Ποιες είναι οι 20+1 αλλαγές του νέου εργασιακού νομοσχεδίου

Το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης που είναι σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να ψηφιστεί εντός Σεπτεμβρίου καλείται να δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εργαζομένους και εργοδότες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι στόχοι της ενδυνάμωσης των συμφερόντων των εργαζομένων και η αποτελεσματική αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών και διοικητικών βαρών θα δοκιμαστούν τους επόμενους μήνες στην πράξη.

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση και αποτελεί ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 «για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή, 8 Σεπτεμβρίου 2023 και ώρα 13.00 και το περιεχόμενό της έχει αναρτηθεί στο Δικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων.

Με το νέο νομοσχέδιο θεσπίζονται, αφενός μεν κανόνες για την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, με στόχο την αύξηση της απασχόλησης και των βιώσιμων και δίκαια αμειβόμενων θέσεων εργασίας, αφετέρου δε νέοι προστατευτικοί κανόνες για τους εργαζόμενους, που αφορούν τόσο την καταπολέμηση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας όσο και την προάσπιση του δικαιώματος στην εργασία, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον υγιή ανταγωνισμό.

Πιο συγκεκριμένα, οι κυριότερες τομές που φέρνει το νομοσχέδιο επικεντρώνονται στα εξής 20+1 σημεία:

1. Με την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 επικαιροποιείται και εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο των ελάχιστων απαιτήσεων σχετικά με την υποχρέωση του εργοδότη να ενημερώνει τον εργαζόμενο, αναφορικά με τους βασικούς όρους της ατομικής σύμβασης εργασίας, προκειμένου να διασφαλίζεται σε όλους τους εργαζομένους, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλέον, ενιαίος και επαρκής βαθμός διαφάνειας και προβλεψιμότητας, όσον αφορά τους όρους εργασίας τους, με παράλληλη διατήρηση της εύλογης ευελιξίας στην άτυπη απασχόληση και στη μείωση των ανισοτήτων λόγω είδους σχέσης ή σύμβασης εργασίας.
2. Καλύπτονται πλέον και οι εργαζόμενοι που εργάζονται προσωρινά στην αλλοδαπή, με αυστηρό πλαίσιο ενημέρωσης για τους ουσιώδεις όρους εργασίας τους στην αλλοδαπή.
3. Νομιμοποιείται η εργασία σε περισσότερους του ενός εργοδότη, κάτι που σήμερα απαγορεύεται από την ελληνική έννομη τάξη βάσει του ΠΔ 27/1932, καθιστώντας έτσι παράνομη την εργασία σε δεύτερο εργοδότη. Ειδικότερα, σήμερα απαγορεύεται να έχει κάποιος μισθωτός στην Ελλάδα δύο δουλειές. Σε καμία περίπτωση όμως η Οδηγία δεν θίγει το υπερεθνικό, ήδη θεσμοθετημένο, πλαίσιο για τα μέγιστα χρονικά όρια εργασίας, τα οποία πρέπει να τηρούνται απαρεγκλίτως.
4. Για πρώτη φορά ξεκαθαρίζεται η έννοια της δοκιμαστικής περιόδου και του δοκίμου εργαζόμενου στη μισθωτή εξαρτημένη εργασία, τόσο για την αορίστου χρόνου όσο και για την ορισμένου χρόνου, κατά την οποία ο εργαζόμενος δοκιμάζει τη σχέση του με τον εργοδότη.
5. Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μη προβλέψιμης εργασίας, ένεκα της οποίας δεν μπορεί να τηρηθεί οργανωμένος σχεδιασμός εκτέλεσης της, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στις μεταφορές προϊόντων, στο χώρο της εστίασης και του catering, στις εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε επισκευαστικές εργασίες κτλ.
6. Καθιερώνεται για πρώτη φορά ρητά η προσμέτρηση της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, όταν αυτή είναι εκ του νόμου υποχρεωτική, ως αμειβόμενος χρόνος εργασίας.
7. Διασφαλίζεται ότι με ΣΣΕ μπορούν να προβλεφθούν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις.
8. Καθιερώνεται νομική βάση αξίωσης κατά του εργοδότη για επανόρθωση της ζημίας του εργαζόμενου, αν δεν τηρήσει ο εργοδότης τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία.
9. Απαγορεύεται και επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία στην περίπτωση που υπάρχει δυσμενής μεταχείριση του εργαζομένων, αλλά και των εκπροσώπων τους, αν αυτοί καταγγείλουν τον εργοδότη τους για μη συμμόρφωσή του στα προβλεπόμενα προστατευτικά πλαίσια της Οδηγίας.
10. Προβλέπεται ακυρότητα της καταγγελίας απόλυσης (εκδικητική απόλυση) αν διαπιστωθεί ότι αυτή προκλήθηκε λόγω άσκησης από τον εργαζόμενο των νομίμων δικαιωμάτων του που απορρέουν από την Οδηγία.

Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης προχωρά και σε άλλες θεσμικές παρεμβάσεις που αφορούν:

1. Την υποχρεωτική ανάρτηση της ατομικής σύμβασης εργασίας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
2. Τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υπογραφής της ατομικής σύμβασης εργασίας.
3. Την ύπαρξη Προτύπου Ατομικής Σύμβασης και βασικών όρων εργασίας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.

Επίσης:

1. Απλοποιείται η διαδικασία της Ηλεκτρονικής αναγγελίας της οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού.
2. Παρέχεται ιδιαίτερο κίνητρο στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας να δύνανται να μην προδηλώνουν τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας καθώς και την υπερωριακή απασχόληση στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ II.
3. Θεσπίζεται βαρύτατο πρόστιμο, αντίστοιχου ύψους με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία, ήτοι 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο σε κάθε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας, κυρίως κατά την προσέλευση στην εργασία, και την υπερωρία, η οποία διαπιστώνεται από σχετικό έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας.
4. Επιλύεται το πρόβλημα που έχει ανακύψει κατά την οργάνωση του προγράμματος των εναλλασσόμενων βαρδιών σε επιχειρήσεις που είτε λειτουργούν 24/7 συνεχώς, είτε έχουν 24ωρη λειτουργία 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα, και εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα εργασίας για τους εργαζόμενους, δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας αδυνατούν από τη μια να βρουν νέο εξειδικευμένο προσωπικό και ταυτόχρονα η απαγόρευση της 6ης ημέρας για αυτές τις περιπτώσεις προσβάλλει σημαντικά την παραγωγικότητα μιας και αδυνατούν να οργανωθούν σωστά οι εναλλασσόμενες βάρδιες, οδηγώντας έτσι πλήθος εργαζομένων στη μαύρη και αδήλωτη εργασία.
5. Αίρονται επίσης οι δυσχέρειες που εμποδίζουν την εφαρμογή συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας από εργαζόμενους και εργοδότες, κάνοντας έτσι τη διευθέτηση του χρόνου ελκυστικότερη για τα μέρη, προκειμένου να γίνεται η χρήση της πιο εύκολη με σκοπό πάντα την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής/προσωπικής ζωής, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες της επιχείρησης.
6. Επεκτείνεται το δικαίωμα καταβολής του εποχικού επιδόματος και στους εργαζόμενους που παραχωρούνται μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) σε επιχειρήσεις του κλάδου του τουρισμού, αίροντας μία αδικία ετών για τους εργαζόμενους του κλάδου.
7. Αναγορεύεται η παρεμπόδιση της εργασίας κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε ποινικώς κολάσιμη πράξη.
8. Και τέλος δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα με την επωνυμία «REBRAIN GREECE» στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για την ανάπτυξη μηχανισμού ενίσχυσης των ταλέντων και διασύνδεσης των επιστημόνων – εργαζομένων, οι οποίοι διαμένουν εντός και εκτός Ελλάδος, με θέσεις εργασίας σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων και εξειδίκευσης που προσφέρονται από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Δείτε τη σχετική Έκδοση: Ατομικό Εργατικό Δίκαιο

Δείτε το σχετικό Course Pack: Εργασιακές Σχέσεις και Δίκαιο