Οι διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου κατέληξαν σήμερα το πρωί σε προσωρινή συμφωνία για ένα νομοσχέδιο που αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των ατόμων που εκτελούν εργασία σε ψηφιακές πλατφόρμες.
Η Οδηγία για την εργασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας αποσκοπεί στη διασφάλιση της ορθής ταξινόμησης του καθεστώτος απασχόλησης των ατόμων που εκτελούν εργασία υπό τέτοιες συνθήκες καθώς και στη θέσπιση των πρώτων κανόνων της ΕΕ για την αλγοριθμική διαχείριση και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στο χώρο εργασίας.
Μισθωτός ή αυτοαπασχολούμενος
Επί του παρόντος, τουλάχιστον 5,5 εκατομμύρια άτομα που εκτελούν εργασία σε πλατφόρμα ενδέχεται να ταξινομηθούν εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι και στερούνται σημαντικών εργασιακών δικαιωμάτων και δικαιωμάτων κοινωνικής προστασίας.
Οι νέοι κανόνες εισάγουν τεκμήριο σχέσης εργασίας που ενεργοποιείται όταν συντρέχουν δύο από τους πέντε δείκτες ελέγχου ή κατεύθυνσης. Ο κατάλογος αυτός μπορεί να επεκταθεί από τα κράτη μέλη. Το τεκμήριο μπορεί να ενεργοποιηθεί από τον εργαζόμενο, από τους εκπροσώπους του και από τις αρμόδιες αρχές με δική τους πρωτοβουλία. Το τεκμήριο αυτό μπορεί να ανατραπεί εάν η πλατφόρμα αποδείξει ότι η συμβατική σχέση δεν είναι σχέση εργασίας.
Διαφάνεια
Σημειώνεται ότι, τα πρόσωπα που εκτελούν εργασίες μέσω ψηφιακής πλατφόρμας δεν έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αλγορίθμων και τον τρόπο με τον οποίο η συμπεριφορά τους επηρεάζει τις αποφάσεις που λαμβάνονται από αυτοματοποιημένα συστήματα. Με τους νέους κανόνες, οι πλατφόρμες θα παρέχουν αυτές τις πληροφορίες στους εργαζομένους και τους εκπροσώπους τους.
Παράλληλα, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, θα απαγορεύεται επίσης στις πλατφόρμες να λαμβάνουν ορισμένες σημαντικές αποφάσεις, όπως απολύσεις και αποφάσεις αναστολής λογαριασμού, χωρίς ανθρώπινη εποπτεία. Το κείμενο εξασφαλίζει επίσης μεγαλύτερη ανθρώπινη εποπτεία στις αποφάσεις των συστημάτων που επηρεάζουν άμεσα τα άτομα που εκτελούν εργασίες στην πλατφόρμα.
Οι πλατφόρμες θα υποχρεούνται επίσης να αξιολογούν τον αντίκτυπο των αποφάσεων που λαμβάνονται ή υποστηρίζονται από αυτοματοποιημένα συστήματα παρακολούθησης και λήψης αποφάσεων στις συνθήκες εργασίας, την υγεία και την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Χρήση και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
Οι νέοι κανόνες θα απαγορεύουν στις πλατφόρμες να επεξεργάζονται ορισμένα είδη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως προσωπικές πεποιθήσεις, ιδιωτικές συνομιλίες με συναδέλφους, ενώ η οδηγία ενισχύει τους προστατευτικούς κανόνες για την εργασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας στον τομέα της προστασίας των δεδομένων.
Οι πλατφόρμες θα πρέπει επίσης να διαβιβάζουν πληροφορίες σχετικά με τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους που απασχολούνται στις αρμόδιες εθνικές αρχές και στους εκπροσώπους των προσώπων που εκτελούν εργασία σε πλατφόρμα, όπως οι συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2021 έχει διαπιστώσει ότι υπάρχουν περισσότερες από 500 ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας ενεργές και ο τομέας απασχολεί περισσότερα από 28 εκατομμύρια άτομα – αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 43 εκατομμύρια έως το 2025.
Χρήση μεσαζόντων
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, μια πλατφόρμα δεν θα μπορεί να παρακάμπτει τους κανόνες χρησιμοποιώντας μεσάζοντες, δηλαδή όταν οι εργαζόμενοι έχουν άμεση συμβατική σχέση με μέρος διαφορετικό από τη σχετική ψηφιακή πλατφόρμα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα πρόσωπα που εκτελούν εργασία σε πλατφόρμα και εργάζονται μέσω διαμεσολαβητών απολαμβάνουν το ίδιο επίπεδο προστασίας με εκείνα που έχουν άμεση συμβατική σχέση.
Τέλος, το συμφωνηθέν κείμενο θα πρέπει τώρα να εγκριθεί τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο για να τεθεί σε ισχύ.