Το ερώτημα επί του οποίου πρόσφατα κλήθηκε να γνωμοδοτήσει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΓνωμΝΣΚ 121/2023) σχετιζόταν με το κατά πόσον ένα μέλος ΔΕΠ, το οποίο έχει λάβει διοικητική άδεια παράλληλης απασχόλησης σε Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 158 παρ. 3 εδ. β’ Ν 4957/2022, έχει τη δυνατότητα να αναλαμβάνει αμειβόμενες υποχρεώσεις στο Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου, κατά το οποίο ασκεί καθήκοντα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Η συλλογιστική πορεία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους
Πρώτα απ’ όλα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους σημείωσε ότι τα μέλη ΔΕΠ υποχρεούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στο ΑΕΙ, στο οποίο έχουν διοριστεί με καθεστώς πλήρους απασχόλησης και να εκπληρώνουν (όλες) τις υποχρεώσεις, συνεχώς και χωρίς διακοπές. Τα μέλη ΔΕΠ έχουν, άλλωστε, συγκεκριμένες υποχρεώσεις τις οποίες οφείλουν να εκπληρώνουν ανελλιπώς προς το Πανεπιστημιακό Ίδρυμα στο οποίο έχουν διοριστεί με καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Μεταξύ των υποχρεώσεων αυτών περιλαμβάνεται η υποχρέωση των μελών ΔΕΠ να διαμένουν και εγκαθίστανται εντός της Περιφέρειας, που εδρεύει το ΑΕΙ της εκλογής-διορισμού τους, να παρέχουν διδακτικό, ερευνητικό και λοιπό έργο στο Ίδρυμα, στο οποίο ανήκουν, κατ’ ελάχιστον 6 ώρες την εβδομάδα, όσον αφορά στο διδακτικό έργο τους, επιβλέποντας και υποστηρίζοντας τους φοιτητές κατά την εκπόνηση εργασιών και διατριβών, να παρέχουν έργο προς τα Πανεπιστημιακά εργαστήρια, που τοποθετούνται, να παρέχουν διοικητικό έργο και να παρευρίσκονται με φυσική παρουσία στους πανεπιστημιακούς χώρους τουλάχιστον 12 ώρες την εβδομάδα, επιπλέον των οριζόμενων 6 ωρών διδακτικού έργου.
Μάλιστα, όπως τονίζει το ΝΣΚ, καθηγητές που ασκούν καθήκοντα σε ημεδαπό ΑΕΙ έχουν τη δυνατότητα, υπό κάποιες προϋποθέσεις, να απασχολούνται ή να διοριστούν σε θέση Πανεπιστημίου της αλλοδαπής. Ο χρόνος απασχόλησης του μέλους ΔΕΠ στο Ίδρυμα του εξωτερικού δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει τους έξι μήνες ανά ακαδημαϊκό έτος, χωρίς να προβλέπεται ανώτατο όριο ετών παράλληλης απασχόλησής του. Κατά το διάστημα της απουσίας αυτού στο εξωτερικό δεν του καταβάλλονται οι αποδοχές, τις οποίες ελάμβανε στο ημεδαπό Ίδρυμα, ενώ ο ίδιος δεν απαλλάσσεται της υποχρέωσής του να ασκεί, έστω και κατά ένα μέρος, τα διοικητικά καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί, ακόμα και από απόσταση.
Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι σχετικές ρυθμίσεις των διατάξεων των παραγράφων 3 και 4 του Ν 4957/2022, με τις οποίες τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις στους ενδιαφερομένους, προκειμένου να ασκήσουν το σχετικό δικαίωμα, απευθύνονται στα μέλη ΔΕΠ, τα οποία ασκούν στο ημεδαπό Ίδρυμα πλήρη καθήκοντα, παρότι από την γραμματική διατύπωση των διατάξεων αυτών δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Αυτό, εν όψει των εκτεταμένων και σημαντικών αρμοδιοτήτων-καθηκόντων, που έχει απονείμει-αναθέσει ο νομοθέτης στην κατηγορία αυτή των μελών ΔΕΠ στο Ίδρυμα που υπηρετούν, με τις διατάξεις του άρθρου 155 παρ. 1 και 2 και της εντεύθεν υποχρέωσής τους να τις εκπληρώνουν, μάλιστα, με απόλυτη συνέπεια, όπως τούτο προβλέπεται, με επιτακτικό τρόπο, στη διάταξη του άρθρου 154 παρ. 1, η άσκηση των οποίων πρέπει να προστατεύεται για την εύρυθμη λειτουργία του Ιδρύματος. Και ναι μεν, περαιτέρω, όπως υπογράμμισε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, με τη διάταξη του α΄ εδαφίου της τέταρτης παραγράφου έχει οριστεί ότι ο περιορισμός της, κατ’ ανώτατο χρονικό όριο έξι μηνών ανά ακαδημαϊκό έτος, απουσίας του ενδιαφερομένου από το ημεδαπό Ίδρυμα συνάπτεται προς την αντίστοιχη φυσική παρουσία του στο Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής, εξ αυτού, όμως, δεν είναι δυνατόν να συναχθεί ερμηνευτική θέση ούτε για το ότι το μέλος ΔΕΠ έχει τη δυνατότητα να απουσιάζει από το Ελληνικό Πανεπιστήμιο για μεγαλύτερο του εξαμήνου χρόνο ασκώντας εργασία-καθήκοντα στο αλλοδαπό Ίδρυμα εξ αποστάσεως, ούτε ότι έχει την δυνατότητα, εν πάση περιπτώσει, κατά το χρονικό διάστημα του εξαμήνου, κατά το οποίο ασκεί τα καθήκοντά του στο ημεδαπό Ίδρυμα, να αναλίσκεται απασχολούμενος εργασιακά-υπηρεσιακά και στο Ίδρυμα του εξωτερικού, επίσης, εξ αποστάσεως, ούτε βεβαίως, πολύ περισσότερο, ότι η φυσική παρουσία τους στον ίδιο χρόνο επιτρέπεται να είναι διαλείπουσα. Κάτι τέτοιο θα διάνοιγε περιθώριο καταστρατήγησης της παραπάνω διάταξης αναιρώντας την πραγματική βούληση του νομοθέτη να προστατεύσει, ως οφείλει, την ομαλή εκπαιδευτική, ερευνητική και διοικητική λειτουργία του ημεδαπού Πανεπιστημίου.
Συμπέρασμα
Έτσι, λοιπόν, το ΝΣΚ υπό το φως των ανωτέρω κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέλος ΔΕΠ το οποίο έχει λάβει διοικητική άδεια παράλληλης απασχόλησης σε Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 158 παρ. 3 εδ. β΄ Ν 4957/2022, δεν έχει τη δυνατότητα, κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου κατά το οποίο ασκεί καθήκοντα στο ΕΜΠ να αναλαμβάνει σχετικές αμειβόμενες υποχρεώσεις από το αλλοδαπό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα, στο οποίο απασχολείται ή υπηρετεί, στο πλαίσιο σταθερής εργασιακής-υπηρεσιακής σχέσης, που έχει δημιουργήσει με αυτά.
Δείτε τη σχετική Γνωμοδότηση: ΓνωμΝΣΚ 121/2023
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Νομικό Συμβούλιο του Κράτους
Δείτε το σχετικό Φροντιστήριο: Νομικό Συμβούλιο του Κράτους