Με την ΑΠ 192/2022 έγινε δεκτή επανάληψη διαδικασίας υπέρ του καταδικασμένου με την επίκληση νέων στοιχείων που έγιναν γνωστά με την αμετάκλητη καταδίκη. Απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που ακυρώνει την πράξη ταμειακής βεβαίωσης κατά του καταδικασμένου, συνιστά νέο στοιχείο άγνωστο στους δικαστές που εξέδωσαν την καταδικαστική απόφαση.
Νομικές διατάξεις : « Κατά τη διάταξη του άρθρου 525 παρ. 1 του ΚΠοινΔ, η ποινική διαδικασία που περατώθηκε με αμετάκλητη απόφαση επαναλαμβάνεται προς το συμφέρον του καταδικασμένου για πλημμέλημα ή κακούργημα στις περιπτώσεις που προβλέπονται περιοριστικά στο ανωτέρω άρθρο, μεταξύ των οποίων είναι και η περίπτωση του εδαφίου 2, κατά την οποία η διαδικασία επαναλαμβάνεται και “αν, ύστερα από την οριστική καταδίκη κάποιου, αποκαλύφθηκαν νέα – άγνωστα στους δικαστές που τον καταδίκασαν – γεγονότα ή αποδείξεις, τα οποία μόνα τους ή σε συνδυασμό με εκείνα που είχαν προσκομιστεί προηγουμένως, κάνουν φανερό ότι αυτός που καταδικάσθηκε είναι αθώος ή καταδικάσθηκε άδικα για έγκλημα βαρύτερο από εκείνο που πραγματικά τέλεσε”. Νέα γεγονότα ή νέες αποδείξεις, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, είναι εκείνες που δεν υποβλήθηκαν στο δικαστήριο και, ως εκ τούτου, ήταν άγνωστες στους δικαστές που εξέδωσαν την καταδικαστική απόφαση, την κρίση του δε αυτή σχηματίζει το δικαστήριο, που επιλαμβάνεται της αιτήσεως για επανάληψη της διαδικασίας, από την έρευνα των πρακτικών της προηγούμενης δίκης, καθώς και τα έγγραφα της δικογραφίας. Επίσης, απαιτείται οι αποδείξεις να ήταν άγνωστες στον καταδικασθέντα γιατί, διαφορετικά, θα μπορούσε να τις προσκομίσει. Νέες αποδείξεις μπορεί να είναι οποιεσδήποτε, όπως καταθέσεις και ένορκες βεβαιώσεις νέων μαρτύρων ή νεότερες καταθέσεις ή ένορκες βεβαιώσεις παλαιών μαρτύρων, συμπληρωματικές ή διευκρινιστικές ή και τροποποιητικές εκείνων που τέθηκαν υπόψη του δικαστηρίου, νέα έγγραφα ή δικαστικές αποφάσεις ή πρακτικά ή άλλα στοιχεία που διευκρινίζουν αμφίβολα σημεία της υποθέσεως, με την προϋπόθεση, όμως, ότι οι αποδείξεις αυτές, εκτιμώμενες, είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με εκείνες που είχαν προσκομισθεί στο δικαστήριο που εξέδωσε την καταδικαστική απόφαση, καθιστούν φανερό και όχι απλώς πιθανό ότι ο καταδικασμένος είναι αθώος ή καταδικάσθηκε άδικα για έγκλημα βαρύτερο από εκείνο που πραγματικά τέλεσε. Αντιθέτως, δεν μπορούν να αποτελέσουν λόγο επαναλήψεως της διαδικασίας γεγονότα, τα οποία δεν ήταν άγνωστα στους δικαστές που εξέδωσαν την καταδικαστική απόφαση και τα οποία ερευνήθηκαν αμέσως ή εμμέσως και απορρίφθηκαν από αυτούς, έστω και κατ` εσφαλμένη εκτίμηση των τεθέντων υπόψη τους αποδεικτικών στοιχείων, καθώς και εκείνα με τα οποία επιδιώκεται ο από ουσιαστικής και νομικής πλευράς έλεγχος της προσβαλλόμενης αποφάσεως, με βάση το αποδεικτικό υλικό που έλαβαν υπόψη τους οι εκδόσαντες αυτή δικαστές, εφόσον η αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας, ως στρεφόμενη κατά αμετάκλητης αποφάσεως, δεν αποτελεί ένδικο μέσο, αλλά έκτακτη διαδικασία. Εξάλλου, σύμφωνα με τα άρθρα 528 § 3 και 529 του Κ.Ποιν.Δ, αρμόδιο να αποφασίσει για την αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας είναι το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου, αν η αμετάκλητη καταδίκη απαγγέλθηκε από Εφετείο. Επομένως, η υπό κρίση αίτηση, με την οποία ο αιτών επιδιώκει την επανάληψη της διαδικασίας, που περατώθηκε με την αμετάκλητη, καταδικαστική γι` αυτόν για πλημμέλημα, υπ` αριθμ. 3392/2016 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Θεσσαλονίκης, για το λόγο ότι, από την αναφερόμενη στην αίτηση νέα και άγνωστη στους δικαστές που τον καταδίκασαν απόδειξη (δικαστική απόφαση), γίνεται φανερό, όπως διατείνεται, ότι είναι αθώος της πράξεως για την οποία καταδικάσθηκε, είναι νόμιμη και αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (σε Συμβούλιο) κατά τις προπαρατεθείσες διατάξεις και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ` ουσίαν»
Ένδικη υπόθεση. « Από την επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας για τον έλεγχο της βασιμότητας του λόγου της επανάληψης της διαδικασίας προκύπτουν τα ακόλουθα: Κατόπιν διαχειριστικού-οικονομικού ελέγχου που διενεργήθηκε στον (πρώην) Δήμο … για τις χρήσεις 2003-2006 από τις Οικονομικές Επιθεωρήτριες της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας, διαπιστώθηκε έλλειμα συνολικού ποσού 1.323.905,73 ευρώ, στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν οφειλή του Δήμου προς τη ΔΕΥΑΑΠ ποσού 151.200 ευρώ. Το ως άνω έλλειμα πλέον των αναλογουσών προσαυξήσεων μέχρι και τον Μάιο του 2009, ποσού 383.932,66 ευρώ, δηλαδή το συνολικό ποσό των 1.707.838,39 ευρώ (1.323.905,73+383.932,66), καταλογίστηκε με την …/3-6-2009 απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητριών της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας , μεταξύ άλλων και σε βάρος του αιτούντος που κατά τον κρίσιμο χρόνο είχε διατελέσει Δήμαρχος στον παραπάνω Δήμο και βεβαιώθηκε ταμειακά σε βάρος του με την υπ’αρ. …/3-7-2009 πράξη ταμειακής βεβαίωσης και με την …/5-10-2011 έκθεση του δικαστικού επιμελητή της Περιφέρειας του Πρωτοδικείου Βέροιας , Χ. Α., επιβλήθηκε για την εν λόγω οφειλή αναγκαστική κατάσχεση σε ακίνητο του. Στη συνέχεια, κατόπιν εκτάκτου διαχειριστικού ελέγχου που διενεργήθηκε στη ΔΕΥΑΑΠ για τις χρήσεις 2005 και 2006 από τους Οικονομικούς Επιθεωρητές της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας, διαπιστώθηκε έλλειμα ποσού 151.200 ευρώ, που καταβλήθηκε αχρεώστητα από την ΔΕΥΑΑΠ στον Δήμο …. Το ως άνω έλλειμα πλέον των αναλογουσών επ’αυτού προσαυξήσεων μέχρι και τον Ιούλιο του 2010, ποσού 88.266 ευρώ, δηλαδή το συνολικό ποσό των 239.466 ευρώ(151.200+88.266), καταλογίστηκε με την ΕΜΠ:…/20-9-2010 απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητών της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας, σε βάρος του Α. Χ. του Κ., Προέδρου του διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑΑΠ κατά τον κρίσιμο χρόνο, με συνυπεύθυνο αλληλεγγύως και εις ολόκληρον τον αιτούντα, στον οποίο είχε καταλογιστεί το ανωτέρω ποσό με την προαναφερθείσα με αρ. πρωτ. …/3-6-2009 απόφαση καταλογισμού. Με βάση όμως την ΕΜΠ:…/20-9-2010 απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητών της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας, βεβαιώθηκε ταμειακά, σε βάρος του αιτούντος με την …/18-10-2010 πράξη της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. …, για την ως άνω οφειλή το συνολικό ποσό των 239.466 ευρώ. Στην συνέχεια με την με αρ. πρωτ. …/20-3-2013 αίτηση ποινικής δίωξης της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. …, και τον συνοδεύοντα αυτή πίνακα χρεών, ασκήθηκε κατά του αιτούντος ποινική δίωξη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο. Με την υπ` αριθ. 3392/2016 αμετάκλητη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Θεσσαλονίκης, η οποία εκδόθηκε μετά την άσκηση εφέσεως κατά της υπ’αρ. 705/29-5-2015 καταδικαστικής απόφασης του Τριμελούς Πλημ/κείου Βέροιας, ο αιτών, καταδικάσθηκε, σε φυλάκιση 6 μηνών, για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο. Ειδικότερα και σύμφωνα με το διατακτικό της ανωτέρω αποφάσεως ο αιτών καταδικάστηκε για το ότι ενώ είχε βεβαιωθεί σε βάρος του χρέος υπέρ του Δημοσίου, συνολικού ποσού 306.401,65 ευρώ, το οποίο αναφερόταν αναλυτικά ως προς το ύψος , την αιτία για την οποία οφείλεται και τον χρόνο βεβαίωσής του, στο συνημμένο στο πίνακα χρεών και είχε καταστεί ληξιπρόθεσμο, με πρόθεση καθυστέρησε την καταβολή του, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών. Σύμφωνα δε με τον συνημμένο στο διατακτικό της ιδίας αποφάσεως πίνακα χρεών το ως άνω χρέος είχε βεβαιωθεί με την υπ’αρ. …/ 18-10-2010 πράξη ταμειακής βεβαίωσης της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. …, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι τα λοιπά αναφερόμενα στον ίδιο πίνακα χρέη του αιτούντος είχαν ήδη εξοφληθεί, όπως γίνεται δεκτό με την ίδια απόφαση. Ο αιτών όμως με την από 1-12-2010 ανακοπή του και για τους λόγους που αναφέρονται σ’αυτή ζήτησε την ακύρωση της ανωτέρω …/18-10-2010 πράξης ταμειακής βεβαίωσης της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. …. Επί της ανακοπής αυτής εκδόθηκε η με αρ. 987/2019 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία και έκανε δεκτή την ανακοπή και ακύρωσε την με αρ. …/ 18-10-2010 πράξη ταμειακής βεβαίωσης της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ, για το λόγο ότι αυτή δεν στηρίζεται σε νόμιμο τίτλο, καθώς με την ΕΜΠ:…/20-9-2010 καταλογιστική απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητών της Οικονομικής Επιθεώρησης Υπολοίπου Κεντρικής Μακεδονίας, που αποτελεί τον νόμιμο τίτλο, με βάση τον οποίο εκδόθηκε η προσβαλλόμενη, δεν έλαβε χώρα καταλογισμός σε βάρος του αιτούντος, αφού το ποσό αυτό είχε καταλογιστεί σ’αυτόν με την αρ.πρωτ. …./3-6-2009 προαναφερόμενη απόφαση καταλογισμού. Όπως δε προκύπτει από το προσκομιζόμενο με αρ. πρωτ/ …./15-11-2019 έγγραφο της Δ.Ο.Υ. …, η ως άνω υπηρεσία σε εκτέλεση της υπ’αρ. 987/2019 απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου προέβη, ως όφειλε, στην συμμόρφωση με αυτήν παύοντας την σχέση συνυποχρέωσης του αιτούντος με βάση την ανωτέρω …/2010 ταμειακή βεβαίωση. Ηδη, επιδιώκοντας ο αιτών την επανάληψη της ποινικής διαδικασίας της ανωτέρω 3392/2016 καταδικαστικής απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Θεσσαλονίκης, επικαλείται και προσκομίζει ως νέο στοιχείο την υπ’αρ. 987/11-6-2019 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία εκδόθηκε μετά την αμετάκλητη καταδίκη του. Η ανωτέρω υπ` αριθ. 987/11-6-2019 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι, χωρίς αμφιβολία, νέο στοιχείο που δεν είχε υποβληθεί στο Δικαστήριο και, ως εκ τούτου, ήταν άγνωστο στους Δικαστές που εξέδωσαν την υπ` αριθ. 3392/19-10-2016 καταδικαστική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Θεσσαλονίκης. Με βάση δε το ως άνω επικαλούμενο νέο στοιχείο, καθίσταται φανερό ότι ο αιτών είναι αθώος της αξιόποινης πράξης της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο για την οποία καταδικάστηκε. Ενόψει αυτών ο επικαλούμενος λόγος για επανάληψη της διαδικασίας είναι βάσιμος και επομένως, πρέπει, να γίνει δεκτή η αίτηση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, ο δε αιτών να κηρυχθεί αθώος, χωρίς την παραπομπή της υποθέσεως προς νέα συζήτηση, καθόσον ενόψει της πρόδηλης αθωότητάς του αυτή κρίνεται ανώφελη και περιττή.»
* Ο κ. Δημήτριος Βαρελάς είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ