Η τηλεκατάρτιση των επιστημόνων κατά την περίοδο της πανδημίας προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις, λόγω της χαμηλής ποιότητας των συγκεκριμένων προγραμμάτων. Τελικώς, υπό το βάρος των σοβαρών προβλημάτων που παρατηρήθηκαν, η τελεκατάρτιση ναυάγησε και η οικονομική ενίσχυση δόθηκε στους επαγγελματίες χωρίς την ολοκλήρωση του προγράμματος που «σκανδάλισε» το επιστημονικό προσωπικό της χώρας.
Βέβαια, οι συγκεκριμένες δυσλειτουργίες είχαν ως αποτέλεσμα εταιρείες που ανέλαβαν την επιμόρφωση των επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και αρκετών δικηγόρων, να προσφύγουν με αγωγές αποζημίωσης στα δικαστήρια σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, ισχυριζόμενες ότι η διακοπή του προγράμματος τους προκάλεσε οικονομική ζημία. Το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών με πρόσφατη απόφαση απέρριψε την αγωγή εταιρείας, με την αιτιολογία ότι οι εκπαιδευτικές της υπηρεσίες δεν πληρούσαν τις απαιτούμενες ποιοτικές προδιαγραφές (ΤρΔΠρΑθ 1253/2024).
Βασικός σκοπός της εν λόγω δράσης ήταν, πρωτίστως, μέσω τηλεκατάρτισης η ενίσχυση των επιστημόνων που εντάσσονται στους έξι βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας, μεταξύ των οποίων και δικηγόροι, με προσόντα και δεξιότητες που αποτελούν εργαλεία για την αναβάθμιση της ποιότητας και της παραγωγικότητας της εργασίας των συμμετεχόντων και, συγκεκριμένα, η βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, η προσαρμογή των επιστημονικών κλάδων στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και η απόκτηση τεχνογνωσίας σε ειδικότερα θέματα που άπτονται των επιμέρους επαγγελματικών γνώσεων ανά κλάδο, προκειμένου να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικότερα στις σύγχρονες ανάγκες του ραγδαία εξελισσόμενου ψηφιακού περιβάλλοντος. Ορίσθηκε δε, παράλληλα, ότι οι συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες, θα τύγχαναν άμεσης υποστήριξης, μέσω της ενεργοποίησης σχετικών επιταγών κατάρτισης δια του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, λόγω της μείωσης της επαγγελματικής τους ύλης που προκλήθηκε από την πανδημία του Covid-19.
Τα (επιστημονικά) παρατράγουδα της πανδημίας
Η εν λόγω επαγγελματική κατάρτιση, συνολικής διάρκειας 100 ωρών, επρόκειτο να παρασχεθεί από αδειοδοτημένα Κέντρα δια Βίου Μάθησης, επιπέδου 1 ή 2, τα οποία θα εγγράφονταν στο Μητρώο Παρόχων της δράσης, κατόπιν υποβολής αίτησης συμμετοχής. Η δε ασύγχρονη τηλεκατάρτιση θα υλοποιείτο από τα Κέντρα αυτά μέσω ηλεκτρονικής διαδικτυακής πλατφόρμας, καλούμενης «Ολοκληρωμένο Σύστημα Τηλεκατάρτισης» (ΟΣΤΚ). Τα ΚΔΒΜ θα αναλάμβαναν, πέραν της παροχής υπηρεσιών κατάρτισης, τη διεξαγωγή εξετάσεων πιστοποίησης για όποιον ωφελούμενο το επιθυμούσε. Κάθε πάροχος κατάρτισης θα λάμβανε, κατ’ ανώτατο ποσό, 470 ευρώ/ωφελούμενο, στο οποίο περιλαμβανόταν και η αμοιβή του φορέα πιστοποίησης, ύψους 50 ευρώ. Με την ενεργοποίηση της επιταγής κατάρτισης ο πάροχος θα λάμβανε ποσό ύψους 20 ευρώ/ωφελούμενο, ενώ 400 ευρώ/ωφελούμενο θα του χορηγούνταν με την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Η κρίση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ενώ είχε εκκινήσει η διαδικασία για την υλοποίηση του προγράμματος τηλεκατάρτισης, ανακλήθηκαν τόσο η απόφαση σχετικά με τη συγκρότηση του Μητρώου Παρόχων Κατάρτισης όσο και η απόφαση για τη συγκρότηση του Μητρώου Εγκεκριμένων Ολοκληρωμένων Συστημάτων Τηλεκατάρτισης, με την αιτιολογία ότι από καθημερινούς ελέγχους που διεξήγαγε η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου και από πολλαπλά ηλεκτρονικά μηνύματα ωφελούμενων, αλλά και από δημοσιεύματα του Τύπου, διαπιστώθηκαν σοβαρές δυσλειτουργίες στη χρήση των συστημάτων τηλεκατάρτισης (αδυναμία σύνδεσης στην εκπαιδευτική πλατφόρμα, δυσχέρεια στην ομαλή παρακολούθηση των μαθημάτων λόγω εξαιρετικά αργής απόκρισης της πλατφόρμας, συχνές διακοπές) και μεγάλης έκτασης και έντασης ποιοτικές αποκλίσεις του περιεχομένου της κατάρτισης (γνωστικό επίπεδο παρεχόμενων πληροφοριών, χρησιμοποιούμενη γλώσσα κ.λπ.), σε σχέση με τις απαιτούμενες προδιαγραφές ως προς την εκπαιδευτική προσέγγιση και τον επιδιωκόμενο σκοπό της δράσης. Τα προβλήματα που εμφανίστηκαν είχαν ως αποτέλεσμα να αποφασισθεί η απευθείας καταβολή του ποσού του εκπαιδευτικού επιδόματος που είχε καθορισθεί προς τους ωφελούμενους επιστήμονες για την ενίσχυσή τους, ως οικονομική ενίσχυση – αποζημίωση ειδικού σκοπού, λόγω της μείωσης της επαγγελματικής τους ύλης, ανεξαρτήτως της έναρξης ή μη και της ολοκλήρωσης ή μη της διαδικασίας τηλεκατάρτισης αυτών.
Η ενάγουσα εταιρεία συμμετείχε, ως πάροχος κατάρτισης, στο χρηματοδοτούμενο ειδικό πρόγραμμα επείγουσας τηλεκατάρτισης επιστημόνων-ελεύθερων επαγγελματιών, πληττόμενων από την πανδημία του Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, διεκδικώντας διαφυγόντα κέρδη, υποστήριξε ότι, λόγω της αιφνιδιαστικής και παράνομης ματαίωσης της δράσης με την ανάκληση της πράξης συγκρότησης Μητρώου Παρόχων Κατάρτισης (ατομικής σωρευτικής Πράξης) και την κατάργηση της κανονιστικής Πράξης του Υπουργού Εργασίας, υπέστη ζημία από τη μη καταβολή της αμοιβής που θα ελάμβανε, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, αν δεν μεσολαβούσε η παράνομη αυτή συμπεριφορά της Διοίκησης, για την παροχή των υπηρεσιών της σε 2.386 ωφελούμενους επιστήμονες, την επιταγή κατάρτισης των οποίων είχε ενεργοποιήσει η ίδια. Τούτο δε διότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν έλαβε μέτρα για την πληρωμή των παρόχων κατάρτισης, σε αντίθεση με τους ωφελούμενους επιστήμονες, στους οποίους καταβλήθηκε το εκπαιδευτικό επίδομα που είχε καθορισθεί, ανεξαρτήτως της ολοκλήρωσης ή μη της διαδικασίας τηλεκατάρτισής τους.
Δεδομένου ότι κατά την υλοποίηση της δράσης, διαπιστώθηκαν σοβαρές δυσλειτουργίες στη χρήση των ΟΣΤΚ και μεγάλης έκτασης και έντασης ποιοτικές αποκλίσεις του περιεχομένου της κατάρτισης σε σχέση με τις περιγραφόμενες στην πρόσκληση προδιαγραφές ως προς την εκπαιδευτική προσέγγιση, με αποτέλεσμα να καθίσταται αντικειμενικά αδύνατη η εξυπηρέτηση των στόχων για τους οποίους επελέγη η συγκεκριμένη δράση, το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ότι η επίμαχη ανάκληση εμπίπτει στις περιπτώσεις που είναι, κατ’ εξαίρεση, επιτρεπτή η ανάκληση νόμιμης διοικητικής πράξης, δοθέντος ότι ερείδεται σε μεταγενέστερες διαπιστώσεις περί μη τήρησης δεσμευτικών όρων και μη δυνατότητας εκπλήρωσης του στόχου της δράσης, που συνιστούσε, άλλωστε, και σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, κατ’ επέκταση, με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία ανακλήθηκε η πράξη συγκρότησης του Μητρώου Παρόχων Κατάρτισης.
Παράλληλα το Δικαστήριο, ως προς τον ισχυρισμό της ενάγουσας ότι καλλιεργήθηκε η προσδοκία ολοκλήρωσης του προγράμματος της τηλεκατάρτισης, έκρινε ότι η δυνατότητα επίτευξης του στόχου της δράσης (υψηλού επιπέδου κατάρτιση επιστημόνων) με την τήρηση των προβλεπόμενων όρων, που ήταν γνωστοί στους συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένης και της ενάγουσας, αποτελούσε νόμιμη προϋπόθεση για τη διατήρηση σε ισχύ του συγκεκριμένου προγράμματος και, επομένως, εφόσον η επίμαχη ανάκληση έλαβε χώρα υπό τις ως άνω συνθήκες, η διατήρηση του προγράμματος δεν θα ήταν εύλογη και, πάντως, δεν παραβιάζεται η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.
Τέλος, αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι η ανάκληση του Μητρώου Παρόχων Κατάρτισης παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, αφού αποτελεί δυσανάλογο μέτρο, χωρίς να έχει προηγουμένως επιχειρηθεί η διόρθωση και ποιοτική αναβάθμιση των δυσλειτουργιών του περιεχομένου των πλατφόρμων τηλεκατάρτισης, το Δικαστήριο έκρινε ότι η επίμαχη ανάκληση δεν επιβλήθηκε ως κύρωση, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ως αβάσιμο.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΤρΔΠρΑθ 1253/2024