Σύμφωνα με αρ. 34 ν. 4548/2018 το κεφάλαιο της ΑΕ διαιρείται σε μετοχές. Οι μετοχές μπορούν να ενσωματώνονται σε μετοχικούς τίτλους μιας ή περισσοτέρων μετοχών ή να είναι άϋλες . Σύμφωνα με αρ. 40 ν. 4548/2018 οι μετοχές είναι ονομαστικές. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αποϋλοποίηση των μετοχών και αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά , η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους (απλούς ή πολλαπλούς). Ως μέτοχος έναντι της εταιρίας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο μετόχων. H μη παράδοση στον δικαιούχο μέτοχο των μετοχικών τίτλων που κατέβαλε την αξία και απέκτησε αυτοδίκαια με την σύσταση της εταιρίας (αρ. 20παρ1,2,3) ή με την αύξηση του κεφαλαίου διά κεφαλαιοποιήσεως αποθεματικών ή εξαιτίας άσκησης δικαιώματος προτίμησης σε πραγματική αύξηση ΜΚ , μπορεί να συνιστά υπεξαίρεση εις βάρος του, δηλαδή πράξη παράνομη με συνέπεια να γεννάται υπέρ του μετόχου αστική ατομική αξίωση αποζημιώσεως, κατ’ άρθρα 914, 297, 298 του ΑΚ και κατά των οργάνων της εταιρίας ή των υποκαταστάτων αυτών και μέσω αυτών κατά της ίδιας της εταιρίας (άρθρο 71 ΑΚ). Στην περίπτωση αυτή, δεν πρόκειται για ζημία που υπέστη άμεσα η εταιρία και έμμεσα ο μέτοχος, έτσι ώστε να πρόκειται για έγερση εταιρικής αγωγής από την ίδια την εταιρία κατά των οργάνων διοικήσεώς της αλλά για ατομική αγωγή του μετόχου (βλ. ΑΠ 795/2000 ΕλλΔνη 42, 131. ΑΠ 1285/1990 ΕΕμπΔ ΛΒ, 395, πρβλ. επίσης και Ν. Τέλλη, Προϋποθέσεις για την κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των παλαιών μετόχων, ΕΕμπΔ ΜΒ, 185-132). Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 71 του ΑΚ, η οποία λόγω του γενικού της χαρακτήρα εφαρμόζεται και στις εμπορικές εταιρίες και ειδικότερα στις ανώνυμες, συνάγεται ότι επί αδικοπραξιών των καταστατικών οργάνων των νομικών προσώπων, τα οποία τελούν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, την τυχόν υποχρέωση προς αποζημίωση που δημιουργείται, την έχει το νομικό πρόσωπο, ενώ το υπαίτιο καταστατικό όργανο έχει, λόγω της διάταξης αυτής, επί πλέον υποχρέωση προς αποζημίωση σε ολόκληρο μαζί με το νομικό πρόσωπο, δηλαδή πρόσθετη μαζί με αυτό και όχι κύρια υποχρέωση, η οποία είναι ανεξάρτητη από αυτήν του νομικού προσώπου (Μπα λή, Γεν. Αρχαί, έκδ. Η παρ. 19, ΑΠ 832/2000 ΕΕμπΔ 2001, 64 ΕΑ 6966/2000 ΔΕΕ 2001, 1258, ΕΑ 6300/2000 ΔΕΕ 1256, ΕΑ 2292/1999 ΔΕΕ 2000, 65, ΕΑ 1350/1997 ΕΕμπΔ 1999, 74).Η αξίωση του μετόχου προς παράδοση σ’ αυτόν των τίτλων των μετοχών, άλλως του εξ αυτών διαφέροντος, υπόκειται στη συνήθη 20ετή παραγραφή του άρθρου 249 ΑΚ (ΕΘ 3311/1995 ό.π.). Περαιτέρω ως προς την αξίωση του μετόχου προς αποζημίωση λόγω αδικοπραξίας, γίνεται δεκτό ότι, εφόσον πρόκειται για ατομική αγωγή μετόχου και όχι εταιρική, υπόκειται στην παραγραφή του κοινού δικαίου (βλ. Σ. Μούζουλα στο δίκαιο της ΑΕ με επιμέλεια Ε. Περάκη, άρ- θρο 22β’, αριθμ. 31, σελ. 753 και τις εκεί παραπομπές.). Δηλαδή, έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 937 ΑΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 937 ΑΚ η απαίτηση από αδικοπραξία παραγράφεται μετά πενταετία, αφότου ο παθών έμαθε τη ζημία και τον υπόχρεο σε αποζημίωση. Σε κάθε όμως περίπτωση η απαίτηση παραγράφεται μετά πάροδο είκοσι ετών από την πράξη (ΤρΕφΘεσ. 1007/2020 ΤΝΠ Qualex).-
* Ο κ. Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος είναι Δικηγόρος στον ΑΠ, MSc, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ