Εξουσία δικαστηρίου:
Το Δικαστήριο ελέγχει την προσβαλλόμενη πράξη κατά νόμο και ουσία μέσα στα όρια της ανακοπής (ΣτΕ 571/2014), όπως αυτά προσδιορίζονται από το λόγους και το αίτημα αυτής (αρ. 224 παρ. 1). Κατ’ εξαίρεση ελέγχεται αυτεπαγγέλτως (ΔΕφΑ 266/2016, 594/2014, ΔΕφΚομ 160/2016) στο σύνολό της η προσβαλλόμενη πράξη, προκειμένου να διακριβωθεί
α) τυχόν έκδοση από αναρμόδιο όργανο ή/και
β) τυχόν παράβαση δεδικασμένου (αρ. 224 παρ. 2)
Κατά τον έλεγχο του κύρους των προσβαλλόμενων με την ανακοπή πράξεων δεν επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας προηγούμενων πράξεων της εκτέλεσης (αρ. 224 παρ. 3, ΣτΕ 571/2014, ΔΕφΑ 1268/2015). Καθιδρύεται σύστημα αυτοτελούς ελέγχου (ΔΕφΑ 74/2010, ΔΠΠειρ 1692/2008), ενώ ούτως ή άλλως δεν θεωρούνται συμπροσβαλλόμενες οι όποιες συναφείς πράξεις (αρ. 217 παρ. 3).
Στην περίπτωση όμως της ανακοπής αποκλειστικά κατά της ταμειακής βεβαίωσης, επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος, κατά τον νόμο και τα πράγματα (ήτοι κατά την ορθότερη άποψη κατά πλήρη έλεγχο ουσίας), του τίτλου βάσει του οποίου έγινε η βεβαίωση, εφόσον δεν προβλέπεται κατ` αυτού ένδικο βοήθημα που επιτρέπει τον έλεγχό του κατά τον νόμο και την ουσία ή δεν υφίσταται σχετικώς δεδικασμένο (αρ. 224 παρ. 3, ΣτΕ 4250/2012, ΔΕφΑ 97/2012, 1796/2010, ΔΠΚερκ 714/2013, ΔΠΑ ΔΠΠειρ 4498/2010, 766/2006, 1227/2003, 7578/2002, απορ. ΣτΕ 2085/2014, 4432/2011 ΔΠΑ 11027/2007, 765/2006, 1928/2001). Στην περίπτωση αυτή ο νόμιμος τίτλος δεν ακυρώνεται αλλά παραμένει ανενεργός. Εάν ο αρχικός τίτλος υπόκειτο σε προσφυγή ουσίας (που εν δυνάμει θα οδηγούσε σε πλήρη έλεγχο της πράξεως), την οποία αμέλησε να ασκήσει ο οφειλέτης (ή την άσκησε και δεν ευδοκίμησε), ουδόλως δύναται αυτός πλέον να πλήξει την αρχική καταλογιστική πράξη στο πλαίσιο της δίκης της ανακοπής (ΣτΕ 120/2018, 571/2014, ΔΠΘεσ. 9959/2017).
Ισχυρισμοί, που αφορούν την απόσβεση της απαίτησης για την ικανοποίηση της οποίας επισπεύδεται η εκτέλεση, μπορούν να προβάλλονται με την ανακοπή κατά της πράξης ταμειακής βεβαίωσης ή οποιασδήποτε πράξης της εκτέλεσης, πρέπει δε να αποδεικνύονται αμέσως (αρ. 224 παρ. 5, ΔΕφΑ 1742/2014, ΔΠΑ 405/2017). Ως τέτοιος ισχυρισμός νοείται και η παραγραφή της απαιτήσεως, ακόμη και εάν αυτός εξαρτάται από τη νομιμότητα προηγούμενης πράξης της εκτέλεσης, η οποία δεν προσβάλλεται, κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 224 παρ. 5 του ΚΔΔ, μη εφαρμοζόμενου του άρθρου 224 παρ.3 ΚΔΔ (ΣτΕ 392/2017). Η σχετική παραγραφή πάντως δεν ερευνάται αυτεπαγγέλτως (ΣτΕ 1732/2016).
Απόφαση:
Το Δικαστήριο σε περίπτωση που κρίνει βάσιμη (ενόψει παραβιάσεως νόμου ή ένεκα ουσιαστικών πλημμελειών) την ανακοπή προβαίνει στην ολική ή μερική ακύρωση ή στην τροποποίηση (ΣτΕ 837/2016, ΔΕφΘεσ. 231/2017, ΔΠΡοδ 164/2017) της προσβαλλόμενης πράξεως. Σε διαφορετική περίπτωση η ανακοπή απορρίπτεται (αρ. 225).
Ένδικα μέσα:
Η επί της ανακοπής απόφαση προσβάλλεται εντός 30 ημερών (και εντός 10 ημερών επί ανακοπής κατά προγράμματος πλειστηριασμού) με ανακοπή ερημοδικίας, έφεση (με εφαρμογή ορίων εκκλητού, ΔΕφΑ 144/2018, ΔΕφΑ 4465/2014), αίτηση αναθεώρησης, τριτανακοπή και αίτηση διορθώσεως εφαρμοζομένων αναλόγως των αρ. 81 – 111 (αρ. 226, ΣτΕ 2993/2015, ΔΕφΑ 1015/2014). Δυνατή και η αίτηση αναστολής εκτελέσεως κατά αρ. 206 επ. (ΔΕφΠειρ 49/2017)
* Ο κ. Κωνσταντίνος Καλονόμος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και ΣτΕ , LL.M. (Heidelberg).
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ