Με το άρθρο 47 του Ν 5108/2024 (ΦΕΚ Α’ 65/2.5.2024) τροποποιείται το άρθρο 3 του ν. 4640/2019 και καταργείται η υποχρέωση ενημέρωσης για τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής διευθέτησης σε διαφορές όπου ένας από τους διαδίκους είναι το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης ή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Νόμου 5108/2024, κρίνεται απαραίτητη η νέα νομοθετική ρύθμιση για τους παρακάτω λόγους:
Από σημαντικό μέρος της νομολογίας έχει υιοθετηθεί η άποψη ότι η σύνταξη και κατάθεση του ενημερωτικού εντύπου αφορά μόνον στις υπαγόμενες στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης υποθέσεις, ενώ οι μη υπαγόμενες ή εξαιρούμενες, όπως είναι εκείνες που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4640/2019 (Α’ 190), δεν καταλαμβάνονται από την εν λόγω ρύθμιση (ΜΠρΘεσ 11574/2023,ΜΠρΧίου 32/2023, ΜΠρΚαβ 52/2023, ΠολΠρωτΦλωρ 13/2022 αδημ., Γνώμη Επιτροπής Νομικών Θεμάτων της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης, με αριθμό 17/2021).
Επιπλέον, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι στις διαφορές, στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο (ή ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ), δεν υφίσταται γενικά υποχρέωση σύνταξης και υποβολής του ενημερωτικού σημειώματος εκ μέρους του ενάγοντος – επισπεύδοντος και, για τον λόγο αυτό, δεν θεμελιώνεται, κατά νόμο, λόγος απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής και αντίστοιχη υποχρέωση του δικαστηρίου να ελέγξει την εν λόγω διαδικαστική προϋπόθεση (ΜΠρΝάξου 22/2022, 106/2021, ΜΠρΚερκ 275/2022, ΜΠρΗρ 173/2022, 165/2020, ΜΠρΖακ 21/2022, ΜΠΡεθ 182/2021,146/2021, 104/2021, 139/2021).
Σημαντικό, ωστόσο, μέρος της νομολογίας καταφάσκει την παραπάνω υποχρέωση για το Δημόσιο και τα λοιπά προς αυτό εξομοιούμενα πρόσωπα με αποτέλεσμα την εν τοις πράγμασι αδυναμία να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της εισαγόμενης στο δικαστήριο διαφοράς με διάδικα μέρη τα ανωτέρω (χαρακτηριστικές οι ΜΠρΘεσπρ 15/2022, 16/2022, 18/2022, 19/2022, 20/2022, 22/2022, που κηρύσσουν εξακολουθητικά απαράδεκτη τη συζήτηση αγωγών του Δημοσίου λόγω μη προσκόμισης ενημερωτικού εντύπου από αυτό).
Μεγάλος αριθμός υποθέσεων έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο, καθώς έχει κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση και δεν υπάρχει τρόπος επαναφοράς.
Με τον τρόπο αυτό η θεσπιζόμενη ρύθμιση εναρμονίζεται και με τον συνολικό σκοπό του σχεδίου νόμου για αποσυμφόρηση και επιτάχυνση της δικαιοσύνης, καθιστώντας μη υποχρεωτική τη σύνταξη και κατάθεση ενημερωτικού σημειώματος, σε διαφορές με διάδικο μέρος το Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
Τα κεντρικά σημεία του τροποποιούμενου άρθρου 3 του Ν 4640/2019 έχουν ως κάτωθι:
- Παράγραφος 1: Ορίζει ότι οι αστικές και εμπορικές διαφορές που μπορούν να υπαχθούν στη διαμεσολάβηση περιλαμβάνουν διαφορές εθνικού ή διασυνοριακού χαρακτήρα, υφιστάμενες ή μέλλουσες, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέρη έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου.
- Παράγραφος 2: Ορίζει ότι πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο, ο πληρεξούσιος δικηγόρος οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τον εντολέα του για τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής διευθέτησης της διαφοράς, όπως και για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία. Το έγγραφο αυτό πρέπει να υπογράφεται από τον εντολέα και τον πληρεξούσιο δικηγόρο και να κατατίθεται με το εισαγωγικό δικόγραφο ή τις προτάσεις, διαφορετικά η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
- Παράγραφος 3: Αποσαφηνίζει ότι η υποχρέωση ενημέρωσης δεν εφαρμόζεται στις διαφορές όπου διάδικος είναι το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
- Εφαρμογή στις εκκρεμείς δίκες: Η αλλαγή αυτή ισχύει και για τις δίκες που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Δείτε τη νομοθετική διάταξη στη Qualex: Άρθρο 47 Ν 5108/2024