Την ενοχή για 12 εκ των 21 κατηγορουμένων, μεταξύ των οποίων στελέχη της Πυροσβεστικής, η τότε Περιφερειάρχης Αττικής, ο τότε Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας και ο τότε Δήμαρχος Ραφήνας –Πικερμίου, για την υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, ζήτησε η Εισαγγελέας της έδρας του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων.
Η πρόταση της Εισαγγελέως για τους 21 κατηγορούμενους είναι η εξής:
Ένοχος ο τότε Αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης: Όφειλε να έχει αναλάβει τις εντολές. Δεν έπρεπε να έχει επιτρέψει την εκτροπή του ελικοπτέρου από το Μάτι προς τα διυλιστήρια. Με την έναρξη της φωτιάς στο Νταού, έπρεπε να έχει φροντίσει να μεταβεί και να αναλάβει ανώτατος αξιωματικός. Έπρεπε να έχει ζητήσει συνδρομή από άλλους φορείς πολιτικής προστασίας αλλά και από τον στρατό. Έπρεπε να έχει διατάξει να μεταβούν στην θάλασσα τα πλωτά μέσα της Πυροσβεστικής, και όχι να θεωρούν ότι διάσωση κάνει μόνο το Λιμενικό.
Ένοχος ο τότε Υπαρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος: Ως έμπειρος αξιωματικός γνώριζε ότι μια τέτοια φωτιά υπό αυτές τις συνθήκες θα οδηγούσε, αν δεν κατασβηνόταν, σε απώλειες ζωών. Όφειλε ως επιχειρησιακός Αρχηγός να έχει τα αυτιά του και τα μάτια του παντού. Υπήρχαν πληροφορίες ακόμη και από το ελικόπτερο ότι η φωτιά πάει προς τους οικισμούς. Δεν μερίμνησε για απομάκρυνση πολιτών, ενώ ασχολήθηκε με το αν πρέπει να εκκενωθούν οι κατασκηνώσεις.
Ένοχος ο τότε Διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) της Πυροσβεστικής Ιωάννης Φωστιέρης: Δεν αξιολόγησε τις πληροφορίες που έφθαναν για την φωτιά και την επικινδυνότητα της. Επίσης, για το ολέθριο λάθος της εκτροπής του ελικοπτέρου, καθώς και για την μη κινητοποίηση των Σινούκ, ώστε να επιχειρήσουν στο Μάτι.
Ένοχος ο Διευθυντής του 199 Χρήστος Γκολφίνος: Δεν αξιοποίησε τις πληροφορίες που λάμβανε από τον κόσμο. Επίσης, διότι απομάκρυνε οχήματα κρίσιμα για την πυρκαγιά και γενικά την περιοχή.
Ένοχος ο Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολίτικης Προστασίας Πυροσβεστικής Φίλιππος Παντελεάκος: Δεν συντόνισε τις υπηρεσίες για την ενημέρωση και ειδοποίηση πολιτών
Ένοχος ο Διοικητής του ΠΣ Νέας Μάκρης, πρώτος επιτόπιος επικεφαλής: Δεν ενημέρωσε για την κατάσταση της πυρκαγιάς.
Ένοχος και ο δεύτερος επιτόπιος Επικεφαλής, τότε Διοικητής της Διοίκησης Πυροσβεστικής Αθηνών: Παρέλειψε να ενημερώσει για τις συνθήκες της πυρκαγιάς.
Ένοχος ο Χαράλαμπος Χιώνης, τρίτος επιτόπιος Επικεφαλής: Δεν ενημέρωσε για την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί από την εξέλιξη της φωτιάς.
Ένοχος ο Ιωάννης Καπάκης, τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας καθώς «ουδέν έπραξε» για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Συνετέλεσε αιτιωδώς στο αποτέλεσμα που επήλθε.
Ένοχη η τότε Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου. «Είχε αρμοδιότητα Πολιτικής Προστασίας, όπως και την αρμοδιότητα σύγκλησης του μηχανισμού. Είχε υποχρέωση να ενημερωθεί και εν συνεχεία να ενημερώσει και να συνεργαστεί με αρμόδιους φορείς και τοπικούς παράγοντες για την Προστασία των πολιτών».
Ένοχος ο τότε Δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς: Παρέλειψε την ενημέρωση πολιτών και την λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας.
Τέλος ενοχή για τον κάτοικο Νταού Πεντέλης Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, έξω από το σπίτι του οποίου ξέσπασε η φωτιά.
Απαλλαγή
Απαλλαγή Χρήστου Λάμπρη, εναέριου Συντονιστή στο ελικόπτερο της Πυροσβεστικής. “Δεν βρίσκω αμέλεια ή παράβαση καθηκόντων”, ανέφερε η Εισαγγελέας.
Αντίστοιχα πρότεινε απαλλαγή για τον Χρήστο Δροσόπουλο.
Για τον Χρήστο Πορτοζούδη, τότε Διοικητή Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων ΠΣ, ζήτησε απαλλαγή, διότι δεν είχε αρμοδιότητα να εισηγηθεί οτιδήποτε.
Απαλλαγή πρότεινε και για τον Στέφανο Κολοκούρη, τότε Διοικητή 1ης ΕΜΑΚ, διότι «δεν προκύπτει ότι αμέλησε τα καθήκοντα του».
Απαλλαγή για τον Χαράλαμπο Συρογιάννη, τότε Υποδιοικητή της Υπηρεσίας Εναέριων της Αστυνομίας. «Ουδέποτε έλαβε χώρα εντολή και δεν την εξετέλεσε».
Απαλλαγή για τον τότε Δήμαρχο Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη, λόγω αοριστίας της κατηγορίας που αφορά καθαρισμούς .
Με ίδιο σκεπτικό, πρότεινε απαλλαγή για τους Βάιο Θανασιά, τότε Αντιδήμαρχο Μαραθώνα, Αντώνη Παλπατζή, και τον τότε Δήμαρχο Πεντέλης Δημήτριο – Στέργιο Καψάλη.
Λάθη και παραλείψεις
Στις παραλείψεις και τα λάθη των αρμοδίων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και αυτοδιοικητικών παραγόντων, που είχαν ως αποτέλεσμα να οδηγήσουν στην εθνική τραγωδία στο Μάτι, εστίασε νωρίτερα η Εισαγγελέας του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, Σταματίνα Περιμένη.
Η Εισαγγελέας ανέφερε ως προς τα πραγματικά περιστατικά:
-Υπήρχε έλλειμμα εποπτείας του συντονισμού. Δεν τηρήθηκαν όλες οι διαδικασίες σε πολλαπλά επίπεδα και είχαμε αυτές τις ολέθριες συνέπειες. Η φωτιά δυστυχώς δεν περίμενε κανέναν.
-Κάποια στιγμή εμφανίζεται ένα εναέριο και το συντονιστικό. Το πρώτο Έρικσον ενημερώνει ότι η φωτιά θα απειλήσει σπίτια και ανθρώπους. Ναι μεν αυτό η Πυροσβεστική το ακούει κάθε μέρα που έχει φωτιά σε εξέλιξη ,αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μια πληροφορία που δεν θα πρέπει να αξιολογηθεί. Παράλληλα, τηλεφωνούν στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας πολίτες, που διοικείται από την Πυροσβεστική. Τους είπαν ότι οι συνθήκες ήταν για να καεί το σύμπαν. Και ήταν τέτοιες οι συνθήκες, που η φωτιά πήγαινε ευθεία στους οικισμούς. Kάποιος ζητά προσοχή. Αλλά η απάντηση που λαμβάνει είναι τουλάχιστον αδιάφορη.
-Το Έρικσον έκανε μια βολή και φεύγει να πάει στα διυλιστήρια σε εκτέλεση της εντολής. Η εντολή ήταν σαφής. Πας για Μότορ Όιλ. Βεβαίως, ήταν μια πολύ σοβαρή και επικίνδυνη υποδομή. Ωστόσο, όταν οι καταστάσεις είναι τόσο κρίσιμες, οι αποφάσεις που παίρνονται, πρέπει να λαμβάνονται με τη βαρύτητα της κάθε περίστασης. Πρωτίστως, οφείλεις να προστατέψεις τους ανθρώπους. Αυτές είναι δύσκολες αποφάσεις, που λαμβάνουν αυτοί που βρίσκονται σε μεγάλες θέσεις. Το διυλιστήριο έχει και δικό του σύστημα πυρασφάλειας. Ήταν μια φωτιά που είχε ξεκινήσει πριν από το Μάτι. Θα έπρεπε να ελέγξουν την κατάσταση από τους επίγειους. Είτε γιατί φοβήθηκαν, είτε γιατί πιέστηκαν, δεν το έκαναν. Η στάθμιση που έπρεπε να γίνει για να διατεθούν τα ελάχιστα μέσα δεν έγινε, ή έγινε και υπέρβαση, γιατί παραβιάστηκε στην πραγματικότητα η ιεράρχηση που βάζει ο ίδιος ο νομοθέτης, γιατί επικράτησε η προστασία της εγκατάστασης από την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
-Πόσο έχει αξιοποιηθεί η γενική επιφυλακή, που διατάχθηκε και αυτή αργά; Ο Aρχηγός μπορούσε να διατάξει όλα όσα έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των καταστάσεων. Όφειλε και ο Aρχηγός να διατάξει γενική επιφυλακή από το μεσημέρι, για να υπάρξει ο χρόνος ώστε να φτάσουν στην υπηρεσία τους οι επιτασσόμενοι. Όταν το κάνεις στις τέσσερις η ώρα, έχει μισοκλείσει και η Μαραθώνος.
-Εν γνώσει των συνθηκών και της ένδειας των μέσω αντιμετώπισης, όφειλαν όλοι να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν με τον κόσμο. Τις πληροφορίες, τις είχαν. Δεν είχαν μια φωτιούλα. Είχαν μια πυρκαγιά με μεγάλη ένταση, σε μια πευκόφυτη περιοχή. Και εκεί έγινε λάθος επιχειρησιακό, γιατί δεν φρόντισαν να ζητήσουν πληροφορία από τους ανθρώπους στο πεδίο και δεν άκουγαν τους ανθρώπους που έλεγαν «η περιοχή μας θα καεί». Εκεί έπρεπε το ΕΣΚΕ και δι’ αυτού η ηγεσία να αξιολογήσουν την επικινδυνότητα και να αποφασίσουν για το τι έπρεπε να κάνουν. Να κινητοποιήσουν τις τοπικές αρχές προς την κατεύθυνση της Πολιτικής Προστασίας.
-Έπρεπε να αφήσουν τον κόσμο στα σπίτια τους ή όχι; Για να πάρεις απόφαση, πρέπει να σε απασχολήσει. Την απόφαση αυτή την παίρνει ο Δήμαρχος, ο Περιφερειάρχης, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας. Το ζήτημα ήταν από κάποιον να ασκηθεί η αρμοδιότητα. Δεν ασκήθηκε από κανέναν και αυτό είναι τραγικό. Εδώ δεν αναζητήθηκε καν κάποιος για να δώσει μια άποψη, και ουδείς από τους διατάσσοντες δεν έθεσε το ερώτημα «εδώ βρε αδερφέ, με τον κόσμο τι κάνεις;». Κινδυνεύει; Αναζήτησαν κατά που πάει η φωτιά; Όποιοι δεν τηρούν τις διαταγές, πρέπει να υποστούν τις συνέπειες. Τα διάφορα σχέδια που έχουν καταρτιστεί, μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με τις καταστάσεις.
Για εκείνους που πνίγηκαν στη θάλασσα, η Εισαγγελέας τόνισε:
«Τυχαία η πληροφόρηση ότι υπάρχουν άνθρωποι στη θάλασσα. Αν γινόταν πιο νωρίς, θα μπορούσε να φύγει ο κόσμος να πάει αλλού, όχι σε άλλη ήπειρο. Για αυτούς τους ανθρώπους που τους πήρε το κύμα, αν κάποιος τους είχε πει, μην απομακρυνθείτε από την ακτή, έρχονται να σας πάρουν, οι νεκροί που πνίγηκαν θα ήταν λιγότεροι.
Μάθαμε για τους ανθρώπους στο Μάτι, μέσω της Δανίας… Και αφού έμαθαν για αυτούς τους δώδεκα, δεν είπε κανείς μπας υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι στη θάλασσα; Ο Αρχηγός θα έπρεπε να ζητήσει συνδρομή του Λιμενικού. Αυτή είναι η Πολιτική Προστασία».
Η Εισαγγελέας αναφέρθηκε επίσης στις ευθύνες της Περιφέρειας, για τον μη καθαρισμό των οικοπέδων και των δρόμων.