Ο Άρειος Πάγος, με την υπ’ αριθμό 100/2024 απόφαση, δικαίωσε εν μέρει τον Ροδίτη καταστηματάρχη, έναν χρόνο μετά την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του για το αδίκημα της παράνομης μεταβολής αιγιαλού. Συγκεκριμένα, ο αναιρεσείων, υποστήριξε η ποινική δίωξη εις βάρος του ήταν απαράδεκτη λόγω δεδικασμένου, ερειδομένος στην προηγούμενη αμετάκλητη αθωωτική απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ρόδου, για την ίδια πράξη με διαφορετικό νομικό χαρακτηρισμό, ενώ παράλληλα, ως δεύτερο λόγο πρόβαλε την έλλειψη αιτιολογίας ως προς την ιδιότητα του επίδικου χώρου ως αιγιαλού.
Απόρριψη πρώτου λόγου αναίρεσης
Πιο συγκεκριμένα, ο αναιρεσείων βασιζόμενος στο άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. ΣΤ’ του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ), πρόβαλε τον αυτοτελή ισχυρισμό περί απαραδέκτου της ποινικής δίωξης λόγω δεδικασμένου, το οποίο απέρρεε από την υπ’ αριθμ. 804/2020 αμετάκλητη αθωωτική απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ρόδου, για την ίδια πράξη με διαφορετικό νομικό χαρακτηρισμό.
Το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Δωδεκανήσου απέρριψε τον ισχυρισμό αυτόν, θεωρώντας ότι δεν πρόκειται για ταυτότητα της αξιόποινης πράξης. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η αθωωτική απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου αφορούσε την παράβαση του άρθρου 17 παρ. 1, 8 του ν. 1337/1983, ενώ η παρούσα υπόθεση αφορούσε το αδίκημα της μεταβολής αιγιαλού, σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 1α΄ του Ν. 2971/2001. Συνεπώς, δεν υφίσταται ταυτότητα πράξης και, ως εκ τούτου, δεδικασμένο.
Το Εφετείο καταδίκασε τον αναιρεσείοντα για παράβαση του άρθρου 29 παρ. 1α΄ του Ν. 2971/2001, διότι στην περιοχή Αγία Μαρίνα Ρόδου, στις 30-3-2016, επέφερε μεταβολή τμήματος του αιγιαλού χωρίς άδεια, κατασκευάζοντας τρία κτίσματα (δύο μπαρ και έναν ναΐσκο). Ως προς το νομικό σκέλος, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι οι δύο διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 8 του ν. 1337/1983 και 29 παρ. 1α΄ του Ν. 2971/2001 αποσκοπούν στον ποινικό κολασμό διαφορετικών εγκληματικών συμπεριφορών και προστατεύουν διαφορετικά έννομα αγαθά, συνεπώς δεν υπάρχει ταυτότητα πράξης. Συγκεκριμένα, η νομοθεσία περί αυθαιρέτων κατασκευών στοχεύει στην προστασία της οικιστικής οργάνωσης της χώρας, ενώ η σχετική διάταξη για την παράνομη μεταβολή του αιγιαλού αποσκοπεί στην προστασία του αιγιαλού ως στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος.
Ο Άρειος Πάγος έκρινε με την σειρά του ότι το Εφετείο ορθά είχε απορρίψει τον ισχυρισμό περί απαραδέκτου της ποινικής δίωξης λόγω δεδικασμένου, διότι οι δύο πράξεις (αυθαίρετες κατασκευές και μεταβολή αιγιαλού) προστατεύουν διαφορετικά έννομα αγαθά και συνεπώς συρρέουν αληθώς, ενώ παράλληλα η αθωωτική απόφαση για την παράβαση της πρώτης νομοθεσίας δεν εμποδίζει την καταδίκη για την παράβαση του έτερου νομοθετήματος, ακόμα και αν περιλαμβάνει στοιχεία που αποτελούν στοιχείο και της άλλης πράξης, οδηγούμενο στην απόρριψη του πρώτου λόγου αναίρεσης ως αβάσιμου.
Ο Άρειος Πάγος παρέκκλινε από το σκεπτικό του Εφετείου ως προς τον δεύτερο λόγο της αίτησης του αναιρεσείοντα σχετικά με την έλλειψη της απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του
Βασιμότητα δεύτερου λόγου αναίρεσης
Εντούτοις, ο Άρειος Πάγος παρέκκλινε από το σκεπτικό του Εφετείου ως προς τον δεύτερο λόγο της αίτησης του αναιρεσείοντα σχετικά με την έλλειψη της απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του.
Αρχικά, το δικαστήριο υπενθύμισε ότι κάθε καταδικαστική απόφαση πρέπει να περιέχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, όπως απαιτείται από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ, με σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ως προς τα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν την δικανική κρίση. Ως προς την συγκεκριμένη πράξη της παράνομης μεταβολής του αιγιαλού, ανέφερε ότι ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού γίνεται από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 του Ν. 2971/2001. Ωστόσο, για την αξιόποινη πράξη της αυθαίρετης μεταβολής του αιγιαλού (άρθρο 29 παρ. 1α), δεν απαιτείται προηγούμενος καθορισμός από την Επιτροπή, αφού το δικαστήριο της ουσίας δύναται -όταν δεν υπάρχει καθορισμός από την Επιτροπή- να καθορίσει τα όρια του αιγιαλού σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση σύμφωνα με τα νομικά στοιχεία που συγκροτούν την έννοια του αιγιαλού.
Τέλος υπογράμμισε ότι πρέπει να αναφέρονται τα πραγματικά περιστατικά, από τα οποία προέκυψε η ιδιότητα του χώρου, επί του οποίου επήλθε η μεταβολή, ως αιγιαλού και συγκεκριμένα, κατά ποιο τρόπο είχε καθοριστεί η οριογραμμή του αιγιαλού, ήτοι με απόφαση της αρμόδιας προς τούτο Επιτροπής ή καθορίστηκε από το δικαστήριο με βάση τις μέγιστες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων. Μόνη δε η αναφορά στην αιτιολογία της απόφασης ότι ο χώρος, όπου έγινε η μεταβολή, αποτελεί αιγιαλό δεν μπορεί να αναπληρώσει την έλλειψη αυτή.
Εν συνεχεία ως προς τα πραγματικά περιστατικά, ο ΑΠ ανέφερε ότι το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Δωδεκανήσου με την απόφασή του, δέχθηκε ότι ο κατηγορούμενος, ως νόμιμος εκπρόσωπος ενός καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος – beach bar, προέβη χωρίς άδεια στην κατάληψη τμήματος του αιγιαλού κατασκευάζοντας τρία κτίσματα στην περιοχή Αγία Μαρίνα Ρόδου την 30-3-2016, κηρύσσοντάς τον ένοχο για το έγκλημα της μεταβολής του αιγιαλού με ποινή φυλάκισης ενός έτους, με τριετή αναστολή
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Άρειο Πάγο, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δεν ανέφερε τα πραγματικά περιστατικά που καθόρισαν την ιδιότητα του χώρου ως αιγιαλού, δηλαδή αν αυτός καθορίστηκε με απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής ή από το δικαστήριο βάσει φυσικών δεδομένων (μέγιστες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων). Σημείωσε ότι η απλή αναφορά ότι οι κατασκευές έγιναν εντός του αιγιαλού δεν θεωρείται επαρκής αιτιολογία. Έτσι με βάση την έλλειψη όλων των ανωτέρω απαραίτητων πληροφοριών, ο ΑΠ δέχτηκε ως βάσιμο τον δεύτερο λόγο αναίρεσης, σχετικά με την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, διατάσσοντας την αναίρεση της προηγούμενης καταδικαστικής απόφασης και παραπέμποντας την υπόθεση για νέα συζήτηση στο Εφετείο.
Δείτε την απόφαση στην Qualex: ΑΠ (Ποιν) 100/2024