Εκδόθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών εγκύκλιος αναφορικώς με οδηγίες εφαρμογής των νέων διατάξεων του νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο και την τροποποίηση διατάξεων του Αστικού Κώδικα. Οι οδηγίες απευθύνονται στους Δήμους, τα Ληξιαρχεία και τις Ελληνικές Προξενικές Αρχές. Η εγκύκλιος πέραν των αναλυτικών οδηγιών περιλαμβάνει και νέα πρότυπα ληξιαρχικών πράξεων γάμου και γέννησης.
Ο νόμος 5089/2024 αποτελεί μια σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία με σκοπό την ενίσχυση της ισότητας στο πλαίσιο του πολιτικού γάμου, καθώς και την τροποποίηση και εκσυγχρονισμό του Αστικού Κώδικα. Εισάγει αλλαγές που αντανακλούν σύγχρονες αντιλήψεις σχετικά με την ισότητα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προστασία των δικαιωμάτων του ατόμου.
Η βασική τροποποίηση του άρθρου 1350 παρ. 1 του Αστικού Κώδικα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ισότητα, καθώς αναγνωρίζει επισήμως το δικαίωμα σύναψης γάμου ανεξάρτητα από το φύλο των εμπλεκόμενων προσώπων. Αυτή η αλλαγή υπογραμμίζει την πρόοδο της ελληνικής κοινωνίας και νομοθεσίας προς μια πιο ανοιχτή και ανεκτική κατεύθυνση, ενισχύοντας τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και προωθώντας την ισότητα ενώπιον του νόμου.
Επιπλέον, μολονότι ο νόμος 5089/2024 δεν εισάγει άμεσες τροποποιήσεις στις διατάξεις περί υιοθεσίας του Αστικού Κώδικα, η δυνατότητα σύναψης γάμου από άτομα του ίδιου φύλου φέρει ως συνέπεια την εφαρμογή των υφιστάμενων διατάξεων περί υιοθεσίας και στα ομόφυλα ζευγάρια. Αυτό οδηγεί στην επέκταση της δυνατότητας υιοθεσίας ανήλικου τέκνου από ομόφυλα ζευγάρια και την υιοθεσία τέκνου ομόφυλου συζύγου, ενισχύοντας έτσι την οικογενειακή σταθερότητα και την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών σε αυτές τις οικογένειες.
Η τροποποίηση του άρθρου 1505 του Αστικού Κώδικα εισάγει μια νέα προσέγγιση στον τρόπο καθορισμού του επωνύμου των τέκνων, μετακινούμενη από την παραδοσιακή λογική που θέλει το επώνυμο του πατέρα να προκρίνεται, προς μια πιο ισορροπημένη λογική που αντανακλά την ισοτιμία των γονέων στην οικογενειακή δομή. Η επιλογή να τοποθετείται πρώτο το επώνυμο που προηγείται αλφαβητικά διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και αποφεύγει δυνητικές διακρίσεις ή προτιμήσεις με βάση το φύλο ή άλλα χαρακτηριστικά των γονέων. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η τροποποίηση του άρθρου 21 του Ν 344/1976, όπου υπόχρεος προς δήλωση της γέννησης, στην πρώτη τάξη υπόχρεων, είναι καθένας εκ των γονέων, αντί του πατέρα που ίσχυε πριν την αντικατάσταση του άρθρου.
Με το άρθρο 10 του Ν 5089/2024 εισάγεται διάταξη για την αναγνώριση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών που έχουν τελέσει γάμο στο εξωτερικό, πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, καθιστώντας τους νομικά υπαστατούς στην Ελλάδα. Προϋποθέσεις για την αναγνώριση αποτελούν: α) Ο γάμος να μην έχει λυθεί ή ακυρωθεί, β) να έχει τελεστεί νέος έγκυρος γάμος από τουλάχιστον έναν εκ των συζύγων και γ) να έχει αναγνωριστεί με αμετάκλητη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου η ανυπαρξία του γάμου. Επιρόσθετα δίνεται η δυνατότηα σε ζευγάρια τα οποία έχουν συνάψει μεταξύ τους ελληνικό σύμφωνο συμβίωσης να τελέσουν, εντός έτους από την έναρξη ισχύος του νόμου, γάμο, και να δηλώσουν ότι ο γάμος τους θα ισχύσει αναδρομικά από τον χρόνο σύναψης του συμφώνου.
Οι νέες αυτές διατάξεις αποτελούν ορόσημο για την Ελληνική κοινωνία καθώς αναγνωρίζεται η πολυμορφία της κοινωνίας και η προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών της, ανεξαρτήτως φύλου ή σεξουαλικής ταυτότητας, ενισχύοντας τις νομικές βάσεις για μια πιο ισότιμη και δίκαιη κοινωνία.
Δείτε την εγκύκλιο στη Qualex: ΕγκΥπΕσ 240/4.3.2024