Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών κλήθηκε, πρόσφατα, να ασχοληθεί με τα αιτήματα αγωγής σχετικά με διάρρηξη δωρεάς ακινήτων λόγω δόλιας απαλλοτρίωσης περιουσιακών στοιχείων από την πρώτη εναγομένη στη δεύτερη εναγομένη, με σκοπό την αποφυγή ικανοποίησης απαίτησης τράπεζας ως ενάγουσας.
Πραγματικά περιστατικά
Η ενάγουσα ισχυριζόταν ότι το πιστωτικό ίδρυμα με την επωνυμία «Τράπεζα Eurobank Ergasias Ανώνυμη Εταιρεία», καθολική διάδοχος του οποίου τυγχάνει η ίδια, είχε απαίτηση 10.080,71 € από την πρώτη εναγομένη ως κατάλοιπο της σύμβασης πίστωσης του 2006, η οποία καταγγέλθηκε από την δικαιοπάροχο της ενάγουσας ήδη το 2012. Μάλιστα, η απαίτηση επικυρώθηκε με την υπ’ αριθμ. 1565/2012 διαταγή πληρωμής του Ειρηνοδικείου Αμαρουσίου.
Πριν από το κλείσιμο του λογαριασμού της και παρά την ασυνέπεια που επιδείκνυe στις οικονομικές τις υποχρεώσεις, η πρώτη εναγόμενη μεταβίβασε το 2010, μέσω δωρεάς, τα 3/16 της πλήρους κυριότητας διαμερίσματος, θέσης στάθμευσης και αποθήκης στη μητέρα της (δεύτερη εναγομένη), συνολικής αντικειμενικής αξίας 14.518,65 €. Μάλιστα, η απαίτηση της τράπεζας ανερχόταν τότε σε 9.634,12 €. Κατόπιν αυτών των εξελίξεων η ενάγουσα άσκησε αγωγή ζητώντας να διαρρηχθεί υπέρ η ανωτέρω μεταβίβαση με το σκεπτικό ότι η μεταβίβαση έγινε με δόλο, για να αποτραπεί η ικανοποίηση της απαίτησης της τράπεζας, γνωρίζοντας η δεύτερη εναγομένη την οικονομική κατάσταση της πρώτης.
Η ενάγουσα παραιτήθηκε από προγενέστερη αγωγή που είχε ασκήσει ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου κατά των εναγομένων. Η υπόθεση καταχωρίστηκε εμπρόθεσμα στο βιβλίο του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου και προσκομίστηκαν τα απαιτούμενα έγγραφα διαμεσολάβησης. Οι ενστάσεις της δεύτερης εναγομένης για πλημμέλειες του εγγράφου ενημέρωσης και την ειδοποίηση για τη συνεδρία διαμεσολάβησης κρίθηκαν ως αβάσιμες από την ενάγουσα, καθώς ο βασικός σκοπός του ν. 4640/2019 σχετικά με τη διενέργεια αρχικής υποχρεωτικής συνεδρίας διαμεσολάβησης -ήτοι η μείωση του αριθμού των διαφορών που εισάγονται στα δικαστήρια- είχε εκπληρωθεί. Τέλος η ενάγουσα σημειώνει ως αβάσιμο τον ισχυρισμό της δεύτερης εναγομένης περί απαραδέκτου της αγωγής λόγω δικονομικού δεδικασμένου από την υπ’ αριθμ. 1828/2020 απόφαση με την οποία χαρακτηρίζεται ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας η προηγούμενη αγωγή με παρόμοια αιτήματα. Και αυτό διότι, η υπό κρίση αγωγή ήταν επαρκώς ορισμένη και περιλαμβάνει την αξία της πλήρους κυριότητας κάθε επιμέρους οριζόντιας ιδιοκτησίας.
Ισχυρισμοί αντιδίκων
Οι εναγόμενες ισχυρίστηκαν ότι το δικαίωμα της ενάγουσας για διάρρηξη έχει παραγραφεί βάσει του άρθρου 263 ΑΚ, καθώς η νέα αγωγή ασκήθηκε μετά την παρέλευση εξαμήνου από την τελεσιδικία της απόφασης που απέρριψε την προηγούμενη αγωγή λόγω αοριστίας. Ωστόσο, η ενάγουσα ισχυρίστηκε ότι η παραγραφή θεωρείται ότι έχει διακοπεί με την προηγούμενη αγωγή, αν ο δικαιούχος εγείρει και πάλι την αγωγή μέσα σε έξι μήνες είτε από την παραίτηση είτε από την τελεσίδικη απόρριψή της για μη ουσιαστικούς λόγους (άρθρο 263 § 2 ΑΚ). Η ενάγουσα παραιτήθηκε από τη δεύτερη αγωγή και άσκησε την τρέχουσα αγωγή εντός του εξαμήνου, άρα η παραγραφή θεωρείται ότι διακόπηκε από την αρχική αγωγή. Παράλληλα αναφέρει ότι ο ισχυρισμός ότι η παραίτηση από τη δεύτερη αγωγή ανατρέπει τη διακοπή της παραγραφής είναι αβάσιμος. Συγκεκριμένα, ο δανειστής μπορεί να παραιτηθεί από το δικόγραφο και να ασκήσει νέα αγωγή με το ίδιο αντικείμενο, με την παραγραφή να ανατρέχει στην αρχική αγωγή, εκτός αν αποδεικνύεται σκοπός επιμήκυνσης της παραγραφής, κάτι που δεν επικαλούνται οι εναγόμενες.
Συμπληρωματικά, η πρώτη εναγομένη ισχυρίστηκε ότι το δικαίωμα της ενάγουσας για διάρρηξη της επίδικης μεταβίβασης έχει παραγραφεί και επειδή η πρώτη αγωγή επιδόθηκε παράνομα στη διεύθυνση της μητέρας της (δεύτερης εναγομένης), και ότι οι επιμελητές πλαστογράφησαν τις σχετικές εκθέσεις επίδοσης. Ωστόσο, το ζήτημα της νομιμότητας των επιδόσεων έχει ήδη κριθεί με δεδικασμένο στην υπ’ αριθμ. 1828/2020 τελεσίδικη απόφαση του παρόντος δικαστηρίου ενώ η ένσταση πλαστότητας κρίνεται ως απαράδεκτη λόγω έλλειψης ειδικής πληρεξουσιότητας του πληρεξούσιου δικηγόρου για την προσβολή πλαστότητας και επαρκών αποδεικτικών μέσων.
Παράλληλα, η δεύτερη εναγομένη πρόβαλε επικουρικά τον ισχυρισμό ότι η αγωγή είναι καταχρηστική, επειδή η ενάγουσα έχει ασκήσει τρεις αγωγές με το ίδιο αντικείμενο, οι δύο πρώτες λίγο πριν την παραγραφή, και η υπό κρίση αγωγή ασκήθηκε μετά από παραίτηση από την προηγούμενη χωρίς εξήγηση. Επιπλέον, η καταχρηστικότητα έγκειται στο ότι μια θετική έκβαση θα παρείχε μικρό οικονομικό όφελος στην ενάγουσα σε σχέση με τη βλάβη της εναγομένης. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθώς δεν πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 281 ΑΚ και δεν υπάρχει προφανής δυσαναλογία μεταξύ της οφειλής και της αξίας του ακινήτου.
Κρίση δικαστηρίου
Το δικαστήριο μελετώντας όλα τα αποδεικτικά στοιχεία κατέληξε ότι η δικαιοπάροχος της ενάγουσας άσκησε στις 13.03.2015 αγωγή για διάρρηξη της μεταβίβασης των ακινήτων που έγινε με δωρεά μεταξύ των εναγομένων. Στην συνέχεια η αγωγή αυτή, επαναφέρθηκε προς συζήτηση το 2018 και απορρίφθηκε ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας με απόφαση του Δικαστηρίου στις 22.05.2020. Η απόφαση επιδόθηκε στις εναγόμενες τον Μάρτιο του 2022 και έγινε τελεσίδικη. Κατόπιν τούτου, η ενάγουσα, καθολική διάδοχος της Τράπεζας Eurobank Ergasias Α.Ε., άσκησε νέα αγωγή στις 14.10.2022, από την οποία παραιτήθηκε και στη συνέχεια άσκησε την υπό κρίση αγωγή στις 30.01.2023.
Γίνεται αντιληπτό λοιπόν, ότι κατά τον χρόνο άσκησης της υπό κρίση αγωγής δανείστρια της πρώτης εναγόμενης και, συνακόλουθα, δικαιούχος του δικαιώματος διάρρηξης της επίδικης απαλλοτρίωσης ήταν η αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού και όχι η ενάγουσα ως νόμιμη διαχειρίστρια των απαιτήσεων της, η οποία δεν νομιμοποιείται ενεργητικά στην άσκηση της υπό κρίση αγωγής. Παράλληλα διαπιστώνει ότι η άσκηση της υπό κρίση αγωγής από τη νέα δικαιούχο της απαίτησης δεν θα συνεπαγόταν την παραγραφή του ένδικου δικαιώματος διάρρηξης, διότι ως επανέγερση της αγωγής στο πλαίσιο του άρθρου 263 ΑΚ νοείται η άσκηση νέας αγωγής είτε από τον ίδιο ενάγοντα είτε, σε περίπτωση που μεσολαβήσει νόμιμη καθολική ή ειδική διαδοχή, από τον διάδοχό του. Τελικώς το δικαστήριο έκρινε την αγωγή πρέπει ως ουσιαστικά αβάσιμη, καθώς η ενάγουσα δεν νομιμοποιούντο ενεργητικά στην άσκησή της.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΠΠρΑθ 1374/2024