Σχετικές διατάξεις Άρθρο 471 παρ. 1 εδ. α νΚΠΔ «Ανασταλτική δύναμη των ενδίκων μέσων. 1. Το ένδικο μέσο που ασκήθηκε από εκείνον που έχει το σχετικό δικαίωμα εμπρόθεσμα και νομότυπα, καθώς και η προθεσμία για την άσκηση, αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης ή του βουλεύματος που προσβάλλονται, όταν ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά.» Η διάταξη είναι πανομοιότυπη με την προϊσχύσασα στον πΚΠΔ.
Το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων εκπορεύεται από το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορούμενου και αποτελεί, θεωρητικά, τον κανόνα, με πολλές όμως εξαιρέσεις. Η γενική διάταξη του 471 παρ. 1 εδ.α εφαρμόζεται υπό την προϋπόθεση της παραδεκτής άσκησης του ενδίκου μέσου (νομότυπη άσκηση, νομιμοποίηση του ασκούντος, εμπρόθεσμη και νομότυπη άσκηση). Αν συντρέχουν τα παραπάνω τότε, τόσο η προθεσμία όσο και η άσκηση του ενδίκου μέσου αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης ή του βουλεύματος.
Οι περιορισμοί του γενικού ως άνω κανόνα περιορίζεται από τη φράση: «όταν ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά». Ήδη από τη δεύτερη παράγραφο του 471 ορίζεται η πρώτη εξαίρεση για την αναίρεση κατά αποφάσεως όπου προβλέπεται ότι «η προθεσμία για την άσκηση του ενδίκου μέσου της αναίρεσης και η αίτηση για την αναίρεση δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης που προσβάλλεται με αυτή.», ενώ για την έφεση κατ’ αποφάσεως ορίζεται στο άρθρο 497 παρ. 1 ότι «ανασταλτικό αποτέλεσμα έχει μόνο η έφεση που ασκείται παραδεκτά και όχι η προθεσμία για την άσκησή της.»
Με τον ν 4251/2014 «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης κ.λπ. διατάξεις» στο άρθρο 30 με τον τίτλο «Υποχρεώσεις μεταφορέων – Κυρώσεις» και στην παρ. 8 ορίζεται: «Η προθεσμία για την άσκηση της έφεσης και η άσκηση της κατά της καταδικαστικής απόφασης για παραβάσεις του παρόντος άρθρου, καθώς και των παραγράφων 5, 6 και 8 του προηγούμενου άρθρου, δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης.»
Σύμφωνα με το άρθρο 586 του ν ΚΠΔ ορίζονται ότι: «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα Ποινικής Δικονομίας καταργούνται: α) ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας που κυρώθηκε με τον Ν. 1493/17.8.1950, όπως μεταγλωττίστηκε με το Π.Δ. 258/1986 και συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με μεταγενέστερους νόμους, β) οι παρ. 1 έως και 8 του άρθρου 17Α Ν. 2523/1997, όπως ισχύουν, γ) το άρθρο 1, το άρθρο 2 παρ. 1, τα άρθρα 3, 4, 5 παρ. 2 και το άρθρο 7 Ν. 4022/2011· η παρ. 5 του άρθρου 2 Ν. 4022/2011 καταργείται μόνο κατά το μέρος που αφορά στον εισαγγελέα εγκλημάτων διαφθοράς, δ) κάθε άλλη διάταξη που υπάγει οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στην ιδιάζουσα δωσιδικία της παρ. 6 του άρθρου 111 του καταργούμενου κώδικα ποινικής δικονομίας, ε) το άρθρο μόνο παρ. 3 Ν. 2243/1994, «καθώς και το άρθρο 46 ν. 5060/1931»192, στ) τα εδάφια β’ και γ’ της παραγράφου 6 του άρθρου 111 Ν. 4055/2012 που αφορούν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών του Πειραιά για τα ποινικά αδικήματα ή εγκλήματα, που σχετίζονται με ναυτικές διαφορές ή διαπράχθηκαν σε ελληνικά πλοία ή σε πλοία με ξένη σημαία στο εξωτερικό ή σε ανοικτή θάλασσα, ζ) τα άρθρα 1 έως 9 Ν. 4312/2014, η) το άρθρο 65 Ν. 4356/2015 και θ) κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που αναφέρεται σε θέματα που ρυθμίζει ο παρών Κώδικας Ποινικής Δικονομίας.»
Το ερώτημα είναι, αν με το άρθρο 586 στοιχ. θ του νΚΠΔ, επηρεάζεται η διάταξη του άρθρου 30 παρ. 8 του ν. 4251/2014. Από τη διατύπωση του εδ. θ ότι καταργείται κάθε άλλη διάταξη που αναφέρεται σε θέματα που ρυθμίζει ο παρών ΚΠΔ, δεν επηρεάζει τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 8 του ν. 4251/2014, διότι, ο νομοθέτης με το 471 παρ. 1 εδ. α, γνωρίζει την ύπαρξη κι άλλων διατάξεων που ορίζουν διαφορετικά και συνεπώς κάθε σχετική διάταξη, αναφορικά με το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων, παραμένει σε ισχύ και μετά την εφαρμογή του νΚΠΔ. Εξάλλου και από τη γραμματική ερμηνεία των διατάξεων, η ρύθμιση του άρθρου 30 παρ. 8 του ν. 4251/2014 δεν ρυθμίζει κάτι διαφορετικό από τον γενικό κανόνα του 471 παρ. 1 εδ. α, ο οποίος, ρητά, αναγνωρίζει εξαιρέσεις που βρίσκονται σε άλλες νομοθετικές διατάξεις.
* Ο κ. Δημήτριος Βαρελάς είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ