Με την ΑΠ 876/2022 κρίθηκε επανάληψη διαδικασίας κατά αποφάσεως που απέρριψε την έφεση του αιτούντος ως ανυποστήρικτη.
Σχετικές διατάξεις. Κατά τη διάταξη του άρθρου 525 παρ. 1 Κ.Ποιν.Δ. “1. Η ποινική διαδικασία που περατώθηκε με αμετάκλητη απόφαση επαναλαμβάνεται, προς το συμφέρον του καταδικασμένου για πλημμέλημα ή κακούργημα, μόνο στις εξής περιπτώσεις: 1) αν δύο άνθρωποι καταδικάστηκαν για την ίδια πράξη με δύο διαφορετικές αποφάσεις και γίνεται αναμφισβήτητα φανερό από τη σύγκρισή τους ότι ένας από τους δύο είναι αθώος, 2) αν, ύστερα από την οριστική καταδίκη κάποιου, αποκαλύφθηκαν νέα – άγνωστα στους δικαστές που τον καταδίκασαν – γεγονότα ή αποδείξεις, τα οποία μόνα τους ή σε συνδυασμό με εκείνα που είχαν προσκομιστεί προηγουμένως, κάνουν φανερό ότι αυτός που καταδικάστηκε είναι αθώος ή καταδικάστηκε άδικα για έγκλημα βαρύτερο από εκείνο που πραγματικά τέλεσε, 3) αν βεβαιωθεί ότι άσκησαν ουσιώδη επιρροή στην καταδίκη του κατηγορουμένου ψευδείς καταθέσεις μαρτύρων ή γνωμοδοτήσεις πραγματογνωμόνων ή πλαστά αποδεικτικά έγγραφα ή πειστήρια, τα οποία είχαν προσαχθεί ή ληφθεί υπόψη στη διαδικασία του ακροατηρίου, 4) αν αποδείχθηκε δωροληψία δικαστή ή ενόρκου που μετείχε στο δικαστήριο που απήγγειλε την καταδίκη ή άλλη από πρόθεση παράβαση του δικαστικού τους καθήκοντος, 5) αν μετά την αμετάκλητη καταδίκη αποδείχθηκε ότι ο καταδικασμένος αθωώθηκε με άλλη αμετάκλητη απόφαση ή βούλευμα, 6) αν με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) διαπιστώνεται παραβίαση δικαιώματος που αφορά το δίκαιο χαρακτήρα της διαδικασίας που τηρήθηκε ή την ουσιαστική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Στην τελευταία περίπτωση δεν απαιτείται η διαπιστωθείσα από το Ε.Δ.Δ.Α. δικονομική παραβίαση να επηρέασε αρνητικά την κρίση του ποινικού δικαστηρίου”.
Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 527 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα “Σε βάρος εκείνου που αθωώθηκε αμετάκλητα για κακούργημα ή πλημμέλημα η ποινική διαδικασία επαναλαμβάνεται, μόνον αν βεβαιωθεί ότι ουσιώδη επιρροή στην απόφαση για την αθώωση είχαν πλαστά έγγραφα ή πειστήρια, ή δωροδοκία δικαστή ή ενόρκου που συνέπραξε στην αθώωση, ή άλλη από πρόθεση παράβαση του δικαστικού τους καθήκοντος”.
Εξάλλου κατά τη διάταξη του άρθρου 528 του ίδιου Κώδικα “1.Η αίτηση για την επανάληψη της διαδικασίας υπέρ του καταδικασμένου υποβάλλεται από τον ίδιο ή τον σύζυγό του ή τον συνδεόμενο με σύμφωνο συμβίωσης ή τους εξ αίματος συγγενείς του μέχρι και του δεύτερου βαθμού ή από τον συνήγορό του ή από τον εισαγγελέα του δικαστηρίου που τον καταδίκασε. Η αίτηση αυτή μπορεί να υποβληθεί και μετά τον θάνατο του καταδικασμένου ή έπειτα από την έκτιση ή την παραγραφή της ποινής που του επιβλήθηκε. 2. Την επανάληψη της διαδικασίας εναντίον του κατηγορουμένου που αθωώθηκε μπορεί να την ζητήσει μόνον ο εισαγγελέας του δικαστηρίου που απήγγειλε την αθώωση. 3. Η αίτηση πρέπει να περιέχει τους λόγους για τους, οποίους ζητείται η επανάληψη, καθώς και τα στοιχεία που τους βεβαιώνουν, γιατί διαιρετικά είναι απαράδεκτη και υποβάλλεται στον εισαγγελέα εφετών αν η αμετάκλητη καταδίκη ή αθώωση απαγγέλθηκε από πλημμελειοδικείο και στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου σε κάθε άλλη περίπτωση. Ο εισαγγελέας στον οποίο παραδόθηκε η αίτηση οφείλει σε ένα μήνα να ελέγξει με κάθε αποδεικτικό μέσο τη βασιμότητά της είτε ο ίδιος είτε μέσω κάποιου ανακριτή ή εισαγγελέα. Κατόπιν εισάγει την αίτηση στο αρμόδιο κατά το άρθρο 529 δικαστικό συμβούλιο ή δικαστήριο όπου υπηρετεί”.
Κατά δε τη διάταξη του άρθρου 529 του ίδιου Κώδικα “αρμόδιο να αποφασίσει για την αίτηση επανάληψης είναι κατά τις διακρίσεις της παρ. 3 του άρθρου 528 το συμβούλιο εφετών ή του Αρείου Πάγου, αφού ακούσει τον οικείο εισαγγελέα και τον αιτούντα, ο οποίος κλητεύεται πριν από πέντε ημέρες και παρίσταται κατά τις διατάξεις του ΚΠΔ. Η αίτηση συζητείται στην ουσία της και δεν απορρίπτεται ως ανυποστήρικτη, ακόμη και αν δεν εμφανιστεί ο αιτών. Το συμβούλιο μπορεί να διατάξει συμπληρωματική έρευνα για να βεβαιωθούν οι λόγοι της αίτησης. Αν δεχτεί την αίτηση, ακυρώνει την απόφαση, και αν κρίνει ότι η επανάληψη της συζήτησης στο ακροατήριο είναι αναγκαία, παραπέμπει την υπόθεση για να συζητηθεί σε άλλο ομοιόβαθμο με αυτό που καταδίκασε δικαστήριο και στην περίπτωση του άρθρου 525 παρ. 1 αρ. 4 σε άλλο δικαστήριο ομοιόβαθμο με το ανώτερο από αυτά που δίκασαν αρχικά την υπόθεση. Κατά της απόφασης του συμβουλίου των εφετών επιτρέπεται αναίρεση στον εισαγγελέα και στον αιτούντα κατά τα άρθρα 484 και 485”.
Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 533 του ίδιου Κώδικα “Η επανάληψη σύμφωνα με το άρθρο 525 διατάσσεται για όλους όσοι καταδικάσθηκαν, και όταν ένας μόνο τη ζήτησε, εκτός αν οι λόγοι για τους οποίους έχει ζητηθεί αρμόζουν αποκλειστικά και μόνο στο πρόσωπό του”.
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η έκτακτη διαδικασία της επαναλήψεως της διαδικασίας καθιδρύεται για την αποτροπή του δεδικασμένου από την ποινική απόφαση που διέγνωσε την ουσία της υπόθεσης και καταδίκασε ή αθώωσε τον κατηγορούμενο και όχι προκειμένου περί αποφάσεως που απέρριψε την έφεση ως ανυποστήρικτη κατ’ άρθρο 501 παρ. 1 Κ.Ποιν.Δ. Αυτό προκύπτει όχι μόνο από το γράμμα των ως άνω διατάξεων, που ομιλούν περί του καταδικασθέντος ή αθωωθέντος, του επεκτατικού αποτελέσματος αλλά και από τους λόγους της επαναλήψεως της διαδικασίας, οι οποίοι αναφέρονται μόνο στην ουσία της υποθέσεως, καθώς και από την προβλεπόμενη μετά την τυχόν ευδοκίμηση της αιτήσεως, διαδικασία κατ’ ουσίαν εκδικάσεως της υποθέσεως.
Ένδικη υπόθεση. Στην προκειμένη περίπτωση με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η επανάληψη της διαδικασίας για την ακύρωση της υπ’ αριθ. 176/2019 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης. Με την απόφαση αυτή δεν κρίθηκε η ουσία της κατηγορίας κατά του αιτούντος, αλλά απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη η υπ’ αριθ. 61-17.6.2016 έφεσή του κατά της υπ’ αριθ. 391/7.6.2016 καταδικαστικής αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης. Κατ’ ακολουθία πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ως απαράδεκτη. Ο αιτών πρέπει να καταδικασθεί στα έξοδα της παρούσας ποινικής διαδικασίας (άρθρο 578 παρ. 1 Κ.Ποιν.Δ.).
* Ο κ. Δημήτριος Βαρελάς είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ