Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με απόφαση που εξέδωσε την προηγούμενη Πέμπτη στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-228/21, C-254/21, C-297/21, C-315/21 και C-328/21| Ministero dell’Interno έκρινε τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της παράδοσης κοινού φυλλαδίου και της διεξαγωγής προσωπικής συνέντευξης τόσο στο πλαίσιο της πρώτης αίτησης ασύλου όσο και στο πλαίσιο μεταγενέστερης αίτησης.
Ιστορικό
Διάφορα πρόσωπα με καταγωγή, μεταξύ άλλων, από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Πακιστάν υπέβαλαν αίτηση ασύλου στην Ιταλία. Προηγουμένως είχαν υποβάλει αιτήσεις ασύλου σε άλλα κράτη μέλη (Σλοβενία, Σουηδία, Γερμανία και Φινλανδία). Δεδομένου ότι τα ως άνω κράτη μέλη αποδέχτηκαν, σύμφωνα με τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙΙ, να αναλάβουν εκ νέου τους συγκεκριμένους αιτούντες, η Ιταλία εξέδωσε τις σχετικές αποφάσεις μεταφοράς. Εναπόκειται όντως κατ’ αρχήν στο πρώτο επιληφθέν κράτος μέλος να εξετάσει αν πρέπει να χορηγηθεί διεθνής προστασία.
Οι αιτούντες αντιτάχθηκαν στη μεταφορά. Τα ιταλικά δικαστήρια που επιλήφθηκαν των εν λόγω διαφορών διερωτώνται αν ο αιτών που υποβάλλει δεύτερη αίτηση ασύλου πρέπει, όπως και κατά την πρώτη αίτησή του, να λάβει το «κοινό φυλλάδιο» (δηλαδή φυλλάδιο με το ίδιο περιεχόμενο σε ολόκληρη την Ένωση) με πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του και αν έχει, επιπλέον, δικαίωμα σε προσωπική συνέντευξη. Επιπλέον, διερωτώνται αν, στο πλαίσιο της εξέτασης της απόφασης μεταφοράς, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος που συνδέεται με την επαναπροώθηση του αιτούντος στη χώρα καταγωγής του. Ως εκ τούτου, τα ιταλικά δικαστήρια ζήτησαν διευκρινίσεις από το Δικαστήριο.
Απόφαση ΔΕΕ
Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η παράδοση του κοινού φυλλαδίου και η διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης επιβάλλονται τόσο στο πλαίσιο μιας πρώτης αίτησης ασύλου όσο και στο πλαίσιο μεταγενέστερης αίτησης. Με τον τρόπο αυτόν παρέχεται στον αιτούντα η δυνατότητα να γνωστοποιήσει στις αρχές του δεύτερου κράτους μέλους ενδεχόμενες πληροφορίες που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη μεταφορά του και να δικαιολογήσουν το να καταστεί το δεύτερο κράτος μέλος υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου. Η παράβαση των υποχρεώσεων αυτών μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δικαιολογήσει την ακύρωση της απόφασης μεταφοράς.
Αντιθέτως, το δικαστήριο του δεύτερου κράτους μέλους δεν μπορεί να εξετάσει αν ο αιτών άσυλο διατρέχει τον κίνδυνο, κατόπιν της μεταφοράς του στο πρώτο κράτος μέλος, να επαναπροωθηθεί στη χώρα καταγωγής του. Το αντίθετο ισχύει μόνον εάν το εν λόγω δικαστήριο διαπιστώσει συστημικές ελλείψεις στη διαδικασία ασύλου και στις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων στο πρώτο κράτος μέλος. Διχογνωμίες μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ερμηνεία των προϋποθέσεων της διεθνούς προστασίας δεν αποδεικνύουν την ύπαρξη συστημικών ελλείψεων. Κάθε κράτος μέλος οφείλει να θεωρεί, πλην εξαιρετικών περιστάσεων, ότι τα λοιπά κράτη μέλη τηρούν το δίκαιο της Ένωσης και σέβονται ιδίως τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζει το δίκαιο της Ένωσης.