Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με απόφαση που εξέδωσε τη Δευτέρα στην υπόθεση Μπέλτσιος κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 57333/14) έκρινε ότι παραβιάστηκε το τεκμήριο αθωότητας του προσφεύγοντος για το λόγο ότι, χωρίς να διευκρινιστεί η απουσία ενοχής, το όνομά του παρατέθηκε κατ’ επανάληψη σε μια από τις πιο πολύκροτες δίκες της Μεταπολίτευσης.
Το ιστορικό της υπόθεσης αφορά συμβάσεις με τα Ελληνικά Ναυπηγεία για προμήθεια και επισκευή υποβρυχίων από τη γερμανική κοινοπραξία, συνολικής αξίας άνω του 1,3 δισ. ευρώ για το έτος 2000 και 820 εκ. ευρώ για το έτος 2002 αντίστοιχα. Η υπόθεση είναι συνυφασμένη με ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα των τελευταίων ετών, εκείνο των εξοπλιστικών.
Στις 30 Οκτωβρίου 2010, μετά από έρευνα που διεξήγαγαν οι αρμόδιες γερμανικές αρχές για διαφθορά, κινήθηκε στην Ελλάδα ποινική δίωξη κατά 41 προσώπων, μεταξύ των οποίων και ο προσφεύγων, ενώ παράλληλα ξεκίνησε έρευνα ως προς τις ποινικές ευθύνες του πρώην Υπουργού Εθνικής Άμυνας, όσον αφορά τις συμβάσεις υποβρυχίων.
Ειδικότερα, το 2011 διεξήχθη προκαταρκτική εξέταση – κατά τη διάρκεια της οποίας ο προσφεύγων ήταν ύποπτος και κλήθηκε να παράσχει εξηγήσεις σχετικά με το αδίκημα, μεταξύ άλλων, της ενεργητικής δωροδοκίας εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου. Στη συνέχεια, το 2011, ο προσφεύγων κατηγορήθηκε για το εν λόγω ποινικό αδίκημα, μαζί με άλλους, και μια κύρια έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο αυτό περατώθηκε το 2014. Εν τω μεταξύ, παράλληλα διεξήχθη ποινική έρευνα κατά άλλων προσώπων για αδικήματα που αφορούν τα ίδια πραγματικά περιστατικά, ενώ το 2012 απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον του παραπάνω υπουργού για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών με απόφασή του καταδίκασε τον προβεβλημένο υπουργό της εποχής, από κοινού με άλλους 16 κατηγορούμενους για συναφή εγκλήματα. Εντούτοις, το όνομα του προσφεύγοντος, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δεν είχε καταδικαστεί, αναφερόταν σε αρκετές σελίδες της τότε καταδικαστικής απόφασης. Όπως ο ίδιος υποστήριξε, το όνομά του αναφέρθηκε επανειλημμένως, αποδίδοντάς του πράξεις για τις οποίες οι εναντίον του κατηγορίες παρέμεναν απροσδιόριστες και για τις οποίες δεν είχε ακόμη δικαστεί από δικαστήριο.
Έτσι λοιπόν, ο προσφεύγων διαμαρτυρήθηκε βάσει του άρθρου 6 παρ. 2 της Σύμβασης τονίζοντας ότι το δικαίωμά του να τεκμαίρεται αθώος καταστρατηγήθηκε, λόγω των παρατηρήσεων που περιλήφθηκαν στη συγκεκριμένη απόφαση, η οποία εκδόθηκε σε διαδικασία στην οποία δεν ήταν διάδικος.
Σε συνέχεια, ωστόσο, των παραπάνω, κατά το στάδιο της κύριας έρευνας κατά του προσφεύγοντος, εκδόθηκε ένταλμα προσωρινής κράτησης σε βάρος του, στις 18 Ιανουαρίου 2014, το οποίο ο ίδιος προσέβαλε με προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 285 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Ο προσφεύγων διαμαρτυρήθηκε βάσει του άρθρου 5 παρ. 4 της Σύμβασης ότι η προσφυγή του κατά της απόφασης που διατάσσει την προσωρινή κράτησή του δεν εξετάστηκε με την ταχύτητα που σε αυτές τις περιπτώσεις αρμόζει από το Δικαστικό Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών, το οποίο εξέδωσε την απόφασή του επί της προσφυγής στις 6 Ιουνίου 2014.
Το Δικαστήριο, αξιολογώντας τα παραπάνω δεδομένα, επεσήμανε ότι οι διαρκείς αναφορές στον προσφεύγοντα στο πλαίσιο της δίκης του τότε υπουργού, χωρίς καμία αναφορά στην ύπαρξη ξεχωριστής ποινικής διαδικασίας που εκκρεμούσε σε βάρος του, δημιουργούσαν εύλογες εντυπώσεις ως προς την κατάφαση της ενοχής του – γεγονός που ελλείψει αμετάκλητης καταδίκης παραβιάζει το τεκμήριο αθωότητας.
Κατόπιν τούτου, το Δικαστήριο αφού εκτίμησε τη μεγάλη χρονική απόκλιση που υπήρξε από την άσκηση της προσφυγής σε βάρος της προσωρινής κράτησης έως την έκδοση της απόφασης, διαπίστωσε τον αδικαιολόγητο χαρακτήρα της καθυστέρησης, η οποία έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 5 παρ. 4 της Σύμβασης.
Το Δικαστήριο, καταδικάζοντας την Ελλάδα, επιδίκασε στο Μπέλτσιο το ποσό των 7.800 ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Θεμελιώδη Δικαιώματα
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Τεκμήριο αθωότητας και αρνητική «περιρρέουσα ατμόσφαιρα»
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Το τεκμήριο αθωότητας και οι παράπλευρες συνέπειές του