Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α’ 202/12.12.2024 ο Νόμος 5164/2024 υπό τον τίτλο: «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2464 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 537/2014, της Οδηγίας 2004/109/ΕΚ, της Οδηγίας 2006/43/ΕΚ και της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (L 322) και της κατ’ εξουσιοδότηση Οδηγίας (ΕΕ) 2023/2775 της Επιτροπής, της 17ης Οκτωβρίου 2023, για την τροποποίηση της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις προσαρμογές των κριτηρίων μεγέθους για τις πολύ μικρές, τις μικρές, τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις ή ομίλους».
Πυξίδα του νέου Νόμου, η ανάγκη ενιαίου πλαισίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο πεδίο των εκθέσεων βιωσιμότητας, με την καθιέρωση υποχρεωτικού χαρακτήρα υποβολής τους. Στόχος η εξασφάλιση διαφάνειας και η αντιμετώπιση της διαφθοράς, μέσω της παροχής πληροφοριών για θέματα κοινωνικά, εργασιακά και περιβαλλοντικά.
Με πλέγμα ρυθμίσεων, εντοπιζόμενων στο Μέρος Β του Ν 5164/2024 σημειώνονται μεταβολές στο δίκαιο των Ανωνύμων Εταιρειών (Ν 4548/2018-Α’ 104) και στο δίκαιο των επιχειρήσεων με κινητές αξίες εισηγμένες προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. Παράλληλα επικαιροποιείται ο Ν 4449/2017 (Α’ 7) για τον έλεγχο των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, με αναθεώρηση των καθηκόντων των ορκωτών λογιστών και των ελεγκτικών εταιρειών.
Οι ρυθμίσεις του Μέρος Β’ του Ν 4164/2024 (ΦΕΚ Α’ 202/12.12.2024) περιλαμβάνουν τα εξής:
Άρθρο 3: Διευρύνεται ο ορισμός των «οντοτήτων δημοσίου ενδιαφέροντος», με την υιοθέτηση νέων κανονιστικών ρυθμίσεων,ώστε να περιλαμβάνει:
- Ανώνυμες εταιρείες με συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου.
- Θυγατρικές της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας.
- Επενδυτικές επιχειρήσεις και οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων.
- Ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων.
Υποχρεωτική η δημοσίευση εκθέσεων βιωσιμότητας στο Γ.Ε.ΜΗ.
Άρθρα 4, 5: Οι εκθέσεις βιωσιμότητας εντάσσονται στα υποχρεωτικά δημοσιευτέα στοιχεία στο Γ.Ε.ΜΗ., συνοδευόμενες από πληροφορίες για τα αρμόδια πρόσωπα διασφάλισης υποβολής τους. Οι οικονομικές καταστάσεις όλων των οντοτήτων θα συντάσσονται σε ηλεκτρονικό μορφότυπο αναφοράς, ακολουθώντας τα πρότυπα του άρθρου 154Α του ν. 4548/2018.
Άρθρο 6: Οι επιχειρήσεις, ειδικά εκείνες που διαπραγματεύονται σε ρυθμιζόμενες αγορές, υποχρεούνται να δημοσιοποιούν στοιχεία για τη χρήση άυλων πόρων, ενσωματώνοντας τις πληροφορίες στις εκθέσεις βιωσιμότητας, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της αποτίμησής τους από επενδυτές.
Άρθρα 7, 8 : Οι εκθέσεις διαχείρισης θα περιλαμβάνουν:
- Ανάλυση των επιπτώσεων λειτουργίας της επιχείρησης στη βιωσιμότητα.
- Πληροφορίες για την εφοδιαστική αλυσίδα.
- Τεκμηρίωση προσπαθειών σε περιπτώσεις ελλιπούς πληροφόρησης κατά τη μεταβατική περίοδο τριών ετών.
Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δημοσίου ενδιαφέροντος εξαιρούνται προσωρινά από συγκεκριμένες υποχρεώσεις έως το 2028. Ως προς τη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης του άρθρου 152 του Ν 4548/2018, θα περιέχει και στοιχεία για τη μετοχική σύνθεση και τα μετοχικά δικαιώματα, ενώ δεν είναι αναγκαία η περιγραφή της πολιτικής διαφορετικότητας που ακολουθεί η επιχείρηση.
Άρθρα 9, 10: Οι ενοποιημένες «μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις» αντικαθίστανται από «εκθέσεις βιωσιμότητας» που εναρμονίζονται με τα πρότυπα υποβολής εκθέσεων των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων της Επιτροπής, που εκδίδονται για τη συμπλήρωση της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ.
Τα νέα πρότυπα περιλαμβάνουν δείκτες για:
- Περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή και η βιοποικιλότητα.
- Κοινωνικούς παράγοντες, όπως οι συνθήκες εργασίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Παράγοντες διακυβέρνησης, όπως η επιχειρηματική ηθική και η εσωτερική διαχείριση κινδύνων.
Άρθρο 11: Οριοθετούνται οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που διέπονται από το δίκαιο τρίτης χώρας και έχουν εγκατεστημένα στην Ελλάδα υποκαταστήματα ή θυγατρικές επιχειρήσεις.
Εποπτεία και Ποινικές Κυρώσεις
Άρθρα 12, 13: Ρυθμίζεται η διασφάλιση υποβολής των εκθέσεων βιωσιμότητας και εξασφαλίζεται ο έλεγχος της αξιοπιστίας τους. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επεκτείνει την εποπτική της αρμοδιότητα στις εκθέσεις βιωσιμότητας. Για παραβάσεις ελεγκτών ή ανεξάρτητων παρόχων υπηρεσιών διασφάλισης εκθέσεων βιωσιμότητας, προβλέπονται ποινές έως τρία έτη φυλάκισης και πρόστιμα από 10.000 έως 100.000 ευρώ για διατύπωση γνώμης επί παρανόμως καταρτισθέντων εκθέσεων.
Αδειοδότηση και εκπαίδευση Ορκωτών Λογιστών και Ελεγκτικών Εταιρειών
Με το Κεφάλαιο Γ του Ν 5164/2024 σημειώνονται τροποποιήσεις στο Ν 4449/2017 (A’ 7) «Υποχρεωτικός έλεγχος των ετήσιων και των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, δημόσια εποπτεία επί του ελεγκτικού έργου και λοιπές διατάξεις» με τις οποίες διευρύνεται το έργο των ελεγκτών λογιστών και των ελεγκτικών εταιρειών.
Άρθρα 19-21: Εναρμονίζονται οι ορισμοί και το πεδίο εφαρμογής του 4449/2017 (A’ 7) με την εισαγωγή της υποχρέωσης υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας.
Άρθρα 22-25: Επικαιροποιούνται οι διατάξεις για τις εξετάσεις επαγγελματικής ικανότητας, τον έλεγχο θεωρητικών γνώσεων, την πρακτική άσκηση και τη δοκιμασία επάρκειας των ελεγκτών, ώστε να καλύπτουν το αντικείμενο της διασφάλισης εκθέσεων βιωσιμότητας.
Άρθρα 26- 33: Με τις διατάξεις αυτές, οι ελεγκτικές εταιρείες υποχρεούνται να ορίζουν κύριο εταίρο βιωσιμότητας. Καθορίζονται οι όροι για τις αμοιβές, την επαγγελματική δεοντολογία, την ανεξαρτησία και το απόρρητο και εξειδικεύονται οι υποχρεώσεις, οι απαγορεύσεις και τα κωλύματα κατά την άσκηση των καθηκόντων των ορκωτών λογιστών.
Άρθρα 34-39 : Ενισχύεται η συνεργασία μεταξύ ελεγκτών και ελεγκτικών αρχών και προβλέπεται η υποχρέωση αναφοράς παρατυπιών. Η εποπτεία του συστήματος ποιοτικού ελέγχου επεκτείνεται ώστε να περιλαμβάνει τη διασφάλιση υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας. Η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων αποκτά δικαιοδοσία για πειθαρχικές κυρώσεις σχετικές με την υποβολή των εκθέσεων βιωσιμότητας.
Με τις νέες αυτές διατάξεις, ενισχύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία των επιχειρήσεων, και η ελληνική νομοθεσία ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές επιταγές για δημοσίευση αξιόπιστων και συγκρίσιμων στοιχείων βιωσιμότητας.
Δείτε τις νομοθετικές διατάξεις στην Qualex: Ν 5164/2024 Μέρος Β