Το σκάνδαλο Qatargate πλήγωσε σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ενίσχυσε το κύμα ευρωσκεπτικισμού σε χώρες που εδώ και χρόνια εκφράζουν τη δυσφορία τους για τις αρχές και το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η απόφαση του Κοινοβουλίου προσπαθεί να επιτύχει το αυτονόητο, που είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης του κοινού στα ενωσιακά θεσμικά όργανα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε στην ολομέλεια τις αλλαγές στον εσωτερικό Κανονισμό του, με 505 ψήφους υπέρ, 93 κατά και 52 αποχές, οι οποίες θα εφαρμοστούν από την 1η Νοεμβρίου 2023, με απώτερο στόχο να θέσει «φρένο» στις κατηγορίες περί διαφθοράς.
Πιο συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την ενίσχυση της απαγόρευσης όλων των δραστηριοτήτων των ευρωβουλευτών που θα αποτελούσαν άσκηση πίεσης εκ μέρους ομάδων συμφερόντων («lobbying»), την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων σχετικά με ιδέες ή προτάσεις που λαμβάνονται από εξωτερικούς φορείς, οι οποίες θα επισυνάπτονται σε όλες τις εκθέσεις και γνώμες, καθώς και αυστηρότερες κυρώσεις για παραβιάσεις του κώδικα δεοντολογίας.
Παράλληλα, κάποιες πρόσθετες αλλαγές που θεσπίστηκαν περιλαμβάνουν:
- ευρύτερους κανόνες σχετικά με τη δημοσίευση συναντήσεων, προκειμένου να αφορούν όλους τους ευρωβουλευτές (όχι πλέον μόνο σε όσους κατέχουν επίσημες θέσεις) και να καλύπτουν συναντήσεις με εκπροσώπους τρίτων χωρών,
- αυστηρότερους κανόνες για τη μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα, εισάγοντας την απαγόρευση για ευρωβουλευτές να συνεργάζονται με πρώην ευρωβουλευτές τον οποίων η θητεία έληξε τους προηγούμενους έξι μήνες (μέτρο συμπληρωματικό ως προς την απαγόρευση τέτοιων δραστηριοτήτων για τους πρώην ευρωβουλευτές για την ίδια περίοδο),
- διευρυμένο ορισμό των συγκρούσεων συμφερόντων, καλύτερους κανόνες για τις σχετικές δημοσίως διαθέσιμες δηλώσεις και αρμοδιότητες για τα σχετικά σώματα του Κοινοβουλίου σχετικά με το κατά πόσον ο εκάστοτε ευρωβουλευτής με σύγκρουση συμφερόντων θα πρέπει να κατέχει συγκεκριμένες θέσεις,
- χαμηλότερα κατώτατα όρια για τη δήλωση αμειβόμενων δραστηριοτήτων,
- δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων κατά την έναρξη και τη λήξη κάθε θητείας,
- αυστηρότερους κανόνες για την αποδοχή δώρων και τη δήλωση εξόδων ταξιδίου/διαμονής που καταβάλλονται από τρίτους, με την ιδιότητα του ευρωβουλευτή αλλά και με το ρόλο εκπροσώπου του Κοινοβουλίου,
- ενίσχυση του ρόλου της αρμόδιας συμβουλευτικής επιτροπής και αύξηση των μελών της από πέντε σε οκτώ,
- ειδικούς κανόνες για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων από ανεπίσημες ομάδες ευρωβουλευτών.
Οι αναθεωρήσεις του Κανονισμού του Κοινοβουλίου πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με τις ενέργειες που ανέλαβε το Προεδρείο σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου μεταρρύθμισης 14 σημείων.