηση ίση με τα πενήντα εκατοστά (50/100) της διαφοράς μεταξύ του βασικού μισθού που λαμβάνουν με το βασικό μισθό του εφέτη, ε) οι ειρηνοδίκες Α΄ Τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα έχουν συμπληρώσει τα 20 έτη δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν, με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, προσαύξηση ίση με το ενενήντα τοις εκατό (90/100) της διαφοράς μεταξύ του βασικού μισθού που λαμβάνουν με το βασικό μισθό του εφέτη και στ) οι ειρηνοδίκες Α΄ τάξης που κατά τον χρόνο της ένταξή τους στην ειδική επετηρίδα έχουν συμπληρώσει τα 24 έτη δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν, με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, τον βασικό μισθό του εφέτη».
Άρθρο 93
Να καταργηθεί το στοιχ. β΄ της παρ. 2.
Άρθρα 100 και 102
Προτείνεται η απάλειψη από τα άρθρα 100 και 102 ΚΟΔΚΔΛ των διατάξεων που προβλέπουν μεταξύ των κριτηρίων, που λαμβάνονται υπόψη κατά την επιθεώρηση, την αναίρεση ή εξαφάνιση αποφάσεων κατά παραδοχή ενδίκου μέσου και εκείνων που προβλέπουν ειδικό έλεγχο από τον Επιθεωρητή των αποφάσεων περί αναβολών, καθώς και εκείνων που προβλέπουν σύνταξη από τον πρόεδρο του Τμήματος γραπτής γνώμης με τα κριτήρια του άρθρου 102 για τους επιθεωρούμενους δικαστές του τμήματός του (άρθρο 100 παρ. 6 ΚΟΔΚΔΛ).
Άρθρο 109
Να προστεθεί στο άρθρο 109 παρ. 2 περ. ε΄ ΚΟΔΚΔΛ νέο εδάφιο με το εξής περιεχόμενο: «Δεν θεωρείται αδικαιολόγητη η καθυστέρηση ούτε αφαιρείται η δικογραφία από τον δικαστή που τη χειρίζεται, ακόμα και αν δεν έχει εκδοθεί απόφαση μέσα σε οκτώ (8) μήνες από τη συζήτηση, εφόσον ο δικαστής εξέδωσε τους προηγούμενους δώδεκα (12) μήνες τουλάχιστον εκατόν είκοσι (120) αποφάσεις πολιτικών υποθέσεων, εφόσον υπηρετεί στο Πρωτοδικείο και τουλάχιστον πενήντα (50) αποφάσεις πολιτικών υποθέσεων εφόσον υπηρετεί στο Εφετείο».
Άρθρο 121
Στο άρθρο 121 να προστεθεί νέα παρ. 3, στην οποία να προβλέπεται η υποχρεωτική κλήτευση των εκπροσώπων της οικείας δικαστικής ένωσης ενώπιον των πειθαρχικών συμβουλίων, όπως αντίστοιχα προβλέπει το άρθρο 200 παρ. 12 Ν. 4798/2021 για την πειθαρχική διαδικασία των δικαστικών υπαλλήλων. Η νέα παρ. 3 προτείνεται να έχει το ακόλουθο περιεχόμενο: «3. Κατά τη διαδικασία ενώπιον των πειθαρχικών συμβουλίων καλούνται υποχρεωτικά να παραστούν οι εκπρόσωποι της οικείας δικαστικής ένωσης· αν ο πειθαρχικά διωκόμενος είναι μέλος περισσότερων δικαστικών ενώσεων, καλείται να επιλέξει ποια δικαστική ένωση θα παρασταθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο. Οι εκπρόσωποι των δικαστικών ενώσεων έχουν δικαίωμα να λάβουν γνώση όλων των αποδεικτικών στοιχείων που έχουν συλλεγεί, να απευθύνουν ερωτήσεις στους μάρτυρες και στον διωκόμενο δικαστικό λειτουργό και να διατυπώσουν τις απόψεις τους, οι οποίες καταχωρίζονται στο πρακτικό του άρθρου 122 παρ. 3. Οι εκπρόσωποι των δικαστικών ενώσεων αποχωρούν πριν από την έναρξη της διάσκεψης».
Άρθρο 126
Να καταργηθεί η παρ. 2 που προβλέπει υποχρεωτική παραπομπή με το ερώτημα της οριστικής απόλυσης εκείνου του δικαστικού λειτουργού, που παραλείπεται να προαχθεί για τρίτη τουλάχιστον φορά λόγω ανεπάρκειας. Υπενθυμίζεται ότι το αντίστοιχο άρθρο του προϊσχύσαντος ΚΟΔΚΔΛ (Ν. 1756/1988) αρχικά αντιμετώπιζε το ζήτημα της ανεπάρκειας των παρέδρων πρωτοδικείου και εισαγγελίας και δοκίμων ειρηνοδικών να διοριστούν σε θέση ισόβιου δικαστικού λειτουργού, μετά την συμπλήρωση της δοκιμαστικής υπηρεσίας τους και επεκτάθηκε σε ισόβιους δικαστικούς λειτουργούς με τον Ν. 1968/1991, ενώ η ίδια ρύθμιση επαναλήφθηκε και στον ισχύοντα ΚΟΔΚΔΛ (Ν. 4938/2022). Ωστόσο, η ρύθμιση αυτή κρίνεται υπερβολική και ανεπιεικής, ιδίως όταν οι προηγούμενες παραλείψεις από τις προαγωγές δεν συνιστούν βαριά περίπτωση αθέτησης των υπηρεσιακών υποχρεώσεων και δεν δικαιολογούν από μόνες τους την πειθαρχική ποινή της οριστικής απόλυσης. Εξάλλου, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι κατά τον ισχύοντα ΚΟΔΚΔΛ δεν αποκλείεται και η αδυναμία του δικαστικού λειτουργού να ανταποκριθεί στις υπηρεσιακές του υποχρεώσεις για ένα μόνο δικαστικό έτος μπορεί να δικαιολογήσει την επιβολή της πειθαρχικής αυτής ποινής. Η άθροιση τριών παραλείψεων για υπηρεσιακή ανεπάρκεια, που από μόνη της η καθεμία δεν μπορεί να δικαιολογήσει την οριστική απόλυση, συνιστά κατ’ ουσία εισαγωγή αμάχητου τεκμηρίου υπηρεσιακής ανεπάρκειας, που κρίνεται ως αντίθετο στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν το πειθαρχικό δίκαιο και ιδίως εκείνη της αναλογικότητας.
Άρθρο 129
Να καταργηθεί η διάταξη του άρθρου 129 παρ. 8 ΚΟΔΚΔΛ (αντίστοιχα και του άρθρου 19 παρ. 5 ΚΟΔΚΔΛ) κατά το μέρος που προβλέπεται σύστημα αρίθμησης-κατάταξης των υποθέσεων από το 1 έως το 5, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη δυσχέρειά τους, διότι στην πράξη είναι ανεφάρμοστο και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην λειτουργία των δικαστηρίων.