Με την ΑΠ 880/2022 ορίζονται οι προϋποθέσεις της παραδεκτής άσκησης των προβλεπομένων ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων των στρατοδικείων.
Σχετικές διατάξεις: «Κατά το άρθρο 203 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (ν. 2287/1995) “Κατά των βουλευμάτων των συμβουλίων και των αποφάσεων των στρατιωτικών δικαστηρίων, επιτρέπονται τα ένδικα μέσα της έφεσης, της αίτησης αναθεώρησης και της αίτησης αναίρεσης.”.
Στο άρθρο 209 ορίζεται ποιοί από τους λόγους αναίρεσης του άρθρου 510 παρ. 1 Κ.Π.Δ. αποτελούν λόγους αναθεώρησης των αποφάσεων του στρατοδικείου.
Κατά το άρθρο 211 του ίδιου κώδικα “Αίτηση αναίρεσης επιτρέπεται κατά τις διατάξεις του Κ.Π.Δ. στα πρόσωπα και με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται σε αυτόν: α) κατά των αποφάσεων του στρατοδικείου, αλλά μόνο για τους λόγους του άρθρου 510 παρ.1 Κ.Π.Δ. που δεν συνιστούν λόγους αναθεώρησης, β) κατά των αποφάσεων του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, εκτός από αυτές που αποφαίνονται επί αιτήσεων αναθεώρησης”.
Κατά το άρθρο 213 παρ.1 του ως άνω κώδικα “1. Οι διατάξεις του Κ.Π.Δ. και οι λοιπές διατάξεις που εφαρμόζονται στις διαδικασίες ενώπιον των κοινών ποινικών δικαστηρίων και αρχών, εφαρμόζονται και στις διαδικασίες ενώπιον των στρατιωτικών ποινικών δικαστηρίων και αρχών, εκτός αν ο Κώδικας αυτός ή άλλος ειδικός νόμος ορίζουν διαφορετικά”
Κατά δε το άρθρο 214 παρ. 1 περ. ε` αυτού “Για την εφαρμογή του Κώδικα αυτού, όπου στον Κ.Π.Δ. ή σε άλλες δικονομικές διατάξεις αναφέρεται:…. ε) εισαγγελέας εφετών, εφετείο και συμβούλιο εφετών, νοούνται ο εισαγγελέας του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, το Αναθεωρητικό Δικαστήριο και το συμβούλιο του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου αντίστοιχα.”.
Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι κατά των αποφάσεων του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, εκτός εκείνων που αποφαίνονται επί αιτήσεων αναθεώρησης, αίτηση αναίρεσης επιτρέπεται για τους αναφερόμενους περιοριστικά στο άρθρο 510 παρ.1 Κ.Π.Δ. λόγους (ΑΠ 1113/2020, ΑΠ 652/2008).»
Πέρα από τα αναφερόμενα στην ως άνω απόφαση για τα ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων των στρατιωτικών δικαστηρίων, συμπληρωματικά για την έφεση και τους λόγους αναθεώρησης οι σχετικές διατάξεις έχουν ως ακολούθως :
Κατά το άρθρο 206 ΣΠΚ « Ο καταδικασμένος και ο εισαγγελέας μπορούν να ασκήσουν έφεση κατά των αποφάσεων: α) του τριμελούς στρατοδικείου υπό τις προϋποθέσεις της περίπτωσης α` του άρθρου 489 παρ.1 Κ.Π.Δ., αν πρόκειται για πταίσμα και της περίπτωσης β`, αν πρόκειται για πλημμέλημα ή αν επιβλήθηκε πρόσθετη στρατιωτική υπηρεσία τουλάχιστον ενός μηνός. β) του πενταμελούς στρατοδικείου αν ο κατηγορούμενος καταδικάσθηκε για κακούργημα, υπό τις προϋποθέσεις δε της περίπτωσης γ` του άρθρου 489 παρ.1 Κ.Π.Δ., αν καταδικάσθηκε για πλημμέλημα. γ) οποιουδήποτε στρατοδικείου που επέβαλε την ποινή της έκπτωσης ή οποιαδήποτε ποινή που συνεπάγεται στέρηση βαθμού ή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων ή την έκτιση άλλης ποινής που είχε ανασταλεί και υπερέβαινε τους τρεις μήνες ή συνεπαγόταν τις παραπάνω στερήσεις.»Σύμφωνα με το άρθρο 208 ΣΠΚ «Αίτηση αναθεώρησης κατ` αποφάσεων του στρατοδικείου επιτρέπεται στις περιπτώσεις και στα πρόσωπα που έχουν δικαίωμα αναίρεσης κατά τα άρθρα 504 ως 506 Κ.Π.Δ., στην έκταση που μπορούν να εφαρμοσθούν στη διαδικασία ενώπιον των στρατοδικείων, καθώς και όταν το στρατοδικείο κηρύσσεται αναρμόδιο λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας των στρατιωτικών δικαστηρίων.» Από το συνδυασμό των διατάξεων του ΣΠΚ και του ΚΠΔ προκύπτει ότι αίτηση αναθεώρησης ασκείται κατά των αποφάσεων, που, κατά την έκδοσή τους, ήταν ανέκκλητες (δεν υπόκεινται σε έφεση), όπως επίσης και εκείνες που κηρύσσουν αναρμόδιο το στρατιωτικό δικαστήριο λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του. Οι προβαλλόμενοι λόγοι είναι νομικοί λόγοι και το δικαστήριο δεν επανεξετάζει την ουσία της υπόθεσης.Κατά το άρθρο 209 ΣΠΚ «Οι λόγοι αναίρεσης του άρθρου 510 παρ.1 περ. Α`, Β` , Γ`, ΣΤ`, Ζ`, Η`και Θ` στοιχ. β` έως και στ` Κ.Π.Δ. αποτελούν λόγους αναθεώρησης των αποφάσεων του στρατοδικείου.»
Από τις ως άνω διατάξεις συνάγονται τα ακόλουθα:
Αναίρεση κατά αποφάσεων στρατοδικείου επιτρέπεται ΜΟΝΟ για τους λόγους που δεν συνιστούν λόγους αναθεώρησης (βλ. άρθρα 211 και 209 ΣΠΚ).
Αναίρεση κατ’ αποφάσεων του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, εκτός από εκείνες που αποφαίνονται για αιτήσεις αναθεώρησης, (δηλαδή εκείνες που εκδίδονται από το Αναθεωρητικό Δικαστήριο δικάζοντας ως δευτεροβάθμιο δικαστήριο κατ’ έφεση) καθώς και εκείνες που εκδίδονται από τα στρατοδικεία και δεν υπόκεινται σε έφεση (ανέκκλητες) επιτρέπεται αλλά μόνο για τους λόγους του άρθρου 510 παρ.1 Κ.Π.Δ. που δεν συνιστούν λόγους αναθεώρησης. (βλ. άρθρα 208,209,211 ΣΠΚ).
* Ο κ. Δημήτριος Βαρελάς είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ