Το ποσό των 9.000 ευρώ επιδίκασε το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών σε καταστηματάρχη της Νέας Μάκρης, εξαιτίας πλημμύρας που σημειώθηκε το 2012 και προκάλεσε καταστροφές στο κατάστημά του.
Όπως αποδείχθηκε, οι καταστροφές έλαβαν χώρα επειδή η Περιφέρεια Αττικής παρανόμως παρέλειψε να προβεί στη συντήρηση και στην επισκευή των φρεατίων της περιοχής, με αποτέλεσμα να αναγνωριστεί η ευθύνη της αλλά και η υποχρέωση προς αποζημίωση του καταστηματάρχη λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη.
Η «ανατομία» του ιστορικού
Στις 30.12.2012, ισχυρές βροχοπτώσεις προκάλεσαν πλημμύρες οι οποίες έπληξαν διάφορες περιοχές της Ανατολικής Αττικής, μεταξύ των οποίων και τη Νέα Μάκρη. Επιχειρηματίας, κατά τον χρόνο αυτόν, διατηρούσε στη Νέα Μάκρη κατάστημα εμπορίας υαλοπινάκων, που στεγαζόταν σε ιδιόκτητο ισόγειο κτίριο, με υπόγειο αποθηκευτικό χώρο – επιφανείας περίπου 50 τετραγωνικών μέτρων.
Κατά τη διάρκεια των βροχοπτώσεων που σημειώθηκαν την ημέρα εκείνη, πλημμύρισε ο υπόγειος αποθηκευτικός χώρος, με αποτέλεσμα να κληθεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία της Νέας Μάκρης ώστε να προβεί σε άντληση των υδάτων.
Όπως αναφέρθηκε και στο Δελτίο παροχής βοήθειας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ν. Μάκρης, οι εργασίες άντλησης διήρκησαν 14 λεπτά και αντλήθηκε ποσότητα νερού 150 κυβικών μέτρων, ενώ περαιτέρω σημειώθηκε ότι: «Σε υπόγειο χώρο καταστήματος υαλοπινάκων εμβαδού 50 τ.μ. καταστράφηκαν βενζινοκίνητα και ηλεκτροκίνητα μηχανήματα κατεργασίας τζαμιών, εργαλεία χειρός εμπορεύματα επίπλωση πελατών καθώς και δύο ταμειακές μηχανές εκτός χρήσης».
Ακολούθως, για την αποκατάσταση των ζημιών των κτιρίων, που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες, εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία τέθηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις για την παροχή στεγαστικής συνδρομής στους πληγέντες.
Τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να εποπτεύσουν, να συντηρήσουν και να διατηρήσουν καθαρά τα φρεάτια συλλογής ομβρίων υδάτων
Με αγωγή που άσκησε το 2017 ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, ο καταστηματάρχης ισχυρίστηκε πως, παρά το γεγονός ότι κοντά στο κατάστημά του υπήρχαν τρία φρεάτια συλλογής ομβρίων υδάτων, αυτά ήταν φραγμένα και ανεπαρκώς συντηρημένα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απορροφήσουν τα νερά. Έτσι, πάντα κατά τους ισχυρισμούς του, τα νερά της βροχής πλημμύρισαν αρχικά το οδόστρωμα μπροστά από το κατάστημά του και στην συνέχεια εισήλθαν στον υπόγειο αποθηκευτικό χώρο του καταστήματος, καταστρέφοντας ολοσχερώς όλα τα αντικείμενα που βρίσκονταν εκεί, ενώ για την απάντληση των υδάτων χρειάστηκε να επέμβει η Πυροσβεστική Υπηρεσία Νέας Μάκρης, αντλώντας τουλάχιστον 150 κ.μ. νερού. Από το εν λόγω συμβάν καταστράφηκαν, όπως ισχυρίστηκε, πάγια στοιχεία της επιχείρησής του, συνολικής αξίας 22.554,71 ευρώ. Επίσης, υποστήριξε ότι υπέστη ζημίες η τοιχοποιία του καταστήματος, με κόστος αποκατάστασης 6.000 ευρώ, σύμφωνα με προσφορά που έλαβε.
Όπως υπογράμμισε, υπεύθυνη για τις ανωτέρω ζημίες, συνολικού ποσού 28.554,71 ευρώ, ήταν η Περιφέρεια Αττικής, τα αρμόδια όργανα της οποίας παρέλειψαν να εποπτεύσουν, να συντηρήσουν, να διατηρήσουν καθαρά και να φροντίσουν για την απόφραξη των φρεατίων συλλογής ομβρίων υδάτων. Περαιτέρω, δε, υποστήριξε ότι οι εν λόγω ζημίες του προκάλεσαν ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας ζήτησε να του καταβληθεί το επιπλέον ποσό των 10.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση.
Πράγματι το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ότι η Περιφέρεια Αττικής ευθύνονταν για την ζημία που υπέστη ο καταστηματάρχης, επιδικάζοντας ως αποζημίωση ποσό ύψους 4.898,42 ευρώ. Με την ίδια απόφαση απορρίφθηκε, όμως, ως αναπόδεικτη η ζημία του για τα λοιπά αιτηθέντα από αυτόν κονδύλια. Τέλος, έγινε δεκτό ότι δικαιούνταν ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης το ποσό των 1.200 ευρώ.
Η υπόθεση ενώπιον του Εφετείου
Με αντίθετες εφέσεις που άσκησαν ο επιχειρηματίας και η Περιφέρεια Αττικής, η υπόθεση ήχθη ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Ειδικότερα, ο πρώτος υποστήριξε ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έσφαλε κατά την εκτίμησή του αποδεικτικού υλικού, αναφορικά με το ύψος της αποζημίωσης που του επιδικάστηκε. Επιπλέον, τόνισε ότι το ποσό που επιδικάσθηκε για ηθική βλάβη είναι ευτελές, χωρίς αιτιολογία και αξιολογική στάθμιση όλων των πραγματικών περιστατικών και χωρίς να ληφθεί υπόψη η κατάθεση του μάρτυρά του, ο οποίος ανέφερε τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε, λόγω του μεγέθους της καταστροφής του, καθώς οι ζημιές επήλθαν στην επιχείρηση από την οποία και βιοπορίζεται.
Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο για να αναγνωρίσει την ευθύνη της Περιφέρειας Αττικής έλαβε υπόψη του την αρμοδιότητα της δεύτερης για την συντήρηση και τον καθαρισμό των φρεατίων απορροής ομβρίων υδάτων στην Νέα Μάκρη – μεταξύ άλλων και στο ύψος όπου βρισκόταν το κατάστημα του επιχειρηματία. Στο πλαίσιο της αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής υπήρχε υποχρέωση από μεριάς της διά των αρμοδίων οργάνων της, να μεριμνά ώστε τα εν λόγω φρεάτια να είναι επαρκώς συντηρημένα και σε καλή κατάσταση από άποψη καθαριότητας, ώστε να είναι δυνατή η απορροή, μέσω αυτών, επαρκούς ποσότητας νερού, σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης, προκειμένου να αποφευχθούν πλημμύρες και εν γένει βλάβες ιδιωτικών περιουσιών, λόγω υπερβολικής συσσώρευσης νερού, σύμφωνα με το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών.
Ενδιαφέρον μάλιστα παρουσιάζει η κρίση του δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία η μετά τις πλημμύρες έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης, με σκοπό την στεγαστική συνδρομή των πλημμυροπαθών της 30.12.2012, μεταξύ άλλων και της περιοχής της Νέας Μάκρης, δεν συνεπάγεται άνευ ετέρου ότι οι πλημμύρες που προκλήθηκαν με αφορμή τις βροχοπτώσεις ήταν αιφνίδιο και απρόβλεπτο γεγονός, τέτοιο που δεν μπορούσε να αποτραπεί με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης. Άλλωστε, η Περιφέρεια Αττικής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι κλήθηκε να αντιμετωπίσει μία κατάσταση ανωτέρας βίας η οποία θα την απάλλασσε από την αντικειμενική της ευθύνη.
Σε ό,τι αφορά τις ζημίες στα τοιχία του υπογείου της επιχείρησης η αποκατάσταση των οποίων απαιτούσε το ποσό των 6.000 ευρώ, βάσει σχετικής προσφοράς, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο σημείωσε ότι ουδέποτε η εν λόγω προσφορά προσκομίστηκε ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, με αποτέλεσμα η επίκληση των διδαγμάτων της κοινής πείρας για την απόδειξη του ύψους της αιτούμενης δαπάνης από μόνη της να μην επαρκεί, κρίνοντας ότι ορθώς απορρίφθηκε το σχετικό κονδύλιο ως αναπόδεικτο. Παράλληλα, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο «ανέτρεψε» την αποζημίωση ύψους 4.898,42 ευρώ που είχε επιδικαστεί για τα πάγια στοιχεία της επιχείρησης, με το σκεπτικό ότι ο επιχειρηματίας δεν απέδειξε ότι τα πράγματα-είδη για τα οποία ζήτησε αποζημίωση, βρίσκονταν κατά τον κρίσιμο χρόνο που έλαβε χώρα η πλημμύρα, στο πληγέν υπόγειο, κάνοντας έτσι δεκτούς τους ισχυρισμούς της Περιφέρειας Αττικής (σ.σ. το βάρος απόδειξης του είδους και της έκτασης της ζημίας που προκλήθηκε στον υπόγειο χώρο του καταστήματος φέρει ο ίδιος).
Ωστόσο, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών αναγνώρισε ότι ο καταστηματάρχης υπέστη ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να του επιδικαστεί ως χρηματική ικανοποίηση, με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής και την κοινή περί δικαίου συνείδηση, το ποσό των 9.000 ευρώ. Έτσι, λοιπόν, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο μεταρρύθμισε την πρωτόδικη απόφαση ως προς το ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης λόγω ηθικής βλάβης.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΔΕφΑθ 1502/2024